Hãng CNN ngày 11/8 dẫn lời phát ngôn viên hội đồng an ninh quốc gia Mỹ John Kirby cho biết khi nói về khả năng Mỹ sẽ đảm nhận việc huấn luyện phi công Ukraine lái tiêm kích F-16.
"Mỹ thực hiện điều này bởi đây là một phần trong nỗ lực lâu dài, rộng lớn hơn nhằm đảm bảo chúng tôi đang tiếp tục cải thiện năng lực quân sự và phòng thủ của Ukraine trong dài hạn", phát ngôn viên John Kirby nói.
Vị phát ngôn viên này cho biết thêm rằng, ngoài chuyển giao F-16 và huấn luyện phi công, các đối tác thân thiện của Ukraine còn phải "thiết lập tất cả nỗ lực hậu cần bảo dưỡng và duy trì để họ có tiêm kích hiện đại như F-16 trong phi đội của mình".
Trong khóa huấn luyện còn có khóa đào tạo tiếng Anh cho các phi công Ukraine. "Chúng tôi sẽ hỗ trợ Ukraine cho tới chừng nào còn có thể", ông Kirby nói.
"Mỹ rất muốn cung cấp cho Ukraine khả năng dài hạn này. Nếu năng lực đào tạo tại châu Âu có hạn chế, chúng tôi chắc chắn sẵn sàng huấn luyện các phi công F-16 cho Ukraine tại Mỹ", ông Kirby cho biết thêm.
Giới quân sự Mỹ cho biết, lãnh đạo nước này vẫn chờ các quan chức châu Âu chuyển kế hoạch cuối cùng về huấn luyện phi công F-16 cho Ukraine. Chương trình này cần được Mỹ cấp phép trước khi chính thức thực hiện.
Điều bất ngờ theo tiết lộ của phi công Karen Kwiatkowski đồng thời là chuyên gia phân tích quân sự Mỹ, hiện đang có hai phi công chiến đấu cơ Ukraine đang được đào tạo để lái F-16 tại một căn cứ không quân ở Arizona sau khi các quan chức của Kiev thúc giục Washington cung cấp cho Ukraine các máy bay chiến đấu do Mỹ sản xuất.
"Nếu quyết tâm huấn luyện các phi công Ukraine, Mỹ sẽ mất rất nhiều công sức và thời gian. Sẽ mất ít nhất 2 năm nếu người đó có tài năng bẩm sinh để trở thành một phi công chiến đấu.
Cần ít nhất 1 năm đào tạo chuyên môn về máy bay chiến đấu nếu bạn bắt đầu với một người dày dạn kinh nghiệm trong vận máy máy bay khác. Tuy nhiên, thời gian huấn luyện này chỉ giúp phi công điều khiển thành thạo F-16 trong điều kiện thời bình", Kwiatkowski nói.
Hai phi công là quá ít ỏi cho cả một lực lượng Không quân yếu và thiếu như Ukraine. Theo Karen Kwiatkowski, Không quân Mỹ ước tính họ sẽ cần 50-80 chiếc F-16 thế hệ thứ tư và sẽ mất vài năm để đưa chúng vào hoạt động trong Không quân Ukraine.
"Đến khi đó, tôi e rằng sẽ không còn cuộc xung đột nào để phi công F-16 của Ukraine thi triển tài năng. Mà chỉ còn những chuyến bay giám sát hoạt động do thám trên không của máy bay Nga như những gì Moscow vẫn làm ngoài khơi bờ Biển Alaska và Biển Nhật Bản", Trung tá Mỹ nói.
Trong khi đó, hồi đầu tháng 8/2023, kênh NBC cho biết, hai phi công từ Ukraine đã đến Mỹ để học vận hành tiêm kích F-16. Các nguồn tin giấu tên cho hay chính quyền Mỹ có kế hoạch đưa khoảng 10 phi công Ukraine đến Mỹ trong tháng 3.
Nhưng các quan chức lưu ý những phi công này sẽ huấn luyện trên các thiết bị mô phỏng và không có kế hoạch để họ lái máy bay thực tế.
Chương trình huấn luyện có hai mục tiêu: nâng cao kỹ năng của người Ukraine và đánh giá thời gian cần thiết để huấn luyện họ vận hành hiệu quả F-16 cũng như các máy bay chiến đấu khác do phương Tây sản xuất.
"Chương trình nhằm đánh giá khả năng của họ với tư cách là phi công để chúng tôi có thể tư vấn tốt hơn về cách sử dụng các máy bay chiến đấu", NBC dẫn nguồn tin quân sự Mỹ giải thích.
Đài NBC chỉ ra đây là lần đầu tiên các phi công Ukraine, những người đã được huấn luyện lái máy bay do Liên Xô thiết kế, tham gia một chương trình đào tạo lái máy bay ở Mỹ. Việc huấn luyện phi công Ukraine không thể hiện lập trường của Washington về việc chuyển giao chiến đấu cơ F-16 cho Kiev thay đổi.
Tổng thống Mỹ Joe Biden hiện vẫn tuyên bố loại trừ việc chuyển giao F-16 cho Ukraine khi được hỏi về khả năng trang bị máy bay này cho Kiev. "Theo quân đội của chúng tôi, hiện tại, không có cơ sở nào để cung cấp F-16", NBC dẫn lời Tổng thống Mỹ Biden.
