Đẩy mạnh bình dân học vụ số
Lai Châu là tỉnh Biên giới, có đông đồng bào dân tộc. Trình độ dân trí không đồng đều, giao thông đi lại khó khăn nên việc phổ cập công nghệ số là yếu tố tiên quyết để nâng cao hiệu quả chính quyền địa phương hai cấp. Qua đó, giúp người dân, đặc biệt là những người ít có điều kiện tiếp cận công nghệ có thể nắm bắt nhiều thông tin, hướng tới làm chủ công nghệ số.
Đại tá Nguyễn Văn Hưng, Chính ủy Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Lai Châu cho biết: “Chúng tôi đã thành lập mỗi đồn Biên phòng một tổ giáo viên từ 3 đến 5 đồng chí, đi đến các bản, điểm dân cư để giúp đỡ, hướng dẫn cho bà con nhân dân hiểu biết về chuyển đổi số. Đồng thời, hướng dẫn cho bà con phương thức sử dụng điện thoại thông minh. Để từ đó bà con nhân dân có điều kiện trao đổi thông tin giữa các thành viên trong gia đình. Đặc biệt, qua đó bà con sẽ biết cách để cung cấp những thông tin phản ánh, tố giác tội phạm cho Bội đội Biên phòng”.
Tại nhiều vùng biên giới tỉnh Lai Châu, cái nghèo vẫn là “bóng đen” đeo bám nhiều gia đình. Bởi thế, chiếc điện thoại thông minh là tài sản quý giá đối với nhiều người.
Khi nội dung “chuyển đổi số” được triển khai trên địa bàn, để giải “bài toán khó” về công cụ hỗ trợ chuyển đổi số, từ tháng 5 – 7/2025, Bộ đội Biên phòng Lai Châu đã phối hợp với Viettel Lai Châu trao tặng 25 chiếc điện thoại thông minh kèm thẻ sim dành tặng những người dân có hoàn cảnh khó khăn. Đây là một phần trong kế hoạch tặng ít nhất 200 điện thoại và thẻ sim mà 2 đơn vị sẽ đẩy mạnh phối hợp triển khai trong thời gian tới.
Nhằm nâng cao nhận thức cho nhân người dân nơi vùng sâu, vùng xa biên giới, mỗi cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng tỉnh Lai Châu giờ đây là một thầy giáo, mang công nghệ số đến với người dân trên địa bàn biên giới của tỉnh.
Chị Chẻo Thị Hoa, người dân ở bản Sì Choang, xã Sì Lở Lầu phấn khởi: “Cán bộ đã mang đến cho người dân nhiều kiến thức về chuyển đổi số, về mạng xã hội, cũng như là giúp người dân tránh được những việc như lừa đảo trên mạng. Tôi cũng sẽ hướng dẫn lại cho người nhà, người thân và những người xung quanh có thêm nhận thức về mạng xã hội, những thông tin về chính sách, pháp luật”.
Thầy giáo quân hàm xanh đẩy nhanh chuyển đổi số
Song hành với việc mở các lớp tập huấn, hướng dẫn, Bộ đội Biên phòng Lai Châu đã thiết lập các mã QR Code để tạo sự thuận tiện cho bà con trong các hoạt động. Đặc biệt phải kể đến mã QR truy cập “Hòm thư điện tử ẩn danh” của cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Vàng Ma Chải.
Giờ đây, thay vì phải đến tận đồn trình báo, người dân giờ chỉ cần quét mã QR trên tấm poster được dán ở các khu vực công cộng như nhà văn hóa, trạm y tế, hay chợ phiên để gửi tin báo tố giác tội phạm. Sau 2 tháng triển khai, “Hòm thư điện tử ẩn danh” đã tiếp nhận 32 lượt tin báo, trong đó có 14 tin có giá trị đặc biệt.
Đồn Biên phòng Vàng Ma Chải đã triển khai có hiệu quả mô hình “Thầy giáo quân hàm xanh đẩy nhanh chuyển đổi số”, tổ chức 17 buổi tuyên truyền, hướng dẫn cho trên 850 lượt quần chúng nhân dân về kỹ năng ứng dụng công nghệ số. Thiết lập 17 mã QR nội dung phổ biến giáo dục pháp luật cho nhân dân.
