Mỹ vừa chính thức thành lập đơn vị tác chiến đầu tiên trang bị dòng UAV cảm tử LUCAS (Low-Cost Uncrewed Combat Attack System), được phát triển dựa trên việc đảo ngược thiết kế từ mẫu Shahed-136 của Iran.
Động thái này diễn ra tại Trung Đông, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong chiến lược đối phó với Iran và các lực lượng ủy nhiệm trong khu vực.
Theo thông báo từ Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ (CENTCOM), lực lượng mới mang tên Task Force Scorpion Strike (TFSS) trực thuộc Bộ Tư lệnh Tác chiến Đặc biệt Trung tâm (SOCCENT).
Đây là kết quả của sáng kiến “Unleashing U.S. Military Drone Dominance” do Bộ trưởng Chiến tranh Pete Hegseth khởi xướng từ đầu năm 2025.
TFSS được hỗ trợ bởi Lực lượng Đặc nhiệm Triển khai Nhanh (REJTF) thành lập tháng 9 nhằm đẩy nhanh tiến độ đưa các công nghệ mới vào thực chiến.
Đặc điểm kỹ thuật của LUCAS
LUCAS có thiết kế cánh tam giác (delta wing), dài khoảng 3 mét, sải cánh 2,4 mét. Giá thành mỗi chiếc khoảng 35.000 USD, rẻ hơn nhiều so với các hệ thống tên lửa hành trình hoặc đạn đạo truyền thống.
Hệ thống của LUCAS có khả năng hoạt động tự động, phối hợp theo đội hình bầy đàn, phù hợp cho chiến thuật tấn công mạng lưới. Nó có thể được phóng bằng nhiều phương thức: bệ phóng trên đất liền, xe cơ động, tàu chiến, hoặc hỗ trợ bằng tên lửa đẩy.
Tốc độ hành trình của LUCAS khoảng 137 km/h, tốc độ tối đa 194 km/h. Tải trọng vũ khí khoảng 18 kg, thời gian bay tối đa 6 giờ, tầm hoạt động 714 km (theo mẫu FLM 136 liên quan).
So sánh với Shahed-136 của Iran
Shahed-136 nguyên bản sử dụng động cơ xăng 50 mã lực, tốc độ tối đa khoảng 185 km/h, tầm bay 2.000 km, mang đầu đạn nặng 40 kg. Như vậy, bản Mỹ có tầm hoạt động ngắn hơn nhưng vẫn giữ được tính linh hoạt và giá thành thấp.
Iran và Nga đã nhiều lần sử dụng biến thể Shahed trong các cuộc xung đột, đặc biệt tại Israel và Ukraine. Nga gọi biến thể nội địa là Geran, đồng thời phát triển thêm các phiên bản phản lực như Shahed-238.
Ý nghĩa chiến lược
Việc Mỹ triển khai LUCAS tại Trung Đông được coi là “lật ngược thế cờ” với Iran. Trước đây, Iran tận dụng số lượng lớn UAV cảm tử để tạo ưu thế vượt trội, khiến đối phương khó phòng thủ.
Nay Mỹ áp dụng chính chiến thuật này để tăng cường khả năng tấn công và phòng thủ. Một quan chức Mỹ cho biết: “Chúng tôi không chỉ sản xuất hàng loạt mà còn đã bố trí chúng ngay tại Trung Đông.”
TFSS hiện có khoảng 20 binh sĩ phụ trách vận hành và triển khai. Các UAV đã được thử nghiệm bắn vào mục tiêu giả định trong khu vực, chưa tham gia chiến đấu thực tế. Mỹ cũng nhấn mạnh khả năng sử dụng LUCAS để đối phó lực lượng Houthi tại Yemen, dù hiện vẫn có lệnh ngừng bắn chính thức với nhóm này.
Triển vọng phát triển
Các chuyên gia nhận định LUCAS có thể trở thành nền tảng mở, dễ dàng nâng cấp với công nghệ định vị, dẫn đường, trí tuệ nhân tạo, giúp tăng khả năng chống tác chiến điện tử và tấn công mục tiêu di động.
Việc triển khai hàng chục nghìn UAV giá rẻ có thể làm quá tải hệ thống phòng không của đối phương, tạo lợi thế lớn trong các cuộc xung đột tương lai.
Ngoài SpektreWorks – công ty phát triển LUCAS – Mỹ còn có Griffon Aerospace với mẫu MQM-172 Arrowhead, cũng mang thiết kế tương tự Shahed.
Trên thế giới, Trung Quốc đang thử nghiệm mẫu LOONG M9 với tải trọng 50 kg, tầm bay 1.620 km, thời gian hoạt động 8–9 giờ.
Nga được cho là hỗ trợ Triều Tiên sản xuất Shahed-136 nội địa. Điều này cho thấy xu hướng toàn cầu về phát triển UAV cảm tử giá rẻ, hiệu quả cao.
Việc Mỹ đưa vào hoạt động đơn vị TFSS với UAV LUCAS tại Trung Đông là bước đi mang tính chiến lược, không chỉ nhằm răn đe Iran mà còn mở ra khả năng mở rộng quy mô sử dụng UAV cảm tử trong quân đội Mỹ.
Đây có thể là tiền đề cho việc triển khai rộng rãi hơn trong tương lai, khi các lực lượng Mỹ ngày càng chú trọng vào vũ khí giá rẻ, dễ sản xuất nhưng có khả năng tạo ra sức mạnh áp đảo trên chiến trường.
