Xây lại từ đống đổ nát
Theo bà Sirleaf, kết quả thảm hại của các thí sinh trong kỳ thi tuyển sinh ĐH năm 2013 không đến từ trường ĐH, mà là từ các trường trung học. Tuyên bố đây là vấn đề bi thảm của quốc gia, từ năm 2016, bà Sirleaf đã áp dụng một cách tiếp cận triệt để, nhằm cải thiện GD tiền ĐH, bằng cách giới thiệu chương trình Kết nối trường học cho Liberia (PSL), với kỳ vọng sẽ giúp thay đổi tình hình tệ hại của GD, từ “tình trạng hỗn loạn” thành “có thể kiểm soát”.
Mặc dù bị chỉ trích nặng nề vào thời điểm đó, khi chính phủ cho phép phát triển hệ thống GD tư nhân, chương trình PSL đã tạo ra tác động rất tích cực đến giáo viên, thái độ làm việc, hoạt động tuyển sinh và quan trọng nhất - hứng thú học tập. Theo một báo cáo cơ bản, được chứng thực thêm bởi bản báo cáo khác từ Trung tâm Phát triển Toàn cầu, trong khi PSL có chi phí khởi đầu đáng kể, nó đã giúp tăng số HS cả nước lên 60%.
Khi cựu danh thủ George M. Weah chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống và nhậm chức từ tháng 1/2018, ông không chỉ thừa hưởng một nền kinh tế tồi tệ, một ngành y tế bị hủy hoại, mà còn cả một ngành GD đang ngổn ngang trong công cuộc đổi mới. Thứ khả dĩ nhất để trông đợi là chương trình PSL. Tuy nhiên, với quyết tâm vực dậy nền GD từ đống đổ nát, chính phủ mới cam kết sẽ cải tổ đến tận gốc rễ lĩnh vực này.
Trong bài phát biểu nhậm chức khi ấy, Tổng thống George M. Weah tuyên bố cải cách hệ thống GD vẫn là ưu tiên hàng đầu và thường xuyên của chính phủ mới. Thực hiện cam kết ấy, đến tháng 7/2018, Bộ GD đã tái cấu trúc và đổi tên chương trình PSL thành chương trình Tiến bộ GD cho Liberia (LEAP), với mục đích tăng tính trách nhiệm và hợp tác của cả hệ thống GD.
LEAP là quan hệ đối tác công - tư mới, trên cơ sở những gì mà Bộ GD đang có từ PSL, với sự tham gia của 7 nhà cung cấp dịch vụ GD trong nước và quốc tế. Đến tháng 9/2018, nỗ lực của chính phủ trong cách tiếp cận mới để chuyển đổi GD đã được ghi nhận, khi các nhà lập pháp Liberia công khai kêu gọi mở rộng LEAP sang nhiều trường công hơn.
Theo ông Dallas Gueh, Chủ tịch Ủy ban GD Thượng viện của Quốc hội Liberia, khi phát biểu khai mạc Hội nghị thượng đỉnh cán bộ GD quốc gia, tổ chức tại thủ đô Monrovia ngày 11/9/2018: “Có thể đánh giá một cách công bằng rằng, một số trường công được hưởng lợi từ chương trình LEAP đang hoạt động rất tốt; trong khi các trường công khác không nằm trong chương trình đang bị tụt lại”.
Sự khác biệt hữu hình
Theo học chương trình LEAP, HS được trải nghiệm những cải tiến trong thời gian thực, trái ngược với HS của những trường không tham gia chương trình. Trong trường hợp đầu tiên, HS theo chương trình LEAP được trang bị đồng phục miễn phí, trong khi sự gọn gàng của người học và sự chỉn chu của các giáo viên được ưu tiên hàng đầu.
Mặt khác, các giáo viên LEAP có quyền truy cập công nghệ hiện đại, giúp cải thiện công việc cũng như trau dồi nghiệp vụ - một khi điều vốn chỉ là ước mơ của các đồng nghiệp ở những trường công lập truyền thống.
