Đáng báo động, hành vi “nghiện Facebook” này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thần kinh mà còn làm lãng phí thời gian, giảm hiệu quả học tập, lao động của người sử dụng.
Nghiện Facebook mọi lúc mọi nơi
Tại Hội thảo “Facebook: Lợi hại và cách nhận biết”, ngày 21/7, TS.BS Nguyễn Doãn Phương, Viện trưởng Viện Sức khỏe tâm thần quốc gia, Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ ngày nay, Facebook đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống. Tuy nhiên, đây cũng là nguyên nhân dẫn đến căn bệnh mang tính thế kỷ – “nghiện Facebook” có thể lây nhiễm trên diện rộng và chưa có thuốc kháng sinh đặc trị.
Thống kê mới nhất tính tới tháng 7/2017, Việt Nam đứng thứ 7 trong nhóm 10 quốc gia có số người dùng Facebook lớn nhất thế giới. Số người dùng Facebook ở Việt Nam là 64 triệu người dùng, chiếm 3% trong tổng số tài khoản Facebook đang hoạt động toàn cầu.
TPHCM đứng thứ 10 trong nhóm 10 thành phố có số người dùng Facebook đông đảo nhất thế giới với 14 triệu tài khoản hoạt động, chiếm 0,6% tổng số người dùng mạng xã hội này. Những người dùng Facebook nhiều nhất rơi vào nhóm công dân trẻ, hơn một nửa số thuê bao Facebook ở độ tuổi dưới 25.
Tình trạng nghiện Facebook ngày càng gia tăng và khó có khả năng cai được. BS Phương dẫn chứng, cách đây 3 tháng, Viện Sức khỏe tâm thần đã tiếp nhận một bệnh nhân 14 tuổi, thường xuyên bị co giật không rõ lý do. Các bác sĩ đã thăm khám nhưng không nhận thấy các dấu hiệu bệnh lý cụ thể, chỉ đến khi gia đình cho hay, bệnh nhân này thường xuyên sử dụng Facebook trên 10 ngày, đặc biệt là vào ban đêm nên bị gia đình cấm, thì bị co giật.
BS Phương chỉ ra những biểu hiện “nghiện Facebook” của bệnh nhân như hay thức khuya, sút giảm trí nhớ, có biểu hiện trầm cảm, lười thể thao, cuồng like (gặp gì cũng like), đi đâu, nói chuyện với ai cũng kéo sang đề tài Facebook… hay “tự sướng” và post hình lên Facebook hàng loạt. Các bác sĩ đã tư vấn cho gia đình điều trị các cơn co giật bằng ám thị và hướng dẫn hạn chế thời gian sử dụng mạng xã hội của bệnh nhân.
Cũng theo BS Phương, thời gian qua, Viện tiếp nhận nhiều trường hợp có các biểu hiện rối loạn tâm thần, tâm thần phân liệt, xuất hiện ảo ảnh, trầm cảm, lo âu… có nguyên nhân liên quan đến nghiện sử dụng Facebook.
Một dạng bệnh... khó chữa
ThS. BS Lê Thị Thu Hà, Trưởng phòng điều trị nghiện chất, Viện Sức khỏe tâm thần quốc gia cho biết: Bên cạnh với những lợi ích mà Facebook đem lại thì việc lạm dụng nó đã làm cho người dùng bị ảnh hưởng rất nhiều về thời gian, sức khỏe, cuộc sống cũng như công việc. Theo thống kê, các hoạt động trên mạng xã hội đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến hành vi của người dùng trong cuộc sống thật của họ.
Đối với những người nghiện Facebook thường cảm thấy bứt rứt, khó chịu nếu không được vào đó mỗi ngày; rơi vào trạng thái buồn vu vơ, cứ ra vào Facebook để mong chờ một thông báo (notification) nào đó. Nguy hiểm hơn là thói quen vào Facebook cập nhật tình hình mọi lúc mọi nơi, kể cả lúc ăn uống, tụ tập bạn bè… Độ tuổi mắc phải nghiện Facebook và mạng xã hội tập trung chủ yếu ở lứa tuổi học sinh, sinh viên. Đã có nhiều sinh viên đến khám trong tình trạng bị rối loạn nhịp thức ngủ, ngủ kém. Đặc biệt việc sinh hoạt, ăn ngủ không đúng giờ sẽ dẫn đến rối loạn giấc ngủ.
Các bác sĩ ở Viện Sức khỏe tâm thần cho rằng, nghiện Facebook chưa có mã bệnh nên chưa có tài liệu, phương pháp điều trị cụ thể. Liều thuốc để điều trị cai nghiện Facebook hiện nay, ngoài việc ngưng hoặc xóa sử dụng Facebook, với các bệnh nhân bị rối loạn tâm thần, cần phải có sự can thiệp về tâm lý.
Ngoài ra, người sử dụng Facebook, cần đưa ra nguyên tắc để cắt việc sử dụng Faccebook nhất là vào đêm khuya và nếu làm được điều này, sẽ có 80% tỷ lệ khỏi bệnh nghiện; không sở hữu điện thoại “xịn”, máy tính, laptop (90% khỏi bệnh); đăng ký lớp tập thể dục (50% khỏi bệnh)… Các chuyên gia y tế cũng khuyến cáo, cần đến bệnh viện khám khi thấy dấu hiệu của nghiện Facebook để tránh hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.
