Mụn trứng cá và nỗi buồn thiếu nữ

GD&TĐ - Có lẽ đối với nhiều người, mụn trứng cá là một căn bệnh… dễ chịu nhất. Nói dễ chịu vì căn bệnh này quá quen thuộc với mọi người và tính chất căn bệnh cũng hiền lành.

Trị mụn trứng cá phải theo hướng dẫn của bác sĩ. Ảnh minh họa
Trị mụn trứng cá phải theo hướng dẫn của bác sĩ. Ảnh minh họa

Chỉ khi nào mụn trứng cá xuất hiện quá nhiều trên mặt thì lúc đó mới sinh chuyện mà thôi…

Không nghiêm trọng nhưng…

Mụn trứng cá (Acne) là bệnh ngoài da rất phổ biến, gặp ở hầu hết mọi người ở các mức độ khác nhau trong các giai đoạn của cuộc đời. Nói chung mụn trứng cá là căn bệnh dễ chịu nhất vì sự hiền lành của nó. Đây là bệnh lý của các nang lông và tuyến bã nhờn. Đơn vị nang lông và tuyến bã nhờn (pilosebaceous units) bao gồm tuyến bã nối nang lông với các tế bào sừng.

Tuyến bã có nhiệm vụ sản xuất ra chất bã nhờn để bôi trơn lông, tránh sự giòn gãy. Mụn trứng cá thường là viêm và đặc trưng bởi lỗ chân lông tắc nghẽn, các nốt viêm tấy nhỏ một phần là do sự sản xuất quá mức chất bã nhờn.

Mụn trứng cá không phải là một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng và thường có thể kiểm soát được nhờ điều trị. Mặc dù sẹo là thường thấy, việc điều trị trong và sau đợt bùng phát có thể là hữu ích.

Khi lượng chất bã nhờn và tế bào sừng chết quá nhiều, tích lũy tại nang lông, chúng thường cô đặc lại như một nút mềm. Nút này có thể hoàn hảo và tạo thành nhân trứng cá hoặc có thể không hoàn hảo và tạo thành nốt tàn nhang. Các nang lông đầy chất bã nhờn dạng nút này tạo điều kiện cho vi khuẩn Propionibacterium Acnes phát triển.

Đây là loại vi khuẩn ngoài da thường hiện diện ở các nang lông. Vi khuẩn Propionibacterium Acnes phá hủy chất bã nhờn tạo thành các chất kích ứng da và gây viêm. Hiện tượng viêm này tạo ra các mụn nhỏ, các kén hoặc nốt thấy rõ trên da mặt.

Mặc dù mụn trứng cá không phải là một bệnh lý nghiêm trọng, nhưng nó thường gây ra nỗi khổ tâm lý cho người mắc bệnh, đặc biệt là ở giới nữ. Nó có thể có một sự tác động đáng kể về các mối quan hệ xã hội, lòng tự trọng hoặc cái nhìn về cuộc đời của một con người.

Nhiều người bị mụn trứng cá tránh sự giao tiếp xã hội, buồn bã và trầm cảm, dễ cáu gắt và thất vọng. Vài nghiên cứu ở phương Tây cho thấy rằng, người bị mụn trứng cá cũng có tỉ lệ thất nghiệp cao.

Những chuyện mang trí tưởng tượng liên quan đến mụn trứng cá như tin tưởng rằng mụn trứng cá có liên quan đến vệ sinh kém có thể góp phần vào việc xã giao kém trong cuộc sống.

Mụn trứng cá là bệnh ngoài da phổ biến nhất làm ảnh hưởng đến mọi người. Theo Viện nghiên cứu Quốc gia về các bệnh cơ xương khớp và ngoài da của Mỹ, có gần 85% người ở độ tuổi từ 12 đến 24 bị mụn trứng cá và có khoảng 17 triệu người ở trong nước mắc bệnh này.

