Theo thống kê vào thời điểm từ sau khi chiến sự Ukraine bùng nổ, Nga đã bố trí tổng cộng 5 khẩu đội tên lửa đất đối không S-400 Triumf, bao gồm cả radar của chúng trên khu vực Bán đảo Crimea mà họ đang kiểm soát.
Tuy nhiên theo Bulgarian Military, trong khoảng thời gian chưa đầy một tháng, Lực lượng vũ trang Ukraine đã làm hư hại được 2 tổ hợp. Điều quan trọng cần lưu ý là mỗi lần Kyiv phá hủy một hệ thống Triumf đều dẫn tới sự suy giảm thành trì phòng thủ của Hạm đội Biển Đen tại khu vực cảng Sevastopol.
Vụ tập kích ban đầu nhằm vào khẩu đội S-400 nằm ở Mũi Tarkhankut trên bờ biển phía Tây Bắc của Bán đảo Crimea, bị phá hủy trong cuộc tấn công vào ngày 23 tháng 8.
Sau đó, một khẩu đội S-400 khác nằm cách 36 dặm về phía Nam, ở khu vực Yevpatoriya đã trở thành đối tượng tiếp theo bị phá hủy.
Những cuộc tấn công nói trên được thông báo chiến công của tên lửa hành trình chống hạm R-360 Neptune nhưng được sửa đổi để tấn công mặt đất. Chính vũ khí này đã đánh chìm tàu tuần dương Moskva của Hạm đội Biển Đen vào tháng 4 năm 2022.
Phiên bản ban đầu có tầm bắn ấn tượng 300 km, khi mang theo đầu đạn 150 kg, trong khi phiên bản mới nhất tăng tầm bắn lên gần 400 km với đầu đạn nặng 350 kg.
Tên lửa hành trình R-360 Neptune của Ukraine đã xuyên thủng hệ thống phòng không S-400 Triumf? |
Hệ thống phòng không S-400 là một trong những vũ khí tiên tiến và có năng lực nhất trên thế giới, được thiết kế để chống lại nhiều mối đe dọa, bao gồm cả tên lửa hành trình như R-360 Neptune.
Tuy nhiên hiệu quả của bất kỳ hệ thống phòng không nào đều phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như kịch bản giao chiến cụ thể, chiến thuật mà bên tấn công sử dụng và khả năng chống trả của tên lửa. Trong trường hợp S-400 Triumf thất bại trước R-360 Neptune, một số lý do có thể được xem xét.
Đầu tiên là do các chiến thuật cụ thể được Lực lượng vũ trang Ukraine sử dụng, khi R-360 Neptune được biết đến với khả năng cơ động tốt ở độ cao thấp, điều này khiến việc phát hiện và đánh chặn trở nên khó khăn hơn.
Một yếu tố khác có thể góp phần dẫn đến thất bại của S-400 là các biện pháp đối phó được sử dụng bởi R-360 Neptune. Tên lửa hành trình thường sử dụng nhiều biện pháp khác nhau, chẳng hạn như gây nhiễu radar hoặc mồi bẫy, để gây nhầm lẫn và né tránh các hệ thống phòng không.
Lý do tiếp theo có thể bắt nguồn từ những hạn chế cố hữu của chính hệ thống phòng không. Mặc dù S-400 rất lợi hại nhưng không có vũ khí nào hoàn hảo, khi luôn có những lỗ hổng hoặc điểm yếu tiềm ẩn có thể bị khai thác.
Có thể thiết kế hoặc đặc điểm cụ thể của R-360 Neptune đã đặt ra thách thức quá lớn, khiến S-400 không được tối ưu hóa để chống lại hiệu quả.
Tên lửa hành trình chống hạm R-360 Neptune của Ukraine được trưng bày tại Triển lãm IDEF 2023. |