Kinh nghiệm thực tiễn về lựa chọn sách một số năm được phát huy tối đa để bảo đảm việc lựa chọn đảm bảo cả thời gian và chất lượng.

Triển khai sớm

Cô Nguyễn Thị Hương, Trường THCS Thụy Trường (Thái Thụy, Thái Bình) cho biết, năm nay lựa chọn để đề xuất SGK được triển khai sớm nên nhà trường chủ động hơn. Hoạt động nghiên cứu SGK bắt đầu từ 15/2 trêm sách bản cứng do phòng GD&ĐT cấp phát nên rất thuận lợi.

“Phòng GD&ĐT triển khai rất cụ thể, quan tâm sát sao và tôn trọng ý kiến các trường trong lựa chọn sách. Việc GV vất vả, lao tâm khổ tứ khi nghiên cứu SGK để có quyết định phù hợp là khó khăn chung. Nhưng bù lại, thầy cô cũng quen với công việc lựa chọn sách qua 2 năm. Trường lại có 4 thầy cô là GV cốt cán của phòng GD&ĐT trong tập huấn Chương trình GDPT 2018 nên có thể hỗ trợ, giúp đỡ đồng nghiệp”, cô Nguyễn Thị Hương chia sẻ.

Tại Trường THCS Thụy Trường, ban giám hiệu đã họp với tổ trưởng chuyên môn triển khai cho từng nhóm bộ môn, giáo viên (GV) nào cũng được nghiên cứu sách mới. Vì có 3 bộ sách của 3 nhà xuất bản, GV trong từng nhóm sẽ luân phiên nghiên cứu theo lịch của tổ trưởng chuyên môn. Trường tạo điều kiện cho thầy cô nghiên cứu sách vào các buổi chiều.

Chuẩn bị cho hoạt động đề xuất lựa chọn SGK lớp 8, Trường THCS Việt Tiến (Việt Yên, Bắc Giang) đã xây dựng kế hoạch từ tháng 2/2023. Ngoài các đầu việc và dự kiến thời gian hoàn thành, danh sách cán bộ, GV tham gia lựa chọn sách cũng được đưa ra. Nhà trường sớm triển khai kế hoạch đến tổ chuyên môn, GV. Tổ chức cho tổ chuyên môn, GV nghiên cứu các văn bản liên quan, bản sách điện tử.

Thầy cô được yêu cầu chuẩn bị ý kiến bằng văn bản, nhận xét tính phù hợp của mỗi đầu sách theo từng môn học về quan điểm, mục tiêu xây dựng chương trình, yêu cầu cần đạt, nội dung giáo dục, phương pháp dạy học bám sát các tiêu chí lựa chọn. Tổ/nhóm chuyên môn tổ chức cuộc họp để các thành viên được thảo luận, đánh giá từng đầu sách, sau đó tiến hành bỏ phiếu kín lựa chọn ít nhất 1 SGK cho mỗi môn học.

Cùng đó, nhà trường tổ chức cuộc họp gồm Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng, Tổ trưởng tổ chuyên môn, đại diện Ban đại diện cha mẹ học sinh để thảo luận, đánh giá trên cơ sở danh mục SGK do các tổ chuyên môn đề xuất. Sau đó, lựa chọn 1 SGK cho mỗi môn học; lập danh mục do nhà trường đề xuất lựa chọn SGK lớp 8 và báo cáo về phòng GD&ĐT.

Tại Bến Tre, bà La Thị Thúy, Giám đốc Sở GD&ĐT, thông tin, trước ngày 7/3, cơ sở giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên sẽ hoàn thành đề xuất 1 bộ SGK cho mỗi môn học/hoạt động giáo dục tại trường. Sau đó, các phòng GD&ĐT, trường THPT, trung tâm GDNN-GDTX tổng hợp kết quả, báo cáo sở GD&ĐT danh mục SGK đề xuất lựa chọn trước 9/3.

Trước 10/3, Sở GD&ĐT tham mưu trình UBND tỉnh ban hành quyết định thành lập Hội đồng lựa chọn SGK lớp 4, lớp 8 và lớp 11 năm học 2023 - 2024. Các Hội đồng lựa chọn SGK của tỉnh tổ chức lựa chọn SGK, hoàn thành trước 31/3. Sở GD&ĐT tổng hợp kết quả lựa chọn SGK của các Hội đồng, trình UBND tỉnh phê duyệt danh mục SGK lớp 4, lớp 8 và lớp 11 trước ngày 1/4.

