Những lo ngại về cuộc chiến ủy nhiệm Nga-NATO ở Ukraine có thể leo thang thành một cuộc chiến hạt nhân dường như tạm lắng xuống. Mặc dù vậy, số lượng đầu đạn hạt nhân của Mỹ và Nga vẫn được giới quân sự các bên đặc biệt chú ý.
Vậy Nga có bao nhiêu vũ khí hạt nhân trong kho vũ khí của mình vào năm 2023? Trong những điều kiện nào nó có thể sử dụng chúng? Hãng thông tấn Sputnik đã có giải thích.
Những quốc gia nào nằm trong Câu lạc bộ hạt nhân vào năm 2023?
Kể từ vụ thử vũ khí hạt nhân đầu tiên vào tháng 7 năm 1945 và câu nói nổi tiếng của nhà vật lý Robert Oppenheimer "Bây giờ tôi trở thành Thần chết, kẻ hủy diệt thế giới", đã có chín quốc gia đã trở thành một phần của câu lạc bộ vũ khí hạt nhân gồm: Mỹ, Nga, Anh, Pháp, Trung Quốc, Israel (được cho là), Ấn Độ, Pakistan và Bắc Triều Tiên.
Khoảng 25 quốc gia khác đã tiếp cận hoặc sắp tiếp cận năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình, khiến họ cách bom hạt nhân một vài bước về mặt lý thuyết. Tuy nhiên, tư cách thành viên của Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân cấm các quốc gia thứ hai theo đuổi vũ khí hạt nhân.
Quốc gia nào có kho vũ khí hạt nhân lớn nhất?
Với tổng kho vũ khí hạt nhân 5.977 được triển khai, cất giữ hoặc dự trữ, Nga có kho vũ khí hạt nhân lớn nhất thế giới, với vũ khí hạt nhân chiếm khoảng 47% trong tổng số 12.700 vũ khí hạt nhân của thế giới. Khoảng 1.590 loại vũ khí này đã được triển khai và sẵn sàng khai hỏa bằng tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình.
Hạt nhân của Nga được phân chia như thế nào?
Kho vũ khí hạt nhân của Nga được phân chia giữa Lực lượng Tên lửa Chiến lược trên mặt đất, Lực lượng Chiến lược của Hải quân và Hàng không Chiến lược. Lực lượng tên lửa chiếm khoảng 47% trong tổng số, trong khi lực lượng Hải quân chiếm 33% và lực lượng Không quân chiếm 20% còn lại.
Việc phân chia kho vũ khí hạt nhân của Nga thành ba thành phần riêng biệt mang lại cho nước này cảm giác an ninh chiến lược cao hơn so với nếu Moscow chỉ tập trung vào một trong ba lực lượng nói trên.
Nga có bao nhiêu quả bom Sa hoàng?
Vào tháng 10 năm 1961, Liên Xô cho nổ Tsar Bomba - vũ khí hạt nhân mạnh nhất từng được chế tạo và thử nghiệm. Sau khi được thả từ một máy bay ném bom Tu-95V Bear xuống đảo Novaya Zemla của Nga ở Bắc Cực, Tsar Bomba đã tạo ra một vụ nổ tương đương với khoảng 58,6 megaton thuốc nổ TNT (gấp 1.500 lần sức mạnh của những quả bom Mỹ ném xuống Hiroshima và Nagasaki vào năm 1945).
Không giống như những vũ khí đã giết chết tới 226.000 người, Tsar Bomba không được biết là đã giết hoặc làm bị thương bất kỳ người nào và được kích nổ đủ cao trong không khí (4km) để ngăn chặn hệ động thực vật địa phương bị tàn phá hoàn toàn.
Mặc dù Tsar Bomba chưa bao giờ được chế tạo thành vũ khí hạt nhân sản xuất hàng loạt nhưng nó vẫn tiếp tục nhiều người tò mò và tìm kiếm trên Google kiểu như Nga có bao nhiêu quả bom Sa hoàng và bản đồ bán kính vụ nổ của Tsar Bomba chồng lên các thành phố khác nhau gợi lên sự quan tâm hơn 60 năm kể từ khi thử nghiệm diễn ra.
Vũ khí hạt nhân hiện đại có đương lượng nổ thấp hơn đáng kể so với Tsar Bomba, với tên lửa đạn đạo liên lục địa Sarmat của Nga có mười đầu đạn độc lập (MIRV) có tổng công suất vụ nổ khoảng 7,5 megaton, trong khi ba MIRV của tên lửa Minuteman III của Mỹ mang sức công phá từ 335 đến 475 kiloton.
Vì sao Nga có kho vũ khí hạt nhân lớn như vậy?
