Gần đây, giới truyền thông Mỹ đã bình luận về báo cáo ngày 24 tháng 7 năm 2025 của Văn phòng Trách nhiệm Giải trình của Chính phủ (Government Accountability Office, viết tắt là GAO), với tiêu đề: “Cơ sở Công nghiệp Quốc phòng: Các hành động cần thiết để giải quyết rủi ro do phụ thuộc vào nhà cung cấp nước ngoài”.
Theo Viện Hải quân Hoa Kỳ (US Naval Institute), Bộ Quốc phòng (DOD) Hoa Kỳ coi việc phụ thuộc vào nguồn cung nước ngoài cho các mặt hàng mà họ mua sắm là một rủi ro lớn đối với an ninh quốc gia.
DOD ước tính có hơn 200.000 nhà cung cấp đang tham gia sản xuất các hệ thống vũ khí tiên tiến và hàng hóa phi chiến đấu cho Quân đội Hoa Kỳ .
Tuy nhiên, cơ sở dữ liệu mua sắm chính của chính phủ liên bang Hoa Kỳ lại không cung cấp nhiều thông tin về nơi sản xuất những hàng hóa này hoặc liệu nhà cung cấp vật liệu và linh kiện là ở trong nước hay nước ngoài.
Lầu Năm Góc hiện nay đang thực hiện một số nỗ lực nâng cao khả năng minh bạch hóa chuỗi cung ứng, nhằm giúp cải thiện khả năng nhận diện rủi ro mà họ gọi là “sự phụ thuộc vào nước ngoài”.
“Chiến lược Công nghiệp Quốc phòng Quốc gia” tháng 1 năm 2024 nêu rõ sự phụ thuộc của Bộ Quốc phòng vào các nguồn cung cấp đối thủ cho các mặt hàng mà họ mua sắm là một thách thức an ninh quốc gia ngày càng gia tăng.
Các “nhà cung cấp giấu mặt” này có thể cắt đứt quyền tiếp cận của Hoa Kỳ đối với các vật liệu quan trọng hoặc thiết lập các “cửa hậu giám sát” trong các sản phẩm quốc phòng của họ, vốn đóng vai trò là đường dẫn thông tin cung cấp cho các cơ quan tình báo nước ngoài.
Đặc biệt, Báo cáo Hạ viện về Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng cho Năm tài chính 2024 bao gồm các điều khoản cho phép GAO cảnh báo về sự phụ thuộc của Bộ Quốc phòng vào các thực thể nước ngoài và quy trình xác định liệu Bộ Quốc phòng có mua sắm hàng hóa từ Trung Quốc hay không.
Để thực hiện công việc này, GAO đã phân tích dữ liệu mua sắm của chính phủ từ năm tài chính 2020 đến năm 2024, xem xét các tài liệu về các chương trình mua sắm và phát triển vũ khí của Lầu Năm Góc, cùng với việc phỏng vấn các quan chức Bộ Quốc phòng và đại diện nhà thầu.
Hiện nay, Bộ Quốc phòng Mỹ đã đạt được tiến triển trong việc thu thập thông tin nhà cung cấp cho các hệ thống con và linh kiện chính, nhưng những nỗ lực này còn thiếu sự phối hợp và hạn chế về phạm vi, đồng thời cung cấp ít thông tin chi tiết về đại đa số các nhà cung cấp, bao gồm cả những nhà cung cấp nguyên liệu thô và linh kiện.
Nhằm nâng cao hơn nữa, giới chức Lầu Năm Góc đã xác định các hành động có thể thực hiện để cải thiện khả năng xác định và giảm thiểu các vấn đề phụ thuộc vào nước ngoài, bao gồm thành lập một văn phòng để tích hợp các thông tin kiểm soát trong toàn bộ các cơ cấu của Bộ Quốc phòng.
Đồng thời, Bộ Quốc phòng sẽ tăng cường hợp tác với các cơ cấu khác trong các hoạt động thương mại, nhằm tăng cường khả năng minh bạch hóa chuỗi cung ứng, chẳng hạn như tập trung các nỗ lực buộc phải công khai và tăng cường khả năng xâm nhập vào các chương trình ưu tiên cao.
Một phương pháp chưa được kiểm chứng mà các quan chức Lầu Năm Góc cho rằng có thể giúp Bộ Quốc phòng Mỹ nhìn rõ hơn về rủi ro phụ thuộc nước ngoài là yêu cầu nhà cung cấp cung cấp thông tin theo hợp đồng, nhằm giải quyết triệt để thách thức ngày càng gia tăng đối với an ninh chuỗi cung ứng của mình.
GAO khuyến nghị Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ (DOD) phải xác định các nguồn lực, định ra trình tự ưu tiên và khung thời gian để triển khai các nỗ lực tích hợp và chia sẻ dữ liệu chuỗi cung ứng; thiết lập một tổ chức chịu trách nhiệm thực hiện các hoạt động thương mại hàng đầu.
Bên cạnh đó, Lầu Năm Góc cũng phải định ra một chế tài trong hợp đồng để thu thập thông tin về quốc gia xuất xứ của các nhà cung cấp, từ đó ngăn chặn các nguy cơ đứt gãy nguồn cung cấp vũ khí, loại bỏ các nguy cơ rò rỉ thông tin tình báo về các vũ khí chiến lược, bảo vệ an toàn cho các công nghệ quân sự cốt lõi, duy trì ưu thế công nghệ quân sự hàng đầu thế giới của Hoa Kỳ.
