Mỹ - Pháp tìm tiếng nói chung
Phát biểu tại một cuộc hội thảo mới đây với ông Trump trong cuộc thăm viếng Washington, Tổng thống Pháp Macron đã thừa nhận một “bất đồng” giữa họ về thỏa thuận Iran 2015 – thỏa thuận mà ông Trump đã chỉ trích một cách quyết liệt và vẫn liên tục cảnh báo sẽ đào thải thỏa thuận này.
Tuy nhiên, ông Macron cho biết: “Tôi nghĩ rằng chúng tôi đã vượt qua bằng cách quyết định sẽ làm việc để hướng tới một thỏa thuận khác, một thỏa thuận chung sẽ giúp chúng tôi giải quyết vấn đề hạt nhân, nhưng chúng tôi cũng sẽ xử lý đồng thời với các vấn đề khác vẫn đang tồn đọng”.
Trong chuyến thăm Washington với mục đích thuyết phục ông Trump tiếp tục tham gia Hiệp định 2015, ông Macron đã nói rằng Kế hoạch hành động toàn diện chung (JCPOA) cần được nhìn nhận như “trụ cột” của một khuôn khổ rộng hơn, trong đó sẽ hạn chế tầm ảnh hưởng của Iran ở khu vực, cũng như chương trình tên lửa đạn đạo và các hoạt động hạt nhân của nước này trước năm 2025, khi Hiệp định này hết hạn.
Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump nhận định Hiệp định Iran 2015 từ thời ông Obama là “điên rồ” và “nực cười”. Ông Trump đe dọa sẽ rút khỏi Hiệp định và áp đặt lệnh trừng phạt lên Iran trước ngày 12/5, trừ khi Hiệp định này có những thay đổi về căn bản, trong đó Iran sẽ phải từ bỏ chương trình hạt nhân để tránh bị trừng phạt về kinh tế.
Tuy nhiên, khi xuất hiện cùng Macron, dường như ông Trump có sự chuyển biến về quan điểm. Ông nói: “Chúng ta có thể linh hoạt. Bạn biết đấy, trong cuộc sống cần phải linh hoạt, và là nhà lãnh đạo của một quốc gia, bạn cần phải thể hiện sự linh hoạt này”.
Để trả lời câu hỏi “Có hay không một thỏa thuận mới với một nền tảng vững chắc”, ông Trump nói: “Ít nhất là chúng tôi có thể có một thỏa thuận giữa chúng tôi một cách nhanh chóng”, và ông nói thêm:
“Tôi cho rằng chúng tôi đã rất gần với sự thấu hiểu lẫn nhau. Tôi cho rằng cuộc gặp gỡ của chúng tôi rất tốt”. Đồng thời, ông Trump tỏ ý đe dọa nếu Iran vẫn tiếp tục chương trình hạt nhân: “Nếu Iran đe dọa chúng tôi bằng bất cứ cách nào, thì họ sẽ phải trả một giá giống như một vài quốc gia đã phải trả”.
Kết nối thỏa thuận Iran mới với Syria
Ông Macron và ông Trump cũng đưa ra một chương trình xây dựng tình hữu nghị, đồng thời ôn lại lịch sử lâu dài giữa Mỹ và Pháp. Hai nguyên thủ quốc gia dành 1 giờ nói chuyện riêng và kết luận rằng nếu Mỹ rời khỏi JCPOA mà Pháp không thay đổi thì tình hữu nghị lâu năm giữa hai nước sẽ bị tổn hại.
Ông cho biết hai nước đang cùng nhau hướng tới một sự hội tụ về sự ổn định của khu vực rộng lớn và ảnh hưởng của Iran tại đó, trước khi có thể chuyển sang “một thỏa thuận mới, bao gồm cả giải pháp cho Syria”. Ông Macron cũng cho biết, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ có thể tham gia vào các cuộc đàm phán khu vực trong tương lai.
Ông Trump cũng trao đổi với ông Macron về mong muốn rút quân khỏi Syria trong bối cảnh lo ngại về các hoạt động của Iran trong khu vực và cho biết: “Chúng tôi đang thảo luận về Syria như một phần của thỏa thuận tổng thể”.
Pháp, Đức và Anh – những người tham gia ký kết trong thỏa thuận hạt nhân Iran, được gọi là E3, đang trong cuộc đàm phán với Mỹ nhằm giải tỏa một số lo ngại của ông Trump. Thủ tướng Đức Angela Merkel đã tới để nỗ lực vận động ông Trump ở lại Hiệp định này. Thủ tướng Anh Theresa May cũng có thể sẽ có hành động tương tự.
