Thư ký báo chí Nhà Trắng Karine Jean-Pierre hôm 9/5 thông tin với truyền thông, chỉ trong vòng 128 ngày đầu tiên của năm 2023, nước Mỹ đã ghi nhận hàng trăm vụ xả súng và 14.000 người chết liên quan tới bạo lực súng đạn.
Quan chức Mỹ gọi đây là một cuộc khủng hoảng và đổ lỗi cho các thành viên Đảng Cộng hòa vì đã phớt lờ các nỗ lực kiểm soát súng đạn trước đó của Tổng thống Joe Biden.
"Các ước tính đáng tin cậy cho thấy hơn 14.000 người đã chết trong năm nay vì bạo lực súng đạn. Đây là một cuộc khủng hoảng. Một cuộc khủng hoảng mà các đảng viên Cộng hòa tại Quốc hội từ chối giải quyết", Thư ký Jean-Pierre nói.
Tổng thống Joe Biden đã ra 20 sắc lệnh hành pháp nhằm giới hạn việc sử dụng và bán súng tại Mỹ. Tuy nhiên, Quốc hội Mỹ đã không hồi đáp.
Vào tháng 6 năm ngoái, Tổng thống Joe Biden đã ký ban hành đạo luật mang tên "Để tăng cường an ninh cộng đồng" với mục đích kiểm soát súng đạn. Đây là cải cách liên bang đầu tiên về luật súng đạn trong 30 năm qua tại Mỹ.
Theo đạo luật này, Mỹ đã cung cấp 750 triệu USD cho các vấn đề liên quan đến sức khỏe tâm thần, an toàn trường học, các chương trình can thiệp khủng hoảng và khuyến khích các bang đưa hồ sơ vị thành niên vào Hệ thống Kiểm tra lý lịch hình sự quốc gia. Đạo luật cũng đưa ra những thay đổi đáng kể trong quy định mua súng đối với các đối tượng từ 18 đến 21 tuổi.
Đảng Cộng hòa hiện chiếm đa số tại Hạ viện Mỹ và Đảng Dân chủ kiểm soát Thượng viện. Trước đó, đến giữa nhiệm kỳ của ông Biden vào năm 2022, Đảng Dân chủ đã kiểm soát hoàn toàn cả 2 viện.
Trong tuyên bố mới nhất, Tổng thống Joe Biden đã tái khẳng định lời kêu gọi đến Quốc hội Mỹ cấm các loại vũ khí tấn công và băng đạn công suất lớn, cùng với việc ban hành các quy định kiểm tra lý lịch người sở hữu súng và chấm dứt quyền miễn trừ cho các nhà sản xuất súng.
Đa số người Mỹ ủng hộ việc kiểm tra lý lịch của người sở hữu súng, điều này được thể hiện trong các cuộc thăm dò dư luận. Trong khi đang tìm kiếm sự đồng thuận từ Quốc hội Hoa Kỳ, nhiều chuyên gia cho rằng để giải quyết hiệu quả vấn đề bạo lực súng đạn, cần phải tập trung giải quyết các vấn đề liên quan đến sức khỏe tâm thần.
Kho lưu trữ Bạo lực Súng đạn của Mỹ định nghĩa một vụ xả súng hàng loạt là một sự cố trong đó có tối thiểu 4 nạn nhân bị bắn, bị thương hoặc bị giết, không bao gồm kẻ xả súng. Từ đầu năm 2023 đến nay, Mỹ đã chứng kiến 184 vụ xả súng hàng loạt, khiến 248 người thiệt mạng và 744 người bị thương.
Tính từ đầu năm đến ngày 1/5, có ít nhất 13.959 người đã mất mạng vì bạo lực súng đạn. Điều này có nghĩa là trung bình mỗi ngày đã có khoảng 115 người chết vì bạo lực súng đạn. Trong số các nạn nhân, có 491 thiếu niên và 85 trẻ em.
Các nỗ lực của chính quyền ông Biden đã gây ra sự phản đối từ phía các nhóm ủng hộ quyền sở hữu súng, như Hiệp hội Súng trường quốc gia Mỹ (NRA). Họ cho rằng việc kiểm soát lý lịch sẽ vi phạm quyền sở hữu súng theo Hiến pháp Mỹ và không thể ngăn chặn được tội phạm sở hữu súng bất hợp pháp.
Tờ The New York Times đã phân tích rằng việc sở hữu súng cao tại Mỹ, với hơn 393 triệu khẩu súng nhỏ trong nước, tương đương mỗi người sở hữu hơn 1 khẩu súng, là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng bạo lực súng đạn ở Mỹ.
Tuy nhiên, nhiều người Mỹ coi sở hữu súng là quyền của mình và biểu tượng của sự tự do cá nhân. Họ muốn sở hữu súng để tự vệ khi bạo lực xảy ra, vì họ cho rằng cảnh sát chỉ có mặt sau khi vụ việc xảy ra. Với hệ thống chính trị phức tạp, việc thắt chặt kiểm soát súng đạn sẽ gặp nhiều khó khăn để được thông qua.