Thiếu tá Phạm Minh Trí, Chính trị viên Đồn Biên phòng Vàng Ma Chải, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Lai Châu chia sẻ: “Qua các hoạt động chuyển đổi số, bà con đã hiểu biết sâu, rộng hơn về pháp luật. 100% cán bộ xã, bí thư chi bộ, trưởng bản đã biết sử dụng công nghệ thông tin, để truyền tải các tài liệu phổ biến giáo dục pháp luật”.
Ở nơi vùng sâu, vùng xa biên giới Lai Châu, công nghệ số tưởng chừng xa vời, nay đã và đang trở nên hiện thực và hữu ích nhờ sự kiên nhẫn và tận tụy của những người lính Biên phòng.
Đổi thay nơi “12 tầng dốc”
Đồn Biên phòng Vàng Ma Chải đứng chân trên địa bàn xã Sì Lở Lầu. “Sì Lở Lầu” trong tiếng Dao Đỏ nghĩa là “12 tầng dốc”. Nơi đây, giữa trùng điệp núi rừng, có những người lính Biên phòng vẫn miệt mài “đi từng ngõ, gõ từng nhà” để đưa tri thức pháp luật và công nghệ số đến từng người dân vùng cao.
Nổi bật trong số đó là Thiếu tá Nguyễn Duy Khánh, Chính trị viên phó Đồn Biên phòng Vàng Ma Chải - người khởi xướng và dẫn dắt mô hình “Thầy giáo quân hàm xanh đẩy nhanh chuyển đổi số”.
Xã Sì Lở Lầu có 27 bản với gần 16.200 nhân khẩu, trong đó, Đồn Biên phòng Vàng Ma Chải quản lý 17 bản, hơn 8.900 nhân khẩu gồm các dân tộc Mông, Dao, Hà Nhì. Dù bà con chấp hành tốt chủ trương, đường lối của Đảng, nhưng tập quán lạc hậu và điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn khiến các vấn đề như tảo hôn, xuất cảnh trái phép, ma túy… vẫn hiện hữu.
Trăn trở với thực tế này, để từng bước nâng cao nhận thức cho bà con, Đồn Biên phòng Vàng Ma Chải đã giao trọng trách lên đôi vai Thiếu tá Nguyễn Duy Khánh triển khai công tác phổ biến giáo dục pháp luật theo hướng mới, sát thực và phù hợp với vùng đồng bào dân tộc.
Thiếu tá Nguyễn Duy Khánh chia sẻ: “Muốn người dân nghe thì phải nói điều họ cần. Muốn họ làm thì phải chỉ tận tay, hướng dẫn tận nơi”.
Nhận thấy bà con đã bắt đầu dùng điện thoại thông minh nhưng chưa biết cách ứng dụng vào cuộc sống, Thiếu tá Nguyễn Duy Khánh đã đề xuất và trực tiếp triển khai mô hình “Thầy giáo quân hàm xanh đẩy nhanh chuyển đổi số”, đồng thời lồng ghép thực hiện Đề án số 1371/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Phê duyệt Đề án “Phát huy vai trò của lực lượng Quân đội nhân dân tham gia công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, vận động Nhân dân chấp hành pháp luật tại cơ sở giai đoạn 2021 - 2027.
Ở những bản làng cheo leo như Tả Ô, Nhóm 1..., bà con đã quen với hình ảnh người lính quân hàm xanh cầm chiếc điện thoại chỉ dẫn từng thao tác nhỏ. Bà Tẩn San Mẩy, người dân bản Tả Ô, xã Sì Lở Lầu chia sẻ: “Hồi trước không có điện thoại thông minh thì không biết tìm hiểu những thông tin mình muốn biết một cách nhanh chóng. Bây giờ biết nên muốn tìm hiểu, mở điện thoại lên tra luật, xem chính sách. Bộ đội vừa dạy, vừa làm giúp, ai cũng quý, cũng tin”.
Với sự tham gia tích cực của lực lượng Biên phòng, phong trào bình dân học vụ số thực sự được lan toả và hứa hẹn sẽ góp phần tích cực giúp Lai Châu chủ động trong công tác chuyển đổi số, xây dựng nền quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân trên địa bàn ngày càng vững chắc.
