Những điều chỉnh mới không chỉ giúp sinh viên yên tâm học tập, mà còn tạo nền tảng bền vững hơn cho chính sách thu hút và đào tạo giáo viên trong tương lai.
Khắc phục tình trạng chậm chi trả
Đầu năm nay, hơn 800 sinh viên nhóm ngành sư phạm Trường Đại học Sài Gòn chính thức nhận được kinh phí hỗ trợ sinh hoạt phí hàng tháng theo Nghị định 116/2020 (Nghị định 116) quy định về chính sách hỗ trợ tiền đóng học phí, chi phí sinh hoạt đối với sinh viên sư phạm sau nhiều năm chờ đợi.
Việc giải ngân này là kết quả của quá trình làm việc kéo dài giữa nhà trường và các cơ quan chức năng, bao gồm Sở GD&ĐT TPHCM, Sở Tài chính TPHCM. Trước đó, nhiều sinh viên trường này phản ánh, theo quy định, mỗi tháng sinh viên sư phạm được hỗ trợ 3,63 triệu đồng để trang trải chi phí sinh hoạt và học tập.
Tuy nhiên, suốt nhiều năm, sinh viên năm thứ tư và các khóa trước chưa được nhận khoản hỗ trợ này, gây không ít khó khăn trong quá trình học tập. Khi đó, hàng trăm sinh viên chưa nhận được sinh hoạt phí chủ yếu thuộc diện phương thức giao nhiệm vụ và đào tạo theo nhu cầu xã hội, gặp vướng mắc do thủ tục thanh toán phụ thuộc vào sở GD&ĐT, cùng sở Tài chính.
Theo tìm hiểu, nhiều trường đại học có đào tạo ngành sư phạm cũng gặp khó khăn tương tự Trường Đại học Sài Gòn. Chẳng hạn, các địa phương cam kết đặt hàng nhưng không thực hiện giải ngân kinh phí, dẫn đến chậm chi trả sinh hoạt phí cho sinh viên; quy định đấu thầu đào tạo giáo viên chưa có hướng dẫn cụ thể; một số địa phương khó khăn, không đủ kinh phí để hỗ trợ cho sinh viên sư phạm đang theo học; việc theo dõi bồi hoàn kinh phí chưa có hướng dẫn chi tiết...
Nhằm khắc phục hạn chế trong quá trình triển khai chính sách, tháng 3/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 60/2025/NĐ-CP (Nghị định 60) sửa đổi và bổ sung một số điều của Nghị định 116. Nghị định mới không chỉ giải quyết các vướng mắc trong việc chi trả hỗ trợ cho sinh viên sư phạm, mà còn tiếp tục chính sách thu hút sinh viên giỏi, tâm huyết theo đuổi nghề giáo, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên tương lai.
Theo TS Lê Anh Đức - Hiệu trưởng Trường Đại học Đồng Nai, những đổi mới trong phương thức hỗ trợ kinh phí theo Nghị định 60 sẽ giúp sinh viên sư phạm được hưởng chính sách đúng hạn, tránh tình trạng chậm trễ kéo dài.
Cụ thể, một trong những thay đổi quan trọng là điều chỉnh phương thức cấp kinh phí. Theo đó, Nhà nước sẽ thực hiện hỗ trợ thông qua hình thức giao dự toán theo phân cấp ngân sách. Nếu địa phương có nhu cầu tuyển dụng giáo viên theo hình thức giao nhiệm vụ hoặc đặt hàng, kinh phí sẽ được cấp trực tiếp cho các cơ sở đào tạo giáo viên trực thuộc hoặc thông qua hình thức đặt hàng đào tạo với các trường sư phạm.
Lãnh đạo nhiều trường đại học có đào tạo ngành sư phạm đánh giá, với quy định mới, việc cấp kinh phí cho sinh viên sẽ kịp thời và đầy đủ hơn, giúp các em yên tâm học tập, đồng thời nâng cao chất lượng đào tạo.
Ngoài ra, Nghị định 60 bổ sung và làm rõ trách nhiệm của các bên liên quan, bao gồm Bộ GD&ĐT, Bộ Tài chính, UBND cấp tỉnh, cơ sở đào tạo giáo viên và sinh viên. Đặc biệt, Nghị định nhấn mạnh trách nhiệm đảm bảo nguồn kinh phí để thực hiện chính sách hỗ trợ đối với sinh viên sư phạm.
Nghị định 60 cũng hướng dẫn chi tiết về thủ tục bồi hoàn kinh phí đối với các trường hợp phải hoàn trả theo quy định. Đồng thời, quy định trách nhiệm của cơ sở đào tạo giáo viên và cơ quan giao nhiệm vụ trong việc phối hợp thu hồi kinh phí bồi hoàn, đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong thực hiện chính sách.
