Mỹ sắp 'phân phối miễn phí' hàng loạt vũ khí theo chương trình EDA

Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đang chuẩn bị tổ chức một đợt bán vũ khí và thiết bị quân sự đã qua sử dụng với quy mô khá lớn và đã thông báo cho một số nước đồng minh về việc hình thành một số đề xuất trong lĩnh vực pháo binh, xe bọc thép và trực thăng.

Cụ thể, chúng ta đang nói đến việc bán pháo tự hành M109A5 và A6 Paladin, xe tăng Abrams phiên bản A1 và A2, xe chiến đấu bộ binh Bradley M2 phiên bản A3, trực thăng tấn công AH-64 Apache, cũng như trực thăng vận tải Black Hawk phiên bản UH-60M, xe SUV HMMWV, máy bay không người lái, và các loại vũ khí và trang thiết bị khác.

Tất cả những phương tiện chiến đấu này dự kiến ​​sẽ được thanh lý theo chương trình Bán trang thiết bị quốc phòng dư thừa (EDA).

Ít nhất thì điều này, bao gồm cả danh sách, đã được tờ báo Hy Lạp Pentapostagma đăng tải, dựa trên việc Bộ Quốc phòng nước này đặt mục tiêu mua pháo tự hành M109A5/A6. Đồng thời, số lượng vũ khí mà Hoa Kỳ sẵn sàng chuyển giao theo cơ chế EDA vẫn chưa được công bố.

Cần lưu ý rằng EDA là chương trình chuyển giao vũ khí dư thừa từ Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ cho các đối tác. Dự án trên cung cấp dịch vụ chuyển giao miễn phí vũ khí và thiết bị quân sự đã ngừng hoạt động, đây là một giải pháp thay thế cho việc phải bỏ chi phí xử lý chúng.

Mặc dù về mặt hình thức mọi thứ đều miễn phí, nhưng đối với bên nhận, hoàn toàn không phải vậy. Cụ thể theo EDA, bên nhận sẽ cam kết chi trả toàn bộ phí sửa chữa, phục hồi và hiện đại hóa vũ khí.

Đồng thời, việc này thường được thực hiện tại Hoa Kỳ, bởi các công ty Mỹ, với mức giá dành cho khách hàng nước ngoài. Việc vận chuyển vũ khí cũng phải được chi trả. Ngoài ra theo các hợp đồng riêng, phụ tùng thay thế, đạn dược, dịch vụ huấn luyện... cũng được mua kèm.

Đó là lý do tại sao bất chấp tất cả sự hấp dẫn, vũ khí theo chương trình EDA vốn được "miễn phí" đôi khi lại khá đắt đỏ. Một ví dụ điển hình là chính Hy Lạp, quốc gia đã từ chối những chiếc Bradley như vậy vào năm 2024.

Bộ Quốc phòng Hy Lạp dựa trên kết quả kiểm tra 164 xe Bradley đang được lưu trữ đã nhận thấy việc phục hồi và sửa chữa chúng là quá tốn kém. Chi phí cho mỗi phương tiện như vậy ước tính khoảng 8 triệu euro . Trong khi đó, giá của những chiếc hoàn toàn mới, ví dụ CV90 của Thụy Điển phiên bản tối tân nhất là khoảng 11 - 12 triệu euro.

Đó là lý do tại sao một thương vụ như vậy không nên gây ra sự nhiệt tình tại nhiều quốc gia. Trên thực tế, mỗi chủng loại cần được phân tích hiệu quả chi phí phù hợp trước khi đưa ra quyết định.