Nguyên nhân đến từ việc nhiều lao động ngoại tỉnh chưa quay lại làm việc đúng thời gian; lao động có nhu cầu chuyển chỗ ở, thay đổi công việc…
Nhiều lý do khách quan
Thời điểm trước Tết Nguyên đán, thị trường ghi nhận nhu cầu tuyển dụng tăng cao do nhiều doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất để phục vụ nhu cầu Tết, đặc biệt là lực lượng lao động thời vụ, tập trung chủ yếu ở khu vực thương mại - dịch vụ, chiếm tới gần 70%. Tại TPHCM, ước tính nhu cầu cần tuyển dụng lao động là 28.525 vị trí làm việc và tập trung chủ yếu ở khu vực thương mại - dịch vụ, chiếm tới gần 70%.
Cũng theo dự báo của Bộ LĐ-TB&XH, sau nghỉ Tết, một số lực lượng lao động có thể không quay lại do thay đổi công việc hoặc chuyển đổi chỗ ở. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu hụt lao động cục bộ tạm thời và nhu cầu tuyển dụng nhân sự mới trong quý I/2025 tăng cao.
Bên cạnh đó, một lực lượng lớn lao động trong khối đơn vị sự nghiệp sau phương án sắp xếp, tinh gọn bộ máy Nhà nước sẽ tham gia vào thị trường lao động, tạo áp lực cho vấn đề kết nối việc làm cho các đối tượng này.
Chia sẻ với Báo GD&TĐ, bà Đỗ Thị Bích Phượng (38 tuổi, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội), trưởng bộ phận tuyển dụng tại một công ty công nghệ cho biết, sau Tết Nguyên đán là thời điểm số lượng lao động nghỉ việc tăng cao đột biến.
“Thực tế, nhiều lao động đã có nguyện vọng thay đổi công việc từ sớm, song họ mong muốn nán lại để nhận thưởng Tết. Vì vậy, năm nào cũng vậy, đây luôn là thời điểm nhạy cảm nhất của doanh nghiệp nói chung và ngành nhân sự nói riêng. Vì vậy, chúng tôi đã triển khai nhiều chính sách và phúc lợi nhằm hỗ trợ cho người lao động, luôn cố gắng duy trì hoặc tăng mức thưởng Tết xứng đáng với đóng góp của nhân viên để hạn chế tình trạng ‘nhảy việc’ sau Tết”, bà Bích Phượng chia sẻ.
Triển khai chính sách và phúc lợi
Bộ LĐ-TB&XH cho biết, để thu hút lao động, một số doanh nghiệp còn hỗ trợ nơi ở tạm thời, ngoài ra còn hỗ trợ chi phí di chuyển cho người lao động về quê ăn Tết. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp triển khai tăng một phúc lợi khác như tặng tiền mặt, quà Tết hoặc thưởng lương tháng thứ 13 cũng được thực hiện để đảm bảo quyền lợi và tạo điều kiện tốt nhất cho người lao động đón Tết. Tuy nhiên, Bộ LĐ-TB&XH nhận thấy vẫn còn tồn tại hiện tượng doanh nghiệp chậm trả lương và thưởng tháng 13 gây khó khăn cho người lao động trước kỳ nghỉ Tết.
Mặt khác, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cũng đã tổ chức chương trình “Chuyến tàu Công đoàn - Xuân 2025” hỗ trợ vé tàu khứ hồi cho 1.750 đoàn viên, người lao động từ các tỉnh miền Nam ra miền Bắc và hỗ trợ chuyến bay công đoàn, đưa 400 công nhân về quê với hai chặng: TPHCM - Hà Nội và TPHCM - Vinh.
Theo Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, tình trạng ngừng việc tập thể trước Tết Nguyên đán Ất Tỵ đã giảm 50% so với năm trước. Điều này phản ánh hiệu quả các hoạt động chăm lo Tết cho người lao động. Các doanh nghiệp đã chủ động đối thoại về lương, thưởng từ sớm và phối hợp với công đoàn để tổ chức những chương trình thiết thực, giúp giảm mâu thuẫn và giữ chân người lao động.
Một số khu công nghiệp tại Hà Nội, Bắc Giang, Đồng Nai, Bình Dương... có hàng nghìn người lao động làm việc xuyên Tết. Tại một số dự án trọng điểm quốc gia như sân bay Long Thành, các tuyến cao tốc phía Nam, các dự án năng lượng... vẫn duy trì làm việc khẩn trương, xuyên Tết. Công nhân, người lao động được tổ chức Tết tại công trường theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 06/CĐ-TTg ngày 25/1/2025.
Để đảm bảo lao động sau Tết, Bộ LĐ-TB&XH nhấn mạnh, cơ quan Nhà nước về việc làm cần tập trung vào công tác chủ động nắm bắt tình hình lao động - việc làm trên địa bàn. Bên cạnh đó, cơ quan này cũng tăng cường công tác thông tin thị trường lao động và kết nối cung - cầu lao động thông qua các hoạt động như tăng tần suất tổ chức các phiên giao dịch việc làm và tổ chức các phiên giao dịch việc làm kết nối trực tuyến giữa các địa phương.
Bộ LĐ-TB&XH dự báo, trong năm 2025, thị trường lao động sẽ phục hồi trở lại, tuy nhiên các thách thức về lao động, việc làm đi liền với bảo đảm an sinh xã hội. Vì thế, bộ này đã đề ra các giải pháp phát triển thị trường lao động, kết nối cung - cầu lao động. Đó là xây dựng và hoàn thiện hệ thống thông tin thị trường lao động, cơ sở dữ liệu về lao động - việc làm. Bên cạnh đó chú trọng kết nối và điều tiết hiệu quả cung - cầu lao động, khuyến khích tạo việc làm trong cả khu vực công và khu vực tư, người lao động tìm kiếm việc làm và chuyển đổi việc làm phù hợp với năng lực và sở trường.
“Cần thực hiện đồng bộ, hiệu quả các chính sách, chương trình, đề án về hỗ trợ giải quyết việc làm trong nước. Chú trọng nâng cao hiệu quả cho vay quỹ quốc gia về việc làm, giải quyết việc làm cho thanh niên, lao động trung niên, lao động yếu thế và lao động nữ. Song song với đó là nâng cao năng lực và đẩy mạnh công tác dự báo nhu cầu sử dụng lao động, nhu cầu đào tạo nghề nghiệp của doanh nghiệp về số lượng, chất lượng, cơ cấu ngành nghề, trình độ của người lao động”, Bộ LĐ-TB&XH nêu ra một số giải pháp.
Một trong những giải pháp khác được nêu ra là ổn định, duy trì các thị trường lao động ngoài nước truyền thống, phát triển, mở rộng thị trường có thu nhập cao, phù hợp với trình độ, kỹ năng của người lao động Việt Nam, hỗ trợ tư vấn, giới thiệu việc làm cho người lao động sau khi về nước. Những giải pháp này được kỳ vọng góp phần tăng số người lao động có việc làm, giảm tỷ lệ thất nghiệp, đảm bảo an sinh xã hội.