Tiếp tục phát huy chính sách nhân văn
Trần Thị Hạnh Duyên - sinh viên năm 3 ngành Sư phạm Tiểu học, Trường Đại học An Giang (Đại học Quốc gia TPHCM) được hỗ trợ học phí, chi phí sinh hoạt theo Nghị định 116 từ năm học đầu tiên đến nay. “Mỗi năm, trường chia thành 2 đợt. Mỗi đợt sinh viên được lĩnh 5 tháng sinh hoạt phí. Đây là phần hỗ trợ thiết thực, giúp em và các bạn nhóm ngành sư phạm yên tâm học tập hơn”, Duyên chia sẻ.
ThS Nguyễn Thị Thanh Loan - Trưởng phòng Công tác sinh viên (Trường Đại học An Giang) cho biết, nhà trường thực hiện hỗ trợ tiền cho sinh viên ngành sư phạm theo Nghị định 116 từ khóa tuyển sinh năm học 2021 - 2022. “Việc thực hiện Nghị định 116 được nhà trường quán triệt, nghiêm túc, đầy đủ, đảm bảo quyền lợi cho sinh viên. Từ đó, giúp sinh viên ngành sư phạm của trường có điều kiện tốt nhất để học tập, rèn luyện”, ThS Nguyễn Thị Thanh Loan cho biết thêm.
Tương tự, tại Trường Đại học Đồng Tháp, năm 2024, hơn 5.000 sinh viên sư phạm được thụ hưởng chính sách hỗ trợ theo Nghị định 116. Các sinh viên này thuộc khóa tuyển sinh năm 2021, 2022 và 2023.
Đối với hơn 2.000 sinh viên sư phạm thuộc khóa tuyển sinh năm 2024 và 2025, nhà trường đã tổ chức họp triển khai nội dung chính sách hỗ trợ học phí và chi phí sinh hoạt. Chương trình cung cấp thông tin chi tiết về quy trình, điều kiện cũng như hướng dẫn cụ thể, giúp sinh viên tiếp cận và hưởng lợi từ chính sách một cách hiệu quả nhất.
Sau nhiều năm triển khai, Nghị định 116 mang lại những lợi ích thiết thực. Số lượng thí sinh và phụ huynh quan tâm đến ngành đào tạo giáo viên tăng lên đáng kể. Đồng thời, tỷ lệ thí sinh đăng ký xét tuyển, điểm trúng tuyển và tỷ lệ nhập học vào các ngành sư phạm cũng tăng trưởng mạnh so với nhiều lĩnh vực đào tạo khác, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên trong tương lai.
Tuy nhiên, nhằm nâng cao hiệu quả chính sách hỗ trợ sinh viên sư phạm, Nghị định 60 đã ban hành với những sửa đổi, bổ sung quan trọng. Các trường đại học bắt đầu triển khai những quy định mới theo Nghị định 60, mở ra giai đoạn điều chỉnh và hoàn thiện chính sách hỗ trợ đối với sinh viên ngành sư phạm.
Tại Trường Đại học Đồng Tháp, nhà trường đã chủ động thông báo danh sách sinh viên sư phạm có hộ khẩu tại các địa phương đang theo học, giúp các tỉnh, thành có thể cân đối nhu cầu và đặt hàng đào tạo.
Trong những năm qua, trường nhận được đơn đặt hàng từ nhiều tỉnh thuộc khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và đang tiếp tục phối hợp với các địa phương để tiếp nhận đặt hàng cho khóa tuyển sinh năm 2024. Đây không chỉ là cơ hội lớn cho sinh viên sư phạm được hưởng chính sách hỗ trợ thiết thực, mà còn tạo ra sự gắn kết chặt chẽ giữa đào tạo và nhu cầu thực tế của thị trường lao động.
“Triển khai Nghị định 60 được kỳ vọng sẽ giúp nâng cao hiệu quả của chính sách hỗ trợ sinh viên sư phạm, đảm bảo tính bền vững trong đào tạo và sử dụng nguồn nhân lực giáo viên. Với sự đồng hành của các trường đại học và chính quyền địa phương, sinh viên sư phạm không chỉ được hỗ trợ trong quá trình học tập, mà còn có cơ hội nghề nghiệp rộng mở sau khi tốt nghiệp, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trên cả nước”, đại diện nhà trường cho biết.
Một điểm mới trong Nghị định 60 là bổ sung quy định về việc cân đối ngân sách thực hiện chính sách. Theo đó, kinh phí hỗ trợ được bố trí trong dự toán chi ngân sách Nhà nước hằng năm theo phân cấp quản lý hiện hành. Ngân sách Trung ương sẽ hỗ trợ ngân sách địa phương theo nguyên tắc có mục tiêu, giúp các địa phương khó khăn có đủ nguồn lực để thực hiện chính sách.
Nghị định 60 cũng quy định rõ điều khoản chuyển tiếp, đảm bảo việc hỗ trợ từ ngân sách Trung ương cho địa phương thực hiện chính sách từ năm học 2021 - 2022 đến hết năm học 2024 - 2025. Quy định này giúp khắc phục tình trạng một số địa phương không đủ nguồn lực để thực hiện chính sách hỗ trợ cho sinh viên sư phạm, đồng thời đảm bảo phù hợp với quy định của Luật Giáo dục 2019.
