Mịt mùng mạng lưới vây bắt người bệnh của lương y tự phong... giỏi nhất Việt Nam

Lương y "giỏi nhất Việt Nam"!?

Theo giới thiệu trên mạng xã hội, bà Lý Thị Thu Hà Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX thuốc Nam dân tộc Dao Tản Viên Sơn, Ba Vì. Bà Lý Thị Thu Hà nổi lên từ vài năm trở lại đây cùng với hàng loạt quảng cáo là "lương y giỏi nhất Việt Nam" trong chữa viêm mũi, viêm xoang.

Địa chỉ HTX thuốc Nam tân tộc Dao thực chất là nhà riêng của bà Lý Thị Thu Hà tại thôn Hợp Sơn, xã Ba Vì. Đây cũng là địa điểm sản xuất các loại cao thảo dược, thuốc đông y sau đó bán khắp cả nước.

Hình thức bán hàng của bà Lý Thị Thu Hà có gắn với cái tên nổi tiếng trong làng thuốc Ba Vì là Vân Anh. Bà Vân Anh được cho là người đồng hành xây dựng thương hiệu Lý Thị Thu Hà và là nhân vật có ảnh hưởng lớn đến người phụ nữ dân tộc Dao.

Theo quy định pháp luật, việc bán thuốc đã qua bào chế phải được cơ quan chức năng cấp phép và việc quảng cáo, tiếp thị cũng phải có giấy phép từ cơ quan chức năng. Tuy nhiên, bất chấp pháp luật, hàng loạt video kèm nội dung quảng cáo của bà Lý Thị Thu Hà giới thiệu sản phẩm có tác dụng như một loại thần dược và bà Hà chính là lương y "giỏi nhất Việt Nam", là "bậc thầy chữa viêm xoang" "bà trùm xoang kim giao"...

Các sản phẩm bán kèm livestream là dạng bột, cao dược liệu hoặc dạng nước dùng để uống, xoa hoặc xịt trực tiếp vào mũi.

Để mở rộng thị trường, bà Lý Thị Thu Hà tìm kiếm các đại lý phân phối thứ cấp trên cả nước. Những đại lý này tiếp tục trở thành "cái loa" đánh bóng tên tuổi của bà Lý Thị Thu Hà, trực tiếp câu, nhử người dùng...

Không chỉ bà Hà, các hệ thống phân phối được cho là tự quảng cáo sản phẩm dựa trên clip bà bà Hà "đẩy" cho hệ thống. Vì vậy mới xuất hiện nhiều tài khoản Facebook cá nhân cũng quảng cáo, tiếp thị, bán hàng cho bà Hà.

Các quảng cáo sau đó được chạy trên Youtube, Google, Facebook, Zalo... Với thuật toán truy vết người dùng của các nền tảng vừa nêu, gần như người dùng chỉ cần dừng lại xem clip vài giây thì lập tức sau đó các thông tin quảng cáo liên quan sẽ "bủa vây", khó bề "chạy thoát".

Có thể ví như trang Facebook "Lương y Thu Hà", "Đặc trị viêm xoang viêm mũi dị ứng", "Lương y Lý Thị Thu Hà"... đều phát các video trực tiếp kèm nội dung giới thiệu lương y "giỏi nhất Việt Nam".

Theo quan sát của PV, mỗi livestream quảng cáo của bà Hà có hàng ngàn lượt tương tác. Chẳng hạn, trên page Lương y Thu Hà có trên 24.000 người theo dõi, mỗi livestream thu hút trên 450.000 lượt xem, 2.200 like và 1.100 lượt bình luận đặt hàng. Thậm chí, nhiều clip livestream đạt gần 1 triệu lượt xem, trên 4.100 lượt like và tới 1.800 lượt bình luận đặt hàng...

Mặc dù sự việc này diễn ra suốt thời gian dài, nhưng đến nay, chưa có cơ quan chức năng nào vào cuộc xác minh hoặc công nhận bà Lý Thị Thu Hà có phải là lương y giỏi nhất Việt Nam hay không.

