Xu thế không thể đảo ngược
Ngày 7/8, Bộ GD&ĐT tổ chức hội nghị phát động phong trào thi đua "Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số” và “Bình dân học vụ số” ngành Giáo dục. Hội nghị được kết nối từ điểm cầu chính tại Bộ GD&ĐT tới 600 điểm cầu của các Sở GD&ĐT; các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp, giáo dục phổ thông trên cả nước.
Phát biểu phát động phong trào thi đua, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc chia sẻ: Chuyển đổi số không còn là một lựa chọn mà đã trở thành một yêu cầu tất yếu, một xu thế không thể đảo ngược, quyết định năng lực cạnh tranh quốc gia và sự phát triển bền vững của đất nước.
Đặc biệt, trong lĩnh vực giáo dục, chuyển đổi số mở ra những cơ hội chưa từng có để nâng cao chất lượng dạy và học, đổi mới phương pháp giáo dục, cá nhân hóa lộ trình học tập, mở rộng cơ hội tiếp cận tri thức cho mọi người dân.
Thời gian qua, ngành GD-ĐT đã triển khai nhiệm vụ quan trọng này và đạt được một số kết quả nổi bật như: Xây dựng, khai thác sử dụng cơ sở dữ liệu toàn ngành; từ đó triển khai các nền tảng ứng dụng phục vụ quản lý nhà nước, quản trị nhà trường, dạy học, kiểm tra, đánh giá trực tuyến dùng chung, kho học liệu số dùng chung, cung cấp dịch vụ công trực tuyến, thanh toán không dùng tiền mặt và phát triển năng lực số trong toàn ngành.
Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc, ngành GD-ĐT vẫn còn những khó khăn cần giải quyết trong thời gian tới để hoàn thành xuất sắc các mục tiêu đặt ra như: hạ tầng mạng, trang thiết bị đường truyền internet còn thiếu; việc huy động nguồn lực cho chuyển đổi số còn hạn chế; năng lực số chưa đồng đều; cơ sở dữ liệu toàn ngành cần liên tục cập nhật...
Để phong trào thi đua đạt hiệu quả cao nhất, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc kêu gọi các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương tiếp tục quan tâm, chỉ đạo sát sao, tạo mọi điều kiện thuận lợi về cơ chế, chính sách, nguồn lực để các phong trào được triển khai sâu rộng và hiệu quả.
Các Sở GD&ĐT, các cơ sở giáo dục chủ động xây dựng kế hoạch, chương trình hành động cụ thể, phù hợp với điều kiện thực tiễn của đơn vị, địa phương phát huy tinh thần đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.
Mỗi cán bộ, giáo viên là những người tiên phong trong việc học tập, ứng dụng công nghệ số vào công việc và giảng dạy; đồng thời là những hạt nhân tích cực trong việc lan tỏa kiến thức, kỹ năng số đến cộng đồng.
Mỗi học sinh, sinh viên chủ động tìm hiểu, rèn luyện kỹ năng số, trở thành những công dân số gương mẫu, có trách nhiệm; tích cực tham gia các hoạt động tình nguyện, hướng dẫn người thân, cộng đồng về kỹ năng số.

Lan tỏa động lực đổi mới sáng tạo
Tại hội nghị, đại diện các Sở GD&ĐT, các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp, giáo dục phổ thông đã trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, sáng kiến, giải pháp thực tiễn và thể hiện quyết tâm lan tỏa động lực đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đến từng giáo viên, học sinh, sinh viên và người dân.
TS Phạm Huy Hoàng - Giám đốc Trung tâm Công nghệ và giải pháp chuyển đổi số trong giáo dục, Trường Công nghệ thông tin và Truyền thông, Đại học Bách khoa Hà Nội chia sẻ: Hiện nay, các hoạt động xã hội được chuyển dần lên không gian số như dịch vụ công trực tuyến, thương mại, ngân hàng.
Do đó, người dân cần chủ động trên không gian số, xã hội cần nguồn nhân lực để phát triển và khai thác không gian số. Bình dân học vụ số được phát động nhằm lan tỏa kiến thức cho cộng đồng, hỗ trợ người dân trên không gian số.
