Chữa cháy mọi nơi, mọi địa hình
Đại tá Lê Minh Đức, Phó Giám đốc Nhà máy Z113, cho biết, tháng 4/2021, Nhà máy Z113 (Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng, huyện Yên Sơn, Tuyên Quang) chuyên sản xuất vũ khí, đạn dược quyết định chế tạo sản phẩm trái ngạch - máy bay chữa cháy không người lái.
Quyết định chế tạo xuất phát từ thực tế công tác chữa cháy nhà cao tầng, kho hóa chất, rừng thời gian qua bộc lộ nhiều hạn chế. Xe thang chỉ với tới tầng 20. Nếu xảy ra cháy rừng, việc di chuyển, tiếp cận đám cháy cũng khó khăn. Trong khi đó, nhà máy lại sẵn thiết bị cơ khí, thuận tiện cho việc sản xuất.
Nhóm nghiên cứu gồm 12 người chia làm ba nhóm gồm nhóm điện, điều khiển (3 người), nhóm cơ khí (4 người) và nhóm vũ khí đạn (3 người) 1 phó nhóm, 1 chỉ huy. Sau khi nghiên cứu các thiết bị có sẵn cũng như mẫu mã tương tự ở nước ngoài, họ mất ba tháng để thiết kế bản vẽ, sơ đồ khí động học.
Thuận lợi khi đặt bài toán nghiên cứu là nhóm đã có sẵn trang thiết bị cần thiết. Nhiệm vụ của nhóm là phải tìm ra điểm mấu chốt để thiết bị bay hoạt động ổn định, có thể mang theo quả đạn chữa cháy, bắn chuẩn và kinh phí phải thấp hơn sản phẩm tương tự của nước ngoài.
Trung úy Hoàng Ngọc Huy, thành viên phụ trách nhóm điện, điều khiển, cho biết, để có sản phẩm hoàn thiện, nhóm phải nhiều lần thử nghiệm. Nhưng nếu làm ra máy bay để thử nghiệm mà thất bại thì rất tốn kém.
Phương án đưa ra là sẽ lắp một bản nhỏ giống flycam chụp ảnh, thông số chuẩn, nhưng kích thước nhỏ. Rất mừng, bản mô hình thu nhỏ được thử thành công ngay lần đầu tiên. Từ đây, nhóm phát triển thông số đó, tăng kích thước sản phẩm để có máy bay hoàn thiện.
Ở phiên bản thứ hai, sau khi hoàn chỉnh tất cả các thông số, nhóm thử nghiệm chữa cháy. Máy bay mang theo hai quả đạn chữa cháy, mỗi quả 3kg để dập tắt một đám cháy nhỏ.
Khi phóng, máy bay bị mất cân bằng, dẫn đến trượt mục tiêu. Sau thất bại này, nhóm tiến hành giải bài toán cân bằng trong thiết kế. Các chi tiết như dây điện nối thế nào, pin lắp ở đâu để bảo đảm cân bằng… được tính toán, điều chỉnh chi tiết.
Sản phẩm hoàn thiện của nhóm nghiên cứu là máy bay chữa cháy không người lái nặng 44kg, mang được tải trọng 20kg. Lần bay đầu tiên, thiết bị hoạt động được 20 phút, tốc độ bay tối đa 70 km/h, trần bay 500m, tầm phóng hiệu quả có thể xuyên phá lớp kính dày 10mm là 30m. Chỉ mất 5 - 10 phút để một người vừa nạp đạn vừa điều khiển thiết bị bay.
Giá rẻ hơn 4 lần sản phẩm nhập khẩu
Trung úy Hoàng Ngọc Huy cho biết, khi nghiệm thu, chi phí sản xuất rẻ hơn 4 lần so với giá một số sản phẩm nước ngoài tương tự. Đơn vị vẫn đang nghiên cứu để thiết bị bay có thể mang được tải trọng lớn hơn, mang theo nhiều quả nổ chữa cháy và bay lâu hơn.
Đại tá Nguyễn Minh Ngọc, Phó Cục trưởng Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn, cứu hộ (Bộ Công an), đánh giá sản phẩm có tính thực tiễn, phù hợp với chữa cháy ở chung cư.
Khi căn hộ cháy, trong lúc lính cứu hỏa chưa tiếp cận hiện trường thì máy bay có thể phóng quả đạn qua cửa sổ giúp ngăn chặn đám cháy từ xa. Ngoài ra, thiết bị bay còn tích hợp loa phóng thanh để thông báo đến người dân ở những tầng cao nắm được thông tin, tìm hướng thoát nạn phù hợp.
“Trường hợp có người mắc kẹt trên biển hay ở nơi địa hình khó tiếp cận, máy bay không người lái có thể thả áo phao, thực phẩm”, Đại tá Ngọc nói, hy vọng thời gian tới sản phẩm có thể thương mại hóa để phục vụ đời sống dân sinh.
Máy bay chữa cháy không người lái là sản phẩm nổi trội tại “Cuộc thi sáng tạo khoa học và công nghệ về phòng cháy chữa cháy và cứu hộ cứu nạn năm 2021 – 2022” do Bộ Công an vừa tổ chức.
Cuộc thi sáng tạo khoa học và công nghệ về phòng cháy chữa cháy và cứu hộ cứu nạn năm 2021 – 2022 là cuộc thi thường niên được Bộ Công an phát động tổ chức với mong muốn đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học – công nghệ trong lĩnh vực phòng cháy chữa cháy và cứu hộ cứu nạn, đồng thời tìm kiếm những sáng kiến, công trình khoa học có chất lượng tốt để ứng dụng vào thực tiễn nâng cao hiệu quả công tác bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy và cứu hộ cứu nạn.
Cuộc thi năm nay có 19 đề tài thuộc nhiều tổ chức khác nhau, các sản phẩm dự thi có sự đa dạng về nội dung và tập trung vào một số lĩnh vực kỹ thuật số, điện tử, công nghệ vật lý, các thiết bị không người lái ứng dụng trong công tác chữa cháy và cứu hộ cứu nạn.
