Loa phát thanh - cầu nối giảm nghèo thông tin ở vùng biên Lai Châu

Cánh tay nối dài của chính quyền đến với người dân

Ở vùng biên giới Lai Châu, nơi đời sống còn nhiều khó khăn và điều kiện tiếp cận công nghệ thông tin còn hạn chế, hệ thống loa phát thanh cơ sở đã trở thành “người bạn thân thiết” giúp đồng bào các dân tộc thu hẹp khoảng cách thông tin với miền xuôi.

Đều đặn đầu giờ mỗi buổi sáng, khi tiếng loa truyền thanh vang lên từ đầu bản, ông Vũ Văn Hải ở bản Pa Tần 3, xã Pa Tần (Lai Châu) thức giấc, bắt đầu công việc của một ngày mới. Với ông Hải và người dân trong bản, âm thanh quen thuộc loa phát thanh vang lên mỗi buổi sáng sớm đã trở thành “chiếc đồng hồ báo thức” đều đặn và không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày.

Không chỉ cung cấp thông tin thời sự, loa truyền thanh còn phát đi những thông điệp sống tích cực, nhắc nhở bà con giữ gìn sức khỏe, làm ăn đúng thời vụ và nhất là thực hiện nghiêm các quy định pháp luật, gìn giữ an ninh nơi vùng biên.

Với người dân ở xã Pa Tần, việc theo dõi thông tin hằng ngày qua hệ thống loa truyền thanh đã trở thành một thói quen trong nhịp sống thường ngày. Dù đang làm cỏ trên nương, cấy lúa ngoài ruộng hay buôn bán nơi chợ phiên, chỉ cần tiếng loa vang lên là ai nấy đều chăm chú theo dõi nội dung.

Những bản tin, những lời nhắc nhở, hướng dẫn sản xuất, những thông điệp giản dị nhưng chứa đựng giá trị to lớn trong công cuộc giảm nghèo về thông tin.

Ông Lò Văn Phấn, Trưởng bản Pa Tần 3, cho biết, mặc dù hộ gia đình nào cũng có ti vi, điện thoại, nhưng loa truyền thanh tiện hơn nhiều vì dù đang ở đâu, làm gì trong bản, trong xã cũng nghe được thông tin.

"Qua hệ thống loa truyền thanh, người dân nắm được nhiều thông tin đa dạng và học hỏi được nhiều mô hình phát triển kinh tế. Nhất là từ khi sáp nhập xã, các chủ trương, thông báo của chính quyền được truyền tải đến bà con nhanh và kịp thời”, ông Phấn nói.

Với người dân vùng biên Lai Châu, loa phát thanh không chỉ là phương tiện truyền tin, mà còn là cầu nối giúp đưa chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đến tận từng nương, từng bản.

Nhờ hệ thống này, người dân nắm bắt nhanh các quy định mới, các chương trình hỗ trợ phát triển kinh tế, hay các cảnh báo thiên tai, dịch bệnh. Đây là yếu tố quan trọng giúp giảm thiểu sự thiếu hụt thông tin, một trong những nguyên nhân khiến vùng biên khó thoát nghèo bền vững.

Nâng cao dân trí nhờ “Tiếng loa Biên phòng”

Các Đồn Biên phòng ở Lai Châu đã sáng tạo mô hình “Tiếng loa Biên phòng”, phát thanh bằng cả tiếng phổ thông và tiếng dân tộc, giúp bà con dễ hiểu, dễ nhớ. Thông qua loa, người dân được phổ biến Luật Biên giới Quốc gia, Luật Biên phòng Việt Nam, kiến thức sản xuất, bảo vệ rừng, phòng chống cháy rừng và vệ sinh môi trường. Nhiều hộ dân thừa nhận “nghe mãi thành quen”, dần hiểu và thực hiện đúng pháp luật, góp phần giữ gìn an ninh, trật tự vùng biên.

Thượng tá Nguyễn Đức Hùng, Chính trị viên Đồn Biên phòng Huổi Luông cho biết: "Cứ 2 tuần một lần, chúng tôi tổ chức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trực tiếp cho người dân thông qua hệ thống loa truyền thanh cơ sở. Hiện nay, hầu hết các hộ dân trên địa bàn đều có tivi, hộ có điều kiện hơn thì có điện thoại, máy vi tính kết nối Internet để theo dõi, cập nhật thông tin; nhưng với hệ thống loa truyền thanh của Bộ đội Biên phòng thì người dân hào hứng đón nghe vẫn là một thói quen hằng ngày".

Ông Lù A Gạo, nhà ở bản Na Sa Phìn, xã Phong Thổ chia sẻ: "Trước đây, dân bản hiểu về pháp luật còn hạn chế, vì việc cập nhật thông tin còn khó khăn. Còn bây giờ, chúng tôi được cán bộ Biên phòng tuyên truyền thường xuyên bằng “tiếng loa”, mưa dầm thấm lâu nên dần dần chúng tôi đã hiểu và nắm chắc các văn bản pháp luật".

Tại xã Pa Tần, hơn 40 cụm loa phủ sóng khắp 26 bản. Ngoài thông tin chính trị, nội dung phát thanh còn hướng dẫn kỹ thuật gieo trồng, chăn nuôi, mô hình kinh tế mới. Nhờ đó, nhiều hộ đã áp dụng tiến bộ kỹ thuật, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, tăng năng suất, cải thiện thu nhập. Loa phát thanh thực sự trở thành công cụ thúc đẩy phát triển kinh tế, góp phần giảm nghèo bền vững.

Thiếu tá Bàn Vũ Hậu, Chính trị viên Phó Đồn Biên phòng Pa Tần cho biết, hệ thống phát thanh cơ sở ở tỉnh biên giới Lai Châu đóng vai trò quan trọng trong việc đưa thông tin đến với người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa, nơi người dân còn hạn chế trong tiếp cận công nghệ hiện đại.

"Thông qua loa truyền thanh, các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước cùng những kiến thức thiết thực về sản xuất, phòng bệnh, bảo vệ môi trường… được truyền tải kịp thời, dễ hiểu, sát với đời sống xã hội”, Thiếu tá Hậu nói.

Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lai Châu, hiện toàn tỉnh có 114 trạm truyền thanh cơ sở với hơn 1.000 cụm loa, trong đó nhiều trạm đã ứng dụng công nghệ thông tin.

Tỷ lệ người dân tộc thiểu số được tiếp cận phát thanh, truyền hình đạt hơn 97%. Con số này cho thấy loa phát thanh đang góp phần xóa bỏ khoảng cách thông tin giữa miền xuôi và miền biên, giữa đồng bằng và vùng núi cao.

Thông qua hệ thống phát thanh cơ sở đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao dân trí, thay đổi tư duy, giúp người dân mạnh dạn ứng dụng khoa học kỹ thuật vào đời sống, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế, từng bước xóa đói giảm nghèo ở những vùng đặc biệt khó khăn.

Trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia, loa phát thanh cơ sở ở Lai Châu vẫn giữ vai trò đặc biệt: Đưa thông tin “đi đến đâu, dân hiểu đến đó”.

Chính vì vậy, giảm nghèo thông tin thông qua hệ thống phát thanh cơ sở không chỉ là giải pháp truyền thông, mà còn là chiến lược phát triển con người vùng biên.