Nghiên cứu về mối quan hệ gắn kết giữa người và chó

Người bạn thân thiết

Chó là loài động vật có sự gắn bó sâu sắc với con người và dần trở thành người bạn đồng hành tận tụy bên chúng ta. Mới đây, các nhà nghiên cứu đã xuất bản hai cuốn sách, nhằm nêu ra những đặc điểm cụ thể hơn về tình bạn đặc biệt này.

Quyển sách đầu tiên mang tên “Dog is love” (Chó là tình yêu) chứng minh rằng, loài chó còn làm được nhiều hơn là chỉ vâng lời con người. Điều quan trọng là, chúng luôn yêu chúng ta. Cuốn sách còn lại có tên “Our dog,

ourselves” (Chó của chúng ta, bản thân chúng ta) lại cung cấp một cái nhìn rộng hơn về tất cả sự phức tạp và mâu thuẫn của mối quan hệ giữa người và chó.

Ông Clive Wynne, một nhà nghiên cứu tâm lý học hành vi chó và Giám đốc sáng lập của Tổ chức hợp tác khoa học chó tại Đại học bang Arizona, Mỹ chia sẻ, ông luôn dành một tình yêu đặc biệt đối với loài chó.

Tuy nhiên, ông từng phải mất nhiều năm để tin rằng, tình cảm của loài người dành cho chó cũng được chúng đáp lại. Trong “Chó là tình yêu”, độc giả đã được đồng hành cùng ông Wynne trên hành trình khoa học khám phá tâm lý loài chó và sẽ được dẫn dắt đi từ hoài nghi đến tin tưởng. Theo đó, chó không chỉ yêu quý con người, mà sự khát khao mong được kết nối với con người khiến chúng trở nên độc đáo.

“Nhiều nhà khoa học không thích nói về đời sống tình cảm của động vật, đặc biệt là tình yêu. Khái niệm này “có vẻ quá vụng về và thiếu chính xác”, ông Wynne nhận định. Mặc dù cho rằng, loài người có nguy cơ nhân cách hóa chó, nhưng vị giám đốc này cũng thừa nhận, tình yêu của con người là cách duy nhất để lý giải được tại sao chó luôn gắn bó và tận tụy với chúng ta.

“Chó là tình yêu” mang tới những lý thuyết về cách chó được thuần hóa đến nghiên cứu hành vi, sinh học và di truyền học, cung cấp bằng chứng thuyết phục rằng, những người bạn chó của chúng ta có cảm xúc. Theo ông Wynne, gen di truyền của loài chó khiến chúng được yêu thương và việc được tiếp xúc sớm với con người hoặc thậm chí là các động vật khác cũng sẽ giúp củng cố mối liên hệ đó.

Mặt khác, cuốn sách “Chó của chúng ta, bản thân chúng ta” lại cho phép độc giả được khám phá toàn diện hơn về mối quan hệ giữa người và chó.

Bà Alexandra Horowitz, người đứng đầu Phòng thí nghiệm nhận thức chó của Trường Đại học Barnard tại New York và là tác giả của cuốn sách bán chạy nhất New York Times mang tên “Inside of a Dog” (Sâu thẳm trong một chú chó), đã đưa ra một cái nhìn tổng quan về văn hóa loài chó - cách mọi người nhận nuôi, đặt tên, huấn luyện, nuôi nấng, đối xử, nói chuyện và nhìn nhận chúng.

Bà Horowiz đã khám phá từng khía cạnh cụ thể, bao gồm cả sự cố định mà con người dành cho chó khi sử dụng các phụ kiện như phụ kiện, trang phục, cho đến thuốc xịt cơ thể.

Nhân giống thuần chủng ảnh hưởng tới sức khỏe chó

Bên cạnh đó, tác giả Horowitz cũng giải quyết mặt tối hơn và đặt ra một số câu hỏi mà nhiều người vẫn thắc mắc: Chúng ta có nên xem chó là tài sản không? Liệu việc triệt sản chó có phải là cách đúng đắn để đối phó với tình trạng sinh đẻ nhiều? Và cuối cùng là có nên sử dụng chó để phục vụ cho mục đích nghiên cứu?

Tuy nhiên, cả hai cuốn sách đều đề cập đến một vấn đề: Nhân giống chó. Ban đầu, chó được nhân giống cho các mục đích cụ thể, ví dụ như săn mồi hoặc thương mại. Tuy nhiên, theo bà Horowitz, vào cuối những năm 1800, “sự nhấn mạnh đã trở thành sự thuần khiết”.

Ngày nay, những con chó thuần chủng được lấy giống từ một nhóm động vật nhỏ thường xảy ra sự giao phối cận huyết. Một cây gia đình thuần chủng có thể tiết lộ rằng, “bố của con chó này cũng là ông nội của nó”, ông Wynne viết. Bởi vì nhóm gen trong mỗi giống đều có mối quan hệ rất gần nên việc gặp phải các khiếm khuyết di truyền là điều không hiếm. Do đó, chó đốm rất dễ bị điếc và rối loạn đường tiết niệu, còn giống chó chăn cừu Đức dễ gặp các vấn đề về hông.

Bên cạnh đó, không ít đặc điểm vật lý nhất định của một số giống chó cũng có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng về sức khỏe của chúng. Đơn cử như, chó bull (chó mặt bò) nằm trong bụng mẹ thường có kích cỡ đầu quá to. Bởi vậy, chó mẹ sẽ cần được bác sĩ thực hiện phẫu thuật, hỗ trợ chúng trong quá trình sinh đẻ.

Chó pug (chó mặt xệ) và những giống chó mặt tịt khác thường gặp phải chứng khó thở. Các tiêu chuẩn nhân giống – điều quyết định ngoại hình của một giống, “sẽ mang tới bệnh tật và dị dạng”, bà Horowotz viết. Bà cũng khẳng định, chính con người đã khiến chúng bị bệnh.

Hai nhà nghiên cứu Horowitz và Wynne đều nhất trí rằng, con người có thể làm tốt hơn cho loài chó. Điều này có thể có nghĩa là thay đổi luật lệ chi phối quyền sở hữu chó và cách chúng ta đối xử với chúng, suy nghĩ lại về những tác động của chúng ta đối với việc nhân giống thuần chủng, cũng như tìm ra những cách tốt hơn nhằm kiểm soát tình trạng sinh sản quá nhiều và đối phó khi thú cưng đi lạc.

Bên cạnh đó, ông Wynne cũng đề xuất một số thay đổi để có thể cải thiện cuộc sống của những con chó sống trong trại và tỷ lệ chúng được nhận nuôi.

Ông Wynne nhận định: “Chúng ta nên giúp những chú chó của mình có cuộc sống phong phú và thỏa mãn hơn. Chó thích hợp làm bạn đồng hành, nhưng nhiều con đã dành phần lớn cuộc đời một mình chỉ để chờ đợi sự trở lại của con người.

Điều tàn nhẫn nhất mà bạn có thể làm đối với một sinh vật có tính xã hội cao là nhốt chúng cả ngày ở nơi chúng không thể tương tác với bất cứ ai”. Tuy nhiên, điều này đã trở thành tiêu chuẩn ở nhiều nước.