Các quan chức Mỹ ngày 12/5 cho biết đang gần tiến tới việc hoàn tất một loạt thỏa thuận bán và duy tu vũ khí trị giá 100 tỷ USD cho Saudi Arabia. Dự kiến hai bên sẽ ký kết những thỏa thuận này trong thời gian Tổng thống Mỹ Donald Trump thăm Saudi Arabia vào tuần sau.
Tổng thống Mỹ Donald Trump chọn Saudi Arabia là một trong những điểm đến trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên. Ảnh: Reuters.
Chọn Saudi Arabia là điểm đến đầu tiên trong chuyến công du nước ngoài cho thấy, những ưu tiên của chính quyền Tổng thống Mỹ trong cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố toàn cầu, cũng như củng cố liên minh với các nước đồng minh thân cận của Mỹ tại khu vực.
Một quan chức Mỹ cho biết, gói mua bán vũ khí này có thể lên tới 300 tỷ USD trong vòng một thập kỷ để giúp Saudi Arabia tăng cường khả năng phòng thủ của mình. Thỏa thuận vũ khí này không chỉ giúp ích cho nền kinh tế Mỹ, mà còn tăng cường năng lực cho các đồng minh để đối phó với những thách thức khu vực.
Mỹ hiện vẫn là nhà cung cấp chính cho hầu hết các nhu cầu của quân đội Saudi Arabia.
Theo hãng tin Reuters, trong số các thương vụ vũ khí đang được đàm phán có Hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) trị giá khoảng 1 tỷ USD và hệ thống phần mềm C2BMC phục vụ cho chỉ huy, kiểm soát và thông tin liên lạc trong chiến đấu, cũng như một gói cung cấp khả năng liên quan đến vệ tinh.
Ngoài ra, hai nước cũng đang đàm phán về các hợp đồng công khai trước đó, như gói bán 4 tàu chiến đấu cùng dịch vụ đi kèm trị giá 11,5 tỷ USD, được Bộ Ngoại giao Mỹ thông qua năm 2015.
Việc thúc đẩy hoàn thành thỏa thuận vũ khí được thực hiện ngay trước chuyến thăm của Tổng thống Trump tới Saudi Arabia vào ngày 19/5 tới.
Quan hệ giữa hai nước đã trở nên căng thẳng dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama, một phần vì thỏa thuận hạt nhân với Iran - vốn bị Saudi Arabia coi là "quốc gia thù địch".
Phát biểu về chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Donald Trump tới Saudi Arabia, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ McMaster ngày 12/5 nhấn mạnh: “Trong chuyến thăm sắp tới, Tổng thống Trump sẽ hối thúc các đối tác Hồi giáo và Arab đưa ra bước đi mạnh mẽ mới để tăng cường hòa bình cho khu vực, đối phó với các thách thức, từ Al Qaeda tới IS hay việc Iran mở rộng ảnh hưởng trong khu vực. Những yếu tố này đang ảnh hưởng đến sự ổn định của thế giới Hồi giáo thời gian qua.”
Trong chuyến công du nước ngoài lần này, Tổng thống Trump cũng đến Israel, tòa thánh Vatican , Brussels (Bỉ) tham dự Hội nghị NATO và Hội nghị G7 tại Italy.
Một quan chức Nhà trắng ngày 12/5 cho biết , Tổng thống Mỹ cũng sẽ bày tỏ sự ủng hộ đối với “ quyền tự quyết” của Palestin trong chuyến thăm Trung Đông lần này.
Nhiều người dân Palestin đã bày tỏ thất vọng khi ông Trump tránh đề cập đến giải pháp hai nhà nước trong cuộc gặp với Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas tới Mỹ đầu tháng này.
Tuy nhiên tuyên bố của quan chức Nhà Trắng hôm qua cho thấy, chính quyền Mỹ đang “bật đèn xanh” cho một giải pháp 2 nhà nước để giải quyết cuộc xung đột Israel – Palestine, mặc dù cho đến thời điểm này ông Trump chưa công khai thể hiện ủng hộ ý tưởng này.
Một nhà nước Palestine độc lập không chỉ là nguyện vọng của hầu hết người dân Palestine mà còn là mục tiêu của các chính quyền Tổng thống Mỹ và cộng đồng quốc tế.
Đề cập liệu Tổng thống Trump có cuộc gặp chung với 2 nhà lãnh đạo Palestin - Israel trong chuyến thăm sắp tới hay không, Cố vấn an ninh Nhà Trắng cho biết vẫn chưa đưa ra quyết định cuối cùng.
Các cuộc gặp gỡ riêng rẽ của Tổng thống Mỹ Donald Trump với các nhà lãnh đạo Israel và Palestin thời gian qua được dư luận quan tâm đặc biệt, với hi vọng liệu Mỹ có đưa ra một chiến lược mới để khôi phục các cuộc đàm phán hòa bình Trung Đông đang bị đình trệ hay không.
Tuy nhiên, nhiều nhà quan sát cũng bày tỏ không mấy lạc quan về triển vọng “hòa giải” của Tổng thống Trump đối với tiến trình này./.