Mụn trứng cá có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất vẫn là độ thanh thiếu niên (13 - 19 tuổi). Nó thường xuất hiện ở tuổi dậy thì (điển hình là 10 - 13 tuổi), khi mà chất Androgen (một loại hormone sinh dục nam) gia tăng ở cả hai giới tính.

Sự gia tăng Androgen làm cho các tuyến bã nhờn trở nên to hơn và hoạt động hơn. Bệnh nặng lên ở tuổi trưởng thành hoặc lắng dịu trong thời kỳ thanh thiếu niên có thể kéo dài đến khi khôn lớn. Hầu hết các trường hợp bị mụn trứng cá kéo dài từ 5 - 10 năm, rồi mới thật sự kết thúc hoặc còn ở mức độ không đáng kể.

Đặc biệt, mức độ trầm trọng của mụn trứng cá giảm trước tuổi 30, nhưng điều này không luôn luôn là như vậy. Không có gì là lạ ở những người trong độ tuổi 20 hoặc 30 mắc bệnh này. Và nó cũng có thể tiếp tục ảnh hưởng những người ở độ tuổi 40 hoặc 50.

Trong thời kỳ thanh thiếu niên, mụn trứng cá phổ biến ở nam giới hơn là nữ giới. Tuy nhiên, có một điều lạ là khi đến độ tuổi trưởng thành thì nữ giới lại mắc nhiều hơn nam giới. Người bệnh cần khám chuyên khoa da liễu để được xác định bệnh và dùng thuốc phù hợp.

Một số loại thực phẩm có thể làm giảm mụn trứng cá.
Một số loại thực phẩm có thể làm giảm mụn trứng cá.

Phương pháp phòng bệnh

Các bước có thể thực hiện để tránh sự bùng phát mụn trứng cá hoặc ngăn không cho chúng trở nên tồi tệ hơn như sau:

Thứ nhất, rửa mặt 2 lần một ngày bằng loại kem rửa phù hợp. Không đựơc rửa quá nhiều hoặc chà xát sẽ làm kích ứng da. Tuyệt đối tránh xe mặt, “mài” da, vì điều này sẽ làm cho mụn trứng cá trở nên tồi tệ hơn là sự mong muốn.

Thứ hai, gội đầu thường xuyên. Điều này đặc biệt quan trọng khi mụn trứng cá có khuynh hướng phát triển quanh khu vực chân tóc. Chất nhờn của tóc và gàu có thể gây ảnh hưởng đến mụn trứng cá.

Thứ ba, tránh các chất kích thích, như tránh dùng các chất có dầu (gồm mỹ phẩm, kem chống nắng, keo xịt tóc...). Sử dụng các sản phẩm tan trong nước, không làm tắt lỗ chân lông. Nên dùng các sản phẩm mang dòng chữ “water based” (hợp với nước), “noncomedogenic” (không sinh mụn), “oil-free” (không dầu) hoặc “nonacnegenic” (không sinh mụn).

Thứ tư, không để tóc châm vào mặt, không để tay hoặc bất cứ vật gì lên mặt, tránh quần áo chật và mũ chật.

Thứ năm, không bóp nặn mụn lung tung vì sẽ gây nhiễm trùng và tạo sẹo. Đa số mụn trứng cá sẽ tan biến mà không cần sự can thiệp này.

Thứ sáu, cạo râu và lông mặt cẩn thận vì dao cạo có thể “chọc giận” các thương tổn. Do đó chỉ nên thực hiện khi cần thiết và phải làm hết sức nhẹ nhàng.

Tin tiêu điểm

Đừng bỏ lỡ

Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Thị Thu Vân - Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn, TP Điện Biên Phủ (Điện Biên). Ảnh: NVCC

'Trái ngọt' từ tình yêu nghề

GD&TĐ - Hơn 20 năm công tác, cô Nguyễn Thị Thu Vân - giáo viên Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn (Điện Biên) có nhiều đóng góp cho sự nghiệp “trồng người”.