Tác động toàn diện đến hệ thống giáo dục
Ngày 22/8/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm đã ký ban hành Nghị quyết 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo (Nghị quyết 71).
Theo ông Đặng Quốc An – Hiệu trưởng Trường THPT Trần Nhân Tông (Mạo Khê, Quảng Ninh), Nghị quyết được ban hành nhằm tạo đột phá trong giáo dục – lĩnh vực then chốt, nền tảng cho sự phát triển bền vững của đất nước.
Nghị quyết 71 có tác động sâu rộng đến toàn bộ hệ thống giáo dục Việt Nam. Để sớm đưa Nghị quyết vào cuộc sống, ông Đặng Quốc An cho rằng, trước hết, tư duy quản lý sẽ thay đổi theo hướng mở, linh hoạt hơn. Từ mô hình quản lý tập trung, mang tính “xin-cho”, chuyển sang cơ chế tự chủ, gắn với kiểm soát chất lượng, minh bạch và trách nhiệm giải trình. Nhờ vậy, các cơ sở giáo dục có điều kiện linh hoạt hơn trong tuyển sinh, xây dựng chương trình, hợp tác quốc tế và tài chính.
Thứ hai, Nghị quyết khẳng định vai trò của giáo dục ngoài công lập như một cấu phần quan trọng của hệ thống, giúp khơi thông nguồn lực xã hội, tăng đầu tư ngoài ngân sách và giảm áp lực cho khối công lập.
Thứ ba, giáo dục sẽ tập trung nâng cao chất lượng toàn diện, chuyển trọng tâm từ dạy chữ sang phát triển năng lực, phẩm chất, gắn với thị trường lao động. Giáo dục STEM, ngoại ngữ, kỹ năng số, AI, đổi mới sáng tạo sẽ được đẩy mạnh, giúp người học sẵn sàng thích ứng trong kỷ nguyên số.
Thứ tư, Nghị quyết tạo bước ngoặt về đội ngũ nhà giáo, với cơ chế thu hút, trọng dụng nhân tài trong và ngoài nước, cải cách tiền lương, cải thiện điều kiện làm việc và có lộ trình nghề nghiệp rõ ràng.
Thứ năm, chuyển đổi số toàn diện được coi là nhiệm vụ trọng tâm. Quản lý, dạy học, đánh giá và nghiên cứu sẽ gắn liền với công nghệ, hướng tới nền giáo dục thông minh, học tập suốt đời, kết nối với quốc tế.
Giải pháp để Nghị quyết đi vào thực tiễn
Để Nghị quyết nhanh chóng đi vào cuộc sống, ông Hồ Tuấn Anh – Hiệu trưởng Trường THCS Quỳnh Phương (Nghệ An) – cho rằng cần đột phá ngay từ tư duy quản lý. Trên thực tế, nhiều quan điểm từng được đề cập trong các văn bản trước đây, song triển khai còn vướng do cơ sở giáo dục phổ thông thiếu quyền chủ động, dẫn đến tình trạng bị động, trông chờ.
Theo ông Hồ Tuấn Anh, trong bối cảnh chính quyền địa phương hai cấp, việc tăng quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm cho các cơ sở giáo dục là yếu tố then chốt, giúp các trường thực hiện hiệu quả tinh thần đổi mới mà Nghị quyết đề ra.
Ở góc nhìn vĩ mô, GS.TS Nguyễn Xuân Yêm – Viện trưởng Viện An ninh phi truyền thống, Trường Quản trị và Kinh doanh (Đại học Quốc gia Hà Nội) – nhấn mạnh: “Chính phủ cần ban hành ngay Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết, đồng thời sửa đổi, bổ sung các luật liên quan; đưa nội dung Nghị quyết vào Văn kiện Đại hội XIV và văn kiện đại hội Đảng các cấp. Đồng thời, toàn ngành giáo dục cần được phổ biến nhanh chóng tinh thần của Nghị quyết".
“Có thể nói, Nghị quyết 71 không chỉ là định hướng chiến lược mà còn là đòn bẩy để ‘cởi trói’ cho giáo dục cả về cơ chế, tài chính và tư duy. Nếu triển khai quyết liệt, đồng bộ và thực chất, nó sẽ tạo nên bước chuyển mình lớn, đưa giáo dục Việt Nam phát triển hiện đại, công bằng, chất lượng và hội nhập sâu rộng” – ông Đặng Quốc An nhấn mạnh.