Nga có nhiều hơn khoảng 550 đầu đạn hạt nhân so với Mỹ, quốc gia có 5.428 đầu đạn hạt nhân và có kho vũ khí lớn thứ hai trên thế giới. Các siêu cường hạt nhân đã dần cắt giảm quy mô kho vũ khí hạt nhân của họ kể từ cuối những năm 1980, đưa tổng số giảm từ hơn 61.000 vào giữa những năm 1980 xuống còn 48.162 với việc ký kết Hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược I năm 1991, 35.914 với START II trong 1993 và 10.281 với New START vào năm 2010 (được gia hạn thêm 5 năm vào năm 2021).
Kho vũ khí hạt nhân lớn hơn của Nga cho phép nước này bù đắp cho năng lực thông thường yếu hơn của mình so với sức mạnh tổng hợp của Mỹ và NATO, về cơ bản lật ngược kịch bản của sự cân bằng quyền lực cũ thời Chiến tranh Lạnh ở châu Âu giữa Khối phương Tây và Khối Hiệp ước Warsaw do Liên Xô lãnh đạo.
Hiện tại, học thuyết hạt nhân của Nga cấm sử dụng vũ khí hạt nhân phủ đầu, với những vũ khí đáng sợ được coi là "chỉ như một phương tiện răn đe, việc sử dụng chúng là một biện pháp cực đoan và bắt buộc".
Cuối năm 2022, Tổng thống Putin đã công khai đưa ra ý tưởng thay đổi học thuyết hạt nhân thành học thuyết kiểu Mỹ, không có giới hạn đối với các cuộc tấn công phủ đầu. Tuy nhiên, không có bản cập nhật chính thức nào về học thuyết hạt nhân của Nga được công bố kể từ đó.
Phạm vi hạt nhân của Nga là gì và chúng có thể di chuyển bao xa?
Lực lượng răn đe hạt nhân của Nga bao gồm nhiều hệ thống phóng khác nhau, trong số đó có tên lửa Bulava phóng từ tàu ngầm, có tầm bắn lên tới 10.000 km và tên lửa đạn đạo xuyên lục địa R-36 trên mặt đất, với tầm bắn lên tới 16.000 km.
Nga cũng đã phát triển Burevestnik, một tên lửa hành trình thử nghiệm chạy bằng năng lượng hạt nhân, được trang bị vũ khí hạt nhân với tầm bắn không giới hạn.
Vũ khí hạt nhân của Nga có thể vươn tới Mỹ? Chúng có thể bị ngăn chặn bởi hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ không?
"Học thuyết hạt nhân của Nga vạch rõ mục đích của kho vũ khí hạt nhân của nước này là chúng "gây ra thiệt hại được khẳng định là không thể chấp nhận được đối với một kẻ thù tiềm năng", qua đó hy vọng ngăn chặn được sự xâm lược của nước ngoài liên quan đến hạt nhân, vũ khí hủy diệt hàng loạt khác hoặc một cuộc tấn công thông thường nghiêm trọng đến mức đe dọa đến sự tồn tại của Nhà nước Nga".
Với suy nghĩ này, các nhà hoạch định quân sự Nga có một loạt phương tiện để đưa vũ khí hạt nhân tới các mục tiêu bên trong nước Mỹ, bao gồm ICBM có tầm bắn lên tới 18.000 km, tên lửa phóng từ tàu ngầm không thể theo dõi và tên lửa hành trình hạt nhân phóng từ trên không.
Bộ ba hạt nhân, được bổ sung bởi một thế hệ vũ khí chiến lược mới như ngư lôi trang bị hạt nhân và chạy bằng năng lượng hạt nhân tự động, tên lửa siêu thanh có khả năng mang đầu đạn hạt nhân Kinzhal và phương tiện lượn siêu thanh Avangard, được thiết kế để đảm bảo rằng một cuộc tấn công đầu tiên bằng hạt nhân hoặc thông thường đe dọa đến sự tồn tại của Nhà nước Nga, phản ứng sẽ nghiêm trọng đến mức các nhà lập kế hoạch của kẻ thù phải suy nghĩ kỹ trước khi tiến hành cuộc chiến như vậy.
'Cân bằng khủng bố' thời hiện đại, còn được gọi là học thuyết 'sự hủy diệt được đảm bảo lẫn nhau', là một dấu hiệu nổi bật của sự cân bằng chiến lược giữa các siêu cường hạt nhân kể từ những năm 1960. Và mặc dù thật đáng sợ khi nghĩ về vũ khí hạt nhân nhưng nó cũng được cho là một trong những lý do chính khiến không có Thế chiến tiếp theo kể từ sau năm 1945.
