Trong thông báo ngày 15 tháng 12, SBU tuyên bố đã triển khai tàu lặn không người lái "Sub Sea Baby" để tập kích cảng Novorossiysk và đánh trúng một tàu ngầm Đề án 636 thuộc Hạm đội Biển Đen của Hải quân Nga.
Cũng theo cơ quan này, đòn đánh đã khiến tàu ngầm Nga bị hư hại nặng và phải ngừng hoạt động. Hình ảnh đăng kèm cho thấy nhiều tàu mặt nước và một tàu ngầm đang neo đậu ở cầu cảng. Vụ nổ lớn xảy ra ở vị trí tàu ngầm, song chưa thể xác định rõ thiệt hại.
Ngay sau tuyên bố của SBU, Hạm đội Biển Đen Nga khẳng định không có tàu chiến nào bị hư hại trong cuộc tấn công của Ukraine, cũng không có thương vong trong sự việc.
Phát ngôn viên Hải quân Ukraine, Dmytro Pletenchuk cho biết tàu ngầm là dạng mục tiêu khó tấn công nhất và cuộc tập kích đã đánh dấu bước ngoặt mới trong chiến sự.
"Vụ tấn công hơn cả mong đợi làm thay đổi hoàn toàn nhận thức về những điều có thể xảy ra trong hoạt động tác chiến hải quân", vị phát ngôn viên này cho biết.
Hiện SBU chưa công bố thông số kỹ thuật của Sub Sea Baby, song tên gọi cho thấy nhiều khả năng đây là biến thể của xuồng không người lái Sea Baby.
Kể từ đầu xung đột, Ukraine đã nhiều lần sử dụng Sea Baby và các mẫu xuồng không người lái khác để tập kích mục tiêu Nga ở Biển Đen, gây nhiều thiệt hại cho đối phương.
Các mẫu nâng cấp của Sea Baby có tầm hoạt động 1.500 km và tải trọng hai tấn, gần gấp đôi phiên bản trước. Một số biến thể có khả năng mang theo vũ khí điều khiển từ xa, thay vì chỉ dùng với hình thức tấn công tự sát.
Những cải tiến khác bao gồm hỗ trợ nhắm mục tiêu bằng AI, hệ thống ổn định đường ngắm hay cơ chế tự hủy để ngăn đối phương tịch thu khí tài.
Các cuộc tập kích bằng xuồng không người lái từ Ukraine đã buộc Hạm đội Biển Đen Nga di chuyển tàu chiến từ cảng nhà ở bán đảo Crimea về thành phố Novorossiysk, cách đó khoảng 300 km về phía đông.
Hải quân Nga cũng xây dựng nhiều lớp rào chắn bằng sà lan và phao nổi, đồng thời triển khai máy bay tuần tra để bảo vệ lực lượng.
Bất chấp việc Nga dựng lên những rào chắn, hình ảnh về cuộc tấn công cho thấy chiếc Sub Sea Baby đã dễ dàng vượt qua những lớp phòng vệ đặc biệt này.
"Khả năng di chuyển dưới nước không chỉ giúp giảm đáng kể nguy cơ bị phát hiện và phá hủy, mà còn giúp nó vượt qua các rào chắn phòng vệ mà Nga đã triển khai quanh cảng, vốn để đối phó xuồng không người lái thông thường", chuyên gia quân sự Mỹ Howard Altman nhận xét.
Vị chuyên gia này cho biết thêm, tàu lặn không người lái (UUV) có thể khai thác những "điểm mù" trong hệ thống an ninh tại cảng và tập kích vào vị trí dễ bị tổn thương nhất trên tàu ngầm là khu vực nằm dưới mớn nước.
Cách tấn công này đòi hỏi phương tiện được trang bị hệ thống dẫn đường và điều khiển chính xác cao, để di chuyển trong môi trường có nhiều chướng ngại vật như cảng biển. Đầu đạn và ngòi nổ cũng cần được thiết kế để đủ khả năng phá hủy hệ thống đẩy và các bộ phận quan trọng khác trên tàu ngầm đang neo đậu.
"Những gì được tiết lộ về Sub Sea Baby vẫn còn rất ít, nhưng Ukraine đã chứng minh khả năng sử dụng nó và khiến tàu chiến Nga đối mặt nhiều rủi ro hơn.
Novorossiysk từng được xem là nơi trú ẩn an toàn với Hạm đội Biển Đen, dù từng bị tấn công bằng xuồng tự sát và máy bay không người lái. Tuy nhiên, UUV tập kích tàu ngay trong cảng sẽ thay đổi cách nhìn nhận này", Howard Altman, nhấn mạnh.
