Nghiên cứu này cũng cho rằng sự xuất hiện của người hiện đại không phải là lý do khiến người Neanderthal nhanh chóng bị tuyệt chủng như các nhà nghiên cứu khác từng nói.
Người Neanderthal là những họ hàng gần gũi nhất với loài người hiện đại, đã từng sống ở châu Âu và châu Á. Những phát hiện gần đây cho thấy người Neanderthal có quan hệ gần gũi với loài người hiện đại đến nỗi rất có thể tổ tiên của chúng ta đã giao phối với họ, do từ 1,5-2,1% DNA của bất cứ người nào không phải người châu Phi đều bắt nguồn từ người Neanderthal.
Từ lâu, giới khoa học vẫn chưa chắc chắn về thời điểm người Neanderthal biến mất, cũng như có phải những tương tác với loài người hiện đại đã dẫn đến sự tuyệt chủng của họ hay không.
Người Neanderthal đã tới châu Âu trước loài người hiện đại, và những nghiên cứu trước đây cho rằng những người Neanderthal cuối cùng đã sống trên bán đảo Iberia cách đây 35.000 năm, tức là đã sống trên cùng lãnh thổ với người hiện đại trong hàng thiên niên kỷ.
Tuy nhiên, những phát hiện gần đây nhất cho rằng một số hóa thạch của người Neanderthal ở châu Âu có niên đại xưa hơn vài nghìn năm so với niên đại được xác định trước đó, làm dấy lên khả năng người Neanderthal đã tuyệt chủng trước khi người hiện đại tới châu Âu cách đây 42.000 năm.
Để giải mã bí ẩn này, các nhà khoa học đã phân tích các mẫu xương, than củi và vỏ sò từ 40 địa điểm khảo cổ trải dài từ Nga tới Tây Ban Nha. Họ sử dụng các công nghệ tiên tiến, bao gồm lọc siêu phân tử từ xương và loại bỏ các tạp chất hữu cơ để xác định niên đại chính xác hơn.
Kết quả nghiên cứu cho thấy có thể người Neanderthal đã biến mất khỏi châu Âu cách đây từ 41.000 tới 39.000 năm. Thời gian và vị trí địa lý cho thấy người Neanderthal đã cùng tồn tại với loài người hiện đại từ 2.600- 5.400 năm, tức là có rất nhiều khả năng đã xảy ra trao đổi gen và văn hóa giữa hai bên trong nhiều thiên niên kỷ.
Những phát hiện này cho thấy không phải người hiện đại đã thay thế người Neanderthal ở châu Âu một cách nhanh chóng, mà có thể sự tuyệt chủng của giống người này là do một nguyên nhân phức tạp hơn.
Một số bằng chứng về gen cho thấy người Neanderthal ở Tây Âu có thể đã bị suy giảm đa dạng về gen khi những người hiện đại đầu tiên đặt chân lên châu lục.
Người Neanderthal có thể đã được đồng hóa vào dân số người hiện đại. Có những bằng chứng cho thấy sự giao phối giữa hai giống người đã diễn ra cách đây 77.000-114.000 năm.
Tuy nhiên theo nghiên cứu mới, quá trình giao phối này đã diễn ra cách đây 55.000-60.000 năm, tức là trùng với kịch bản giao phối ở châu Âu, nhưng kết luận này đòi hỏi có thêm nhiều phân tích về các mẫu xương người sống trong thời điểm chuyển giao này để tăng độ chắc chắn.