Không gì dễ như thành lập hợp tác xã!

Nhiều gia đình làm nghề thuốc Nam tại Yên Sơn, Ba Vì cho biết. Việc lập HTX như bà Lý Thị Thu Hà là quá dễ dàng. Mở HTX còn có cái lợi là  mượn danh người dân tộc để tạo vỏ bọc niềm tin, uy tín với khách hàng.

Bà Triệu Thị H. ở làng Yên Sơn tiết lộ: Nếu muốn lập HTX thuốc thì cần điều kiện là có 7 - 9 thành viên tham gia làm nghề (thành viên ở đây có thể là người trong gia đình, có thể là một nhóm cùng lợi ích), sau đó đến phòng tài chính huyện Ba Vì để đăng ký thành lập HTX. Sau khi đăng ký thành công, HTX sẽ có con dấu riêng, hoạt động như một doanh nghiệp.

Mặc dù việc thành lập HTX khá dễ dàng, nhưng nhiều gia đình làm nghề thuốc Nam truyền thống không muốn phô trương mà vẫn tự duy trì nghề truyền thống theo hình thức cá thể, hộ gia đình.

Bà Triệu Thị H. bày tỏ: Người làm thuốc chân chính xưa nay rất kiêm nhường, kiệm lời. Khi được khen là tài giỏi có khi còn hổ thẹn không dám nhận. Việc có người tự nhận là lương y giỏi nhất Việt Nam trong làng thuốc Ba Vì từ xưa tới nay mới nghe và thấy lần đầu".

Vì vậy, bà Lý Thị Thu Hà cũng hoạt động như doanh nghiệp và phải tuân thủ các quy định của pháp luật và phải chịu trách nhiệm trước các hành vi phản cảm như tự phong là "lương y giỏi nhất Việt Nam".

Từng bị tố lừa bịp người tiêu dùng

Cuối năm 2019, Đội quản lý thị trường số 1, Cục Quản lý thị trường Hà Nội cùng các cơ quan liên ngành kiểm tra đột xuất căn hộ số 32.15 tòa nhà CT4 khu đô thị Eco Green 286 Nguyễn Xiển, Tân Triều, Thanh Trì, Hà Nội và phát hiện các sản phẩm xoang Kim Giao có liên quan đến thần y "giỏi nhất Việt Nam" Lý Thị Thu Hà.

Qua đấu tranh, người thuê căn hộ khai nhận là đại lý phân phối của bà Lý Thị Thu Hà. Bà Hà gửi loại bột thuốc và bao bì để đại lý đóng hộp ngay tại căn hộ cho thuê rồi bán ra thị trường.

Đáng chú ý, đại lý phân phối của bà Lý Thị Thu Hà không xuất trình được các hoá đơn, giấy tờ có liên quan đến sản phẩm. Do đó, cơ quan chức năng đã tiến hành niêm phong tịch thu hàng trăm sản phẩm xoang Kim Giao dạng nước, bột...

Trả lời Giáo dục & Thời đại liên quan "lương y giỏi nhất Việt Nam" Lý Thị Thu Hà, ông Nguyễn Ngọc Tuấn, Phó Cục trưởng Cục quản lý Y Dược Cổ truyền - Bộ Y tế cho biết: Cục đã tiếp nhận nhiều thông tin liên quan đến việc quảng cáo thần y có dấu hiệu lừa đảo, không riêng trường hợp bà Lý Thị Thu Hà. Cục đã chỉ đạo Sở Y tế Hà Nội kiểm tra, xử lý nghiêm.

Ông Tuấn cho biết thêm, để quản lý tốt hơn vấn nạn thần y lừa đảo, sắp tới Cục sẽ làm việc với Bộ thông tin Truyền thông nhằm có phương án làm việc với các nền tảng đa quốc gia như Youtube, Google, Facebook... nhằm ngăn chặn các quảng cáo trái phép.