“Các phòng chuyên môn thuộc sở có trách nhiệm phối hợp tham mưu chỉ đạo, hướng dẫn chi tiết việc tổ chức lựa chọn SGK lớp 4, lớp 8 và lớp 11 theo đúng quy định. Đồng thời, phối hợp với nhà xuất bản có SGK lớp 4, lớp 8, lớp 11 đã được phê duyệt để cung cấp địa chỉ trực tuyến SGK kịp thời, tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ sở tiến hành nghiên cứu đề xuất lựa chọn.

Với nhà trường, cần thực hiện nghiêm túc quy định tại Thông tư số 25/2020/TT-BGDĐT về các nội dung như: Tổ chức đề xuất lựa chọn SGK; thông báo danh mục SGK lớp 4, lớp 8, lớp 11 được UBND tỉnh phê duyệt đến GV, học sinh, cha mẹ học sinh; xây dựng giải pháp sử dụng hiệu quả SGK được UBND tỉnh phê duyệt trong dạy - học theo quy định của pháp luật...”, bà La Thị Thúy nhấn mạnh.

Ảnh minh họa/ INT

Phát huy kinh nghiệm

Tại huyện Việt Yên (Bắc Giang), công tác lựa chọn SGK lớp 4, lớp 8 được triển khai từ tháng 2/2023. Sở GD&ĐT dự kiến hoàn thành tổng hợp các SGK do cơ sở giáo dục lựa chọn gửi lên trong tháng 3. Bà Đỗ Thị Hương, Trưởng phòng GD&ĐT Việt Yên, trao đổi, một trong những thuận lợi là địa phương, nhà trường đã có kinh nghiệm triển khai từ những năm học trước.

Qua 3 năm tham gia lựa chọn SGK lớp 1, 2, 3, 6, 7, cán bộ, GV đã quen, chủ động trong tiếp cận, nghiên cứu kỹ chương trình, nội dung kiến thức, hình thức trình bày của các bộ sách. Nhà trường chủ động phân công GV đọc, cho ý kiến về nội dung, hình thức các bản sách; phân công nhóm cùng chuyên môn chọn sách, thành lập Hội đồng lựa chọn SGK và thực hiện chọn sách theo đúng quy trình.

Kinh nghiệm rút ra sau 3 năm lựa chọn SGK, theo bà Đỗ Thị Hương, cần nghiêm túc chỉ đạo, hướng dẫn cán bộ, GV thực hiện việc lựa chọn sách theo Thông tư 25/2020/TT-BGDĐT và các văn bản hướng dẫn của ngành, địa phương. Cùng đó, tổ chức, triển khai tập huấn sử dụng SGK cho cán bộ quản lý, GV. Chủ động chuẩn bị sớm phân công GV trong công tác chọn SGK.

“Muốn hoạt động chọn SGK hiệu quả, công tác triển khai lựa chọn phải thực hiện sớm, đủ thời gian nghiên cứu. Nhà trường thường xuyên làm tốt công tác truyền thông về thực hiện Chương trình GDPT 2018 nói chung, SGK từng khối lớp nói riêng. Bản mẫu SGK cần gửi đến trường sớm nhất có thể để triển khai nghiên cứu đảm bảo thời lượng, mỗi đầu sách nên có từ 2 bộ trở lên. Phải có đội ngũ GV cốt cán trong trường, nhiều kinh nghiệm giảng dạy tư vấn cho GV khi nghiên cứu sách gặp nội dung chưa thông hiểu cần giải đáp”, bà Đỗ Thị Hương cho hay.

Đặc biệt nhấn mạnh lựa chọn SGK phải thực hiện đúng quy trình theo Thông tư số 25/2020/TT-BGD&ĐT, bà Đỗ Thị Hương cũng cho rằng: Các bản sách gửi về cần đồng bộ, có cả SGK, sách bài tập, chuyên đề, sách GV. Ngoài bản file PDF theo đường link, cần có cả bản giấy để tiện nghiên cứu, chia sẻ. Nếu có thể, các chủ biên nêu tóm tắt phần giới thiệu sách, hướng khai thác, tính ưu việt của bộ sách. Với nhà trường, cần thiết lập Hội đồng chọn sách, tổ chuyên môn nghiên cứu lựa chọn, phản hồi. Có thể thực nghiệm, soạn giảng một số tiết ở các bộ sách để xem tính hiệu quả.