Bà Trương Hải Thanh - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT TP.HCM cho rằng, trong kỷ nguyên số phát triển với tốc độ vượt bậc, dữ liệu, kết nối và công nghệ đã trở thành nền tảng vận hành của đời sống kinh tế xã hội. Mỗi học sinh không chỉ là người học, mà đã trở thành một công dân số thực thụ - chủ thể trực tiếp tham gia, tương tác và tác động trong môi trường mạng với đầy đủ quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm.
Trước yêu cầu cấp thiết ấy, ngành GD-ĐT TP.HCM đã xác định rõ việc giáo dục kỹ năng công dân số cho học sinh, đặc biệt là ngay từ cấp tiểu học, không chỉ là một nhiệm vụ cần thiết trước mắt, mà còn là một định hướng mang tính chiến lược lâu dài.
Kỹ năng công dân số không thể chỉ dừng lại ở mức độ lồng ghép hỗ trợ, mà cần được nhìn nhận là một nền tảng cốt lõi của giáo dục hiện đại, được triển khai có hệ thống, linh hoạt và liên thông, song hành cùng phát triển năng lực học, kỹ năng sống và phẩm chất công dân, nhằm hình thành nên một thế hệ học sinh chủ động, bản lĩnh, nhân văn và an toàn trong thế giới số.

TS Phạm Xuân Khánh - Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công nghệ cao Hà Nội - cho biết: Những năm qua, nhà trường đã tổ chức nhiều hoạt động Chuyển đổi số, cải cách hành chính trong hoạt động quản lý, điều hành như: Tổ chức các hội thảo về chuyển đổi số, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Đồng thời đào tạo, bồi dưỡng giáo viên để nâng cao năng lực tiếng Anh, chuyển đổi số, AI, CHAT GPT, kỹ năng thực tế ảo, thực tế ảo tăng cường. Do đó, năng lực làm việc của cán bộ, giáo viên không ngừng nâng cao với 100% cán bộ, giáo viên có thể sử dụng AI, chat GPT trong hoạt động.
Nhà trường cũng đã tích cực hưởng ứng phong trào bình dân học vụ số như: Tập huấn đội ngũ giảng viên, đội ngũ chuyên gia; hỗ trợ nâng cao năng lực số cho cán bộ phường xã; hỗ trợ nâng cao năng lực số cho lực lượng giáo viên THPT; phối hợp với các Sở ban ngành tổ chức các lớp tập huấn; tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn, tập huấn năng lực số cho HSSV.
Bà Hoàng Thu Hà - Phó Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam (Hà Nội) cho biết: Chuyển đổi số trong giáo dục không chỉ là xu thế tất yếu mà còn là động lực trọng yếu để đổi mới căn bản và toàn diện hoạt động dạy học, quản trị nhà trường và tăng cường kết nối giữa giáo viên, học sinh, phụ huynh.
Việc ứng dụng công nghệ số vào các hoạt động giáo dục góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy, phát triển năng lực số cho người học và tối ưu hóa quy trình quản lý, điều hành trong nhà trường. Chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục cũng được xác định là một trong những trụ cột quan trọng trong chiến lược chuyển đổi số quốc gia.
Thực hiện Kế hoạch của Bộ GD&ĐT về việc triển khai phong trào thi đua “Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số” và “Bình dân học vụ số”, Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam luôn nhận thức rõ trách nhiệm tiên phong trong việc đổi mới, sáng tạo và ứng dụng công nghệ số vào công tác giảng dạy, quản lý.
“Chúng tôi xác định, chuyển đổi số không chỉ là việc áp dụng các công cụ kỹ thuật số mà còn là một cuộc cách mạng về tư duy, về phương pháp dạy và học, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và bồi dưỡng thế hệ học sinh có đủ năng lực để làm chủ tương lai”, bà Hà nói.
Để phong trào thi đua đạt hiệu quả cao nhất, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc kêu gọi các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương tiếp tục quan tâm, chỉ đạo sát sao, tạo mọi điều kiện thuận lợi về cơ chế, chính sách, nguồn lực đề các phong trào được triển khai sâu rộng và hiệu quả.
Bộ GD&ĐT đề nghị các địa phương, các nhà trường chủ động tổ chức triển khai, hưởng ứng lan, tỏa phong trào thi đua "Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số", "Bình dân học vụ số" đến mỗi nhà trường, mỗi nhà giáo, mỗi người học, mỗi cán bộ nhân viên trong ngành.