“Nếu quyết tâm đưa GD đi lên, chính phủ phải thực sự giải quyết vấn đề từ gốc rễ. Họ có một chương trình mà cộng đồng quốc tế đang hỗ trợ, phụ huynh đang ủng hộ và chính phủ cũng đã tự nhìn thấy được thành quả. Con cái của chúng ta phải được chuẩn bị đầy đủ để cạnh tranh bạn bè trong nước cũng như trên khắp lục địa. Hãy lấy những gì chúng ta có và làm cho nó ra hoa”, nhà văn Molley Paasawe, đồng thời là một trong những nhà phê bình GD có tên tuổi của Liberia, đã viết như vậy khi kêu gọi chính phủ mở rộng chương trình LEAP.
Ngày nay, trong tất cả các trường LEAP, giáo viên sử dụng máy tính bảng để giảng dạy cho HS. Kế hoạch bài học của họ được cài đặt trong các máy tính bảng, với những gói bài học được cung cấp sẵn. Họ cũng có quyền truy cập vào các thư viện mở, giúp công việc trở nên dễ dàng, hiệu quả và cập nhật hơn.
Giáo viên LEAP gắn kết hơn với HS, vì họ không cần lên kế hoạch về các bài giảng tiếp theo sau mỗi giờ học - điều đó sẽ do các máy tính bảng đã được lập trình để làm thay giáo viên. Do đó, họ được nghỉ ngơi, có thời gian tập trung vào các HS gặp khó khăn cũng như triển khai các hoạt động ngoại khóa khác.
HS cũng được trang bị miễn phí sách giáo khoa, vốn được soạn thảo để phù hợp với chương trình giảng dạy của chính phủ. Đây là điều chưa từng có, vì trong quá khứ, HS Liberia hiếm khi được tiếp cận với đủ sách giáo khoa; nếu có thì chúng thường không phù hợp với cấp lớp của HS sử dụng, hoặc không nhắm vào các bài học mà HS được dạy.
Giám sát và đánh giá
Phải thừa nhận rằng, vấn đề giám sát hiệu suất của giáo viên trong lớp là một trong những thất bại lớn của ngành GD Liberia. Nhưng với chương trình LEAP, công nghệ giúp việc theo dõi giáo viên dễ dàng hơn và biết rõ liệu họ có dành đủ thời gian cho lớp học hay không.
“Khi giáo viên đồng bộ hóa ứng dụng trong máy tính của mình vào buổi sáng - một trong những hoạt động bắt buộc, vị trí của anh ấy hoặc cô ấy và mọi chi tiết khác, chẳng hạn bài học mà họ đang dạy, số lượng trẻ em trong lớp và bọn trẻ sẽ làm tốt như thế nào trong các bài kiểm tra hàng tuần… sẽ được tự động gửi đến một máy chủ ở Monrovia. Điều này làm cho hệ thống tốt hơn so với trước đây, khi việc kiểm soát giáo viên rất khó khăn, cũng như không thể biết được khi nào một giáo viên vắng mặt thay vì giành thời gian cho các HS của mình” - lãnh đạo một trường học LEAP chia sẻ.
Các nhà cung cấp LEAP, bên cạnh việc tham khảo ý kiến của nhà quản lý GD, lãnh đạo trường học, cũng thường xuyên cử nhân viên chuyên trách đến giám sát theo thời gian thực, để nắm rõ những gì đang diễn ra tại trường đó, đồng thời có thể xử lý kịp thời những khiếm khuyết hay vấn đề phát sinh do công nghệ mang đến khiến giáo viên và HS gặp khó khăn.
Với những phát triển tích cực nói trên, không ngạc nhiên khi hàng loạt nhà hoạt động có tiếng nói ở Liberia đang kêu gọi các cơ quan chức năng của Bộ GD mở rộng LEAP tới nhiều trường học hơn trên cả nước.
