Bước vào tuổi trung niên, nhiều nam giới phải đối mặt với sự sụt giảm ham muốn và các vấn đề về sinh lý. Tuy nhiên, một số trường hợp lại đi ngược xu hướng, khi nhu cầu tình dục bỗng nhiên tăng vọt, khiến chính người trong cuộc cũng hoang mang.
Tăng đột ngột, ngày 1 – 2 lần
Thời gian gần đây, ông T.N.V (48 tuổi, TPHCM) cảm thấy lo lắng vì tăng ham muốn đột ngột, có thể "quan hệ" mỗi ngày 1–2 lần trong nhiều tuần liên tục mà không thấy mệt. Vợ ông cũng tỏ ra bất ngờ trước sự thay đổi này.
Khai thác bệnh sử ghi nhận, ông V. vừa thay đổi công việc, nghỉ hưu sớm, tập gym đều đặn và sử dụng viên bổ sung testosterone mua qua mạng. Kết quả xét nghiệm cho thấy testosterone toàn phần tăng vượt mức bình thường, chỉ số PSA bình thường, siêu âm tuyến tiền liệt không bất thường.
“Tôi được các bác sĩ chẩn đoán tăng ham muốn thứ phát do sử dụng testosterone ngoại sinh. Được tư vấn ngưng thuốc, theo dõi nội tiết định kỳ”, ông V. chia sẻ.
Tương tự, ông L.H.T (52 tuổi, TPHCM) đến khám vì cảm thấy gần đây nhu cầu quan hệ tăng mạnh, đồng thời gặp khó khăn trong kiểm soát xung động tình dục. Ông cho biết mình thường xuyên xem phim khiêu dâm và có cảm giác "bị ám ảnh tình dục".
Trước thực trạng tăng ham muốn đột ngột của nam giới tuổi trung niên, TS.BS Trà Anh Duy - Trung tâm Sức khỏe Nam giới Men’s Health, nhận định, hiện tượng “hồi xuân” này có thể đến từ những thay đổi tích cực trong lối sống, tâm lý, nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.
Thực tế, đây có thể là kết quả của những nỗ lực cải thiện sức khỏe một cách toàn diện. Việc thay đổi lối sống như nghỉ hưu sớm, giảm bớt căng thẳng công việc, ăn uống khoa học và đặc biệt là tập luyện thể thao đều đặn (như tập tạ, HIIT) có khả năng thúc đẩy cơ thể sản sinh testosterone nội sinh một cách tự nhiên.
Bên cạnh đó, yếu tố tâm lý xã hội cũng đóng vai trò quan trọng. Giai đoạn trung niên thường đi kèm nhiều biến đổi lớn: con cái trưởng thành, nghỉ hưu, hoặc bắt đầu một mối quan hệ mới sau ly hôn.
"Cảm giác tự do, trút bỏ được gánh nặng trách nhiệm có thể đánh thức ham muốn vốn bị kiềm nén trong nhiều năm, tạo nên một giai đoạn “hồi xuân” về mặt tinh thần", BS Duy cho hay.
Những dấu hiệu cảnh báo không thể xem thường
Theo BS Duy, trong một số trường hợp, tăng ham muốn không xuất phát từ sinh lý thông thường. Một trong những nguyên nhân phổ biến và nguy hiểm là việc tự ý sử dụng các sản phẩm bổ sung testosterone ngoại sinh không qua chỉ định. Nếu nồng độ testosterone vượt ngưỡng an toàn, kéo dài có thể gây mất cân bằng nội tiết, teo tinh hoàn và rối loạn cương.
Trong nhiều trường hợp khác, tăng ham muốn lại là biểu hiện của các vấn đề tâm lý. Một số người tìm đến đến bác sĩ vì nhu cầu tình dục tăng mạnh và cảm giác “bị ám ảnh” sau khi ly hôn. Đây là biểu hiện của rối loạn kiểm soát xung động, một tình trạng có thể đi kèm với stress, mất ngủ kéo dài.
Đáng lo ngại hơn, tăng ham muốn bất thường có thể là triệu chứng của các tổn thương thực thể ở hệ thần kinh trung ương. Các nghiên cứu chỉ ra tổn thương ở vùng vỏ não trán sau tai biến mạch máu não, chấn thương sọ não hoặc u não có thể làm rối loạn khả năng kiểm soát hành vi, dẫn đến các biểu hiện tình dục không phù hợp.
BS Duy khuyến cáo, nam giới cần đi khám chuyên khoa ngay nếu tình trạng tăng ham muốn đi kèm các dấu hiệu sau: Kéo dài và gây ảnh hưởng tiêu cực đến công việc, sinh hoạt hàng ngày; Gây xung đột trong mối quan hệ vợ chồng hoặc xã hội; Đi kèm với việc lạm dụng chất kích thích hoặc các hành vi tình dục nguy cơ; Kèm theo các thay đổi tâm lý như mất ngủ, lo âu, bồn chồn, cáu gắt.
“Dù là hồi xuân sinh lý hay tăng ham muốn bệnh lý, điều quan trọng nhất là nam giới cần hiểu rõ cơ thể mình, duy trì lối sống lành mạnh và tìm đến chuyên gia y tế khi thấy có dấu hiệu bất thường để được chẩn đoán và can thiệp kịp thời”, BS Duy nhấn mạnh.
Testosterone là hormone chính của nam giới giữ vai trò trung tâm trong điều hòa ham muốn tình dục (libido), chức năng cương và sinh tinh. Thông thường, nồng độ testosterone giảm dần sau tuổi 30. Tuy nhiên, ở một số người, sự sụt giảm này không rõ rệt, hoặc có thể có giai đoạn "bù trừ" tăng nhẹ do hoạt động vùng dưới đồi – tuyến yên – tinh hoàn (hypothalamic–pituitary–testicular axis) thay đổi.
Theo nghiên cứu của Harman và cộng sự (2001) trên Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, có đến 20% nam giới trên 60 tuổi vẫn duy trì được mức testosterone >500 ng/dL mà không cần điều trị.
