Say nắng có thể đến với bất kỳ ai, nhưng nó gây ra mối đe dọa đặc biệt đối với trẻ em và các bậc cha mẹ đang hối hả trong chuyến phiêu lưu mùa hè hoặc bận bịu với công việc ở ngoài trời.
Hiểu hơn về say nắng
Say nắng xảy ra khi cơ thể nóng lên đến mức cực độ, dẫn đến hệ thống làm mát bị trục trặc. Không giống như kiệt sức vì nóng, ít nghiêm trọng hơn và thường đổ mồ hôi nhiều, say nắng là một tình trạng nghiêm trọng khi khả năng điều chỉnh nhiệt độ của cơ thể bị suy giảm hoàn toàn.
Về bản chất, nó giống như bộ điều nhiệt bên trong cơ thể bạn bị rối loạn, có khả năng gây tổn thương cho các cơ quan quan trọng và thậm chí gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Triệu chứng
 |
| Mặc dù trẻ em thích chơi ngoài trời trong kỳ nghỉ nhưng chúng cũng dễ dàng quên uống đủ nước khi trời nóng. (Ảnh: ITN) |
Để nhận biết cơn say nắng trước khi nó leo thang, hãy chú ý đến các dấu hiệu cảnh báo chính. Trẻ em nên nhận biết các triệu chứng như da nóng, khô, lú lẫn, nhịp tim nhanh, chóng mặt và buồn nôn.
Những triệu chứng kể trên xảy ra khi hệ thống điều chỉnh nhiệt độ bên trong cơ thể bị quá nóng. Khi cơ thể không thể hạ nhiệt hiệu quả thông qua mồ hôi, nó sẽ dẫn đến mất nước và tăng nhiệt độ.
Điều này sẽ gây ra một loạt các phản ứng sinh lý, bao gồm nhầm lẫn và nhịp tim tăng cao, khi cơ thể phải vật lộn để đối phó với stress nhiệt.
Giữ cơ thể đủ nước, mặc quần áo nhẹ hơn và sử dụng kem chống nắng là những hành động phổ biến nhất để đánh bại cái nóng.
Mặt trời hoạt động mạnh nhất trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều, vì vậy hãy lên kế hoạch cho các hoạt động ngoài trời vào những thời điểm mát mẻ hơn trong ngày, như buổi sáng sớm hoặc buổi tối.
Lời khuyên của chuyên gia
Giáo sư, Tiến sĩ P. Saravanakumar - người đã có 17 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Nhi khoa tại Ấn Độ - đã chia sẻ cách phòng ngừa say nắng, đặc biệt là trong những tháng hè nóng nực khi trẻ em dễ bị tổn thương nhất.
Mặc dù trẻ em thích chơi ngoài trời trong kỳ nghỉ nhưng chúng cũng dễ dàng quên uống đủ nước khi trời nóng. Điều này thường dẫn đến mất nước, tức là mất nước trong cơ thể. Tiến sĩ Saravanakumar cảnh báo mất nước có thể gây ra:
- Khát nước quá mức và khô miệng.
- Đau đầu và buồn nôn.
- Chuột rút cơ bắp và phát ban.
- Khó thở (trong một số trường hợp).
Đồ ăn lạnh và những thay đổi trong mùa hè có thể làm tình trạng mất nước trở nên trầm trọng hơn.
Tiến sĩ Saravanakumar nhấn mạnh rằng mặc dù trẻ em hay thèm đồ uống lạnh và kem để làm dịu cơn khát nhưng những món ăn chứa nhiều đường này không bù nước hiệu quả cho trẻ. Ông nhấn mạnh rằng những lựa chọn này, cùng với những thay đổi trong thói quen ăn uống vào mùa hè (như tiêu thụ thức ăn bên ngoài nhiều hơn), có thể dẫn đến:
- Nhiễm trùng đường hô hấp trên: Đồ uống lạnh gây kích ứng cổ họng, có khả năng làm tăng cơn ho, cảm lạnh và thậm chí là viêm amidan.
- Các vấn đề về dạ dày: Thức ăn lạ hoặc tiêu thụ quá nhiều dưa hấu ở một số trẻ có thể gây đau dạ dày và tiêu chảy, góp phần gây mất nước.
Lý do trẻ dễ bị say nắng hơn người lớn
“Về cơ thể, trẻ em có nhiều diện tích bề mặt so với khối lượng cơ thể hơn người lớn. Vì vậy, do diện tích bề mặt rất cao, kết cấu da cũng mềm và mỏng hơn nên trẻ có nguy cơ kiệt sức, đổ mồ hôi, bốc hơi quá mức so với người lớn”, Tiến sĩ Saravanakumar nói.
Nghiên cứu chỉ ra rằng nhìn chung trẻ em đổ mồ hôi ít hơn người lớn, hạn chế khả năng hạ nhiệt thông qua đổ mồ hôi, khiến trẻ có nguy cơ bị nóng cao hơn.
Ngoài ra, cơ thể đang phát triển của trẻ có hệ thống tản nhiệt kém hiệu quả hơn so với người lớn. Những yếu tố này kết hợp lại khiến trẻ dễ mắc các bệnh liên quan đến nhiệt hơn, điều này càng nhấn mạnh tầm quan trọng của các biện pháp chủ động ngăn ngừa say nắng và đảm bảo sức khỏe cho trẻ khi thời tiết nắng nóng.
Hành động khi say nắng
Tiến sĩ Saravanakumar nêu ra các bước quan trọng cần thực hiện nếu bạn nghi ngờ trẻ bị say nắng:
- Làm mát cho trẻ: Đưa trẻ đến nơi có bóng râm hoặc có máy điều hòa. Cho trẻ uống chất lỏng mát (không quá lạnh).
- Làm mát bằng bay hơi: Bạn có thể sử dụng phương pháp làm bay hơi để hạ nhiệt độ cơ thể cho trẻ, chẳng hạn sử dụng khăn thường hoặc khăn mát, ẩm trên da của trẻ trong khi quạt nhẹ nhàng cho chúng. Chườm đá ở háng, cổ và nách cũng có thể hữu ích.
- Tìm kiếm sự chăm sóc y tế: Ngay lập tức đưa trẻ đến bác sĩ hoặc phòng cấp cứu.
- Luôn cảnh giác: Theo dõi sự tỉnh táo của trẻ và tiếp tục cho trẻ uống nước nếu trẻ tỉnh và phản ứng.
Chú ý hydrat hóa
Mặc dù không có khuyến nghị chung về lượng nước phù hợp cho tất cả mọi người, nhưng đây là hướng dẫn cơ bản:
- Trẻ em dưới 5 tuổi: Uống 820 ml đến 1 lít nước mỗi ngày.
- Trẻ em đến 13 tuổi: Khoảng 3 lít chất lỏng mỗi ngày.
Điều quan trọng là cung cấp nước suốt cả ngày, không chỉ khi trẻ cảm thấy khát. Nước trắng là tốt nhất, nhưng nước trái cây và sữa cũng có thể góp phần cung cấp nước cho cơ thể. Nhớ rằng, cân bằng điện giải rất quan trọng, vì vậy hãy cân nhắc kết hợp các lựa chọn có hàm lượng natri nhất định.
