Nền tảng để đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục

Hướng đi chiến lược, bền vững trong tương lai

PGS.TS Phạm Văn Thuần – Giám đốc Học viện Quản lý giáo dục nhấn mạnh, Bộ Chính trị ban hành “bộ tứ” Nghị quyết, trong đó có Nghị quyết số 57/NQ-TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia (Nghị quyết 57); Nghị quyết số 71/NQ-TW về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo (Nghị quyết 71).

Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư diễn ra mạnh mẽ, PGS.TS Phạm Văn Thuần nhìn nhận, khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã, đang trở thành động lực chủ yếu thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia. Với vai trò là “quốc sách hàng đầu” nên ngành Giáo dục không thể đứng ngoài tiến trình đó.

Những năm qua, Bộ GD&ĐT triển khai nhiều chủ trương, chính sách nhằm đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong giáo dục: từ công tác quản lý/quản trị, đến hoạt động giảng dạy, nghiên cứu khoa học và phục vụ cộng đồng.

“Theo đó, các cơ sở giáo dục đại học, viện nghiên cứu phải là những đơn vị tiên phong trong từng lĩnh vực hoạt động và là hướng đi chiến lược, bền vững trong tương lai” - PGS.TS Phạm Văn Thuần nhấn mạnh,

Chuyển đổi số trong giáo dục không chỉ dừng ở việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy - học, mà theo PGS.TS Nguyễn Tiến Trung – Tổng Biên tập Tạp chí Giáo dục (Bộ GD&ĐT), đó còn là quá trình tái cấu trúc toàn bộ hệ thống giáo dục theo hướng thông minh, linh hoạt và cá nhân hóa - nơi người học được trang bị năng lực sáng tạo, thích ứng và học tập suốt đời.

Với Việt Nam, chuyển đổi số giáo dục không chỉ là yêu cầu hội nhập, mà còn là động lực then chốt cho sự phát triển đất nước, góp phần hình thành công dân số, xây dựng xã hội học tập và tạo nền tảng tri thức cho nền kinh tế tri thức quốc gia.

PGS.TS Nguyễn Tiến Trung nhìn nhận, chuyển đổi số trong giáo dục đã và đang dịch chuyển từ khẩu hiệu sang hành động, từ số hóa rời rạc sang kiến tạo hệ sinh thái học tập - quản trị dựa trên dữ liệu.

Đồng hành với quá trình đó là những thay đổi căn bản về cách chúng ta đặt mục tiêu, tổ chức quản lí dạy và học, đánh giá chất lượng, phát triển đội ngũ và kiến tạo văn hóa học thuật.

Đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là con đường tất yếu

Khẳng định, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không phải là lựa chọn, mà là con đường tất yếu; GS.TSKH Nguyễn Đình Đức – nguyên Chủ tịch Hội đồng Trường ĐH Công nghệ (ĐH Quốc gia Hà Nội) – nhấn mạnh, chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo giúp mở rộng tri thức, thu hẹp khoảng cách và khơi dậy tiềm năng con người, phát triển kinh tế số, hội nhập với thế giới.

Theo ông, muốn có nguồn nhân lực chất lượng cao, giáo dục đại học phải là nền tảng đổi mới, trung tâm của đổi mới sáng tạo; Nhà khoa học là then chốt; Nhóm nghiên cứu là tế bào của hoạt động đào tạo, nghiên cứu và đổi mới sáng tạo của đại học.

Trao đổi tại Hội thảo “Phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia trong giáo dục” (ngày 17/10), ông Nguyễn Sơn Hải - Phó Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Thông tin (Bộ GD&ĐT) nhấn mạnh, Nghị quyết 57 xác định, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là đột phát quan trọng hàng đầu, động lực chính để phát triển nhanh lực lượng sản xuất hiện đại, hoàn thiện quan hệ sản xuất, đổi mới phương thức quản trị quốc gia, phát triển phương thức sản xuất, ngăn chặn nguy cơ tụt hậu, đưa đất nước phát triển bứt phá, giàu mạnh trong kỷ nguyên mới.

Gần đây nhất, Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo là định hướng tương lai cho giáo dục. Nghị quyết xác định nhiều giải pháp đột phá, với có 8 nhiệm vụ trọng tâm

Trong đó, ông Nguyễn Sơn Hải nhấn mạnh đến 2 nhiệm vụ là: Thứ nhất, chuyển đổi số toàn diện, phổ cập và ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số, trí tuệ nhân tạo trong giáo dục và đào tạo;

Thứ hai, hiện đại hóa, nâng tầm giáo dục đại học, tạo đột phá phát triển nhân lực trình độ cao và nhân tài, dẫn dắt nghiên cứu, đổi mới sáng tạo.

Theo ông Hải, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không chỉ là động lực phát triển kinh tế - xã hội, mà còn là nền tảng để đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, hướng tới mục tiêu hình thành nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên số.

Bộ GD&ĐT luôn coi nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ là một trong những trụ cột quan trọng của giáo dục đại học và đào tạo nguồn nhân lực cho đất nước.

Bộ khuyến khích các cơ sở giáo dục, các nhà nghiên cứu, các doanh nghiệp công nghệ tiếp tục tăng cường hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm và triển khai các mô hình đổi mới sáng tạo hiệu quả, thiết thực, phục vụ cho công cuộc chuyển đổi số toàn ngành.