Gieo chữ giữa "nỗi đau da cam"
Loạt bài Cô khuyết tật dạy trò “khuyết tật” của nhóm tác giả Vũ Thị Minh, Lê Duy Thành - Báo Cựu chiến binh Việt Nam là một trong những tác phẩm đạt giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp Giáo dục Việt Nam” năm 2025.
Tác phẩm chứa đựng nhiều giá trị nhân văn, nghị lực và tình thương, phản ánh tinh thần “vượt lên số phận” và “gieo chữ giữa nỗi đau da cam”.
Tác phẩm viết về lớp học của cô giáo Nguyễn Thị Thu Huyền ở Làng Hữu nghị VIệt Nam. Khuyết tật nhưng không đầu hàng số phận, cô Nguyễn Thị Thu Huyền ngày ngày dạy những học trò cũng “khuyết tật” - mang trong mình di chứng da cam. Giữa bao thiệt thòi, lớp học ở Làng Hữu nghị Việt Nam sáng lên bằng nghị lực, tình thương và khát vọng sống.
Nhà báo Vũ Thị Minh, đại diện nhóm tác giả chia sẻ, Làng Hữu nghị Việt Nam thuộc Trung ương Hội Cựu chiến binh Việt Nam, dù ở giữa Thủ đô Hà Nội nhưng nhiều người chưa biết đến nơi này. Hàng ngày, tại Làng, những cô giáo vẫn đang thầm lặng chăm sóc, dạy dỗ những đứa trẻ “có lớn mà chẳng có khôn” – những nạn nhân chất độc da cam/dioxin. Có những lớp học, cả cô và trò đều "đặc biệt", như trường hợp của cô giáo Nguyễn Thị Thu Huyền - là người khuyết tật dạy những học sinh khuyết tật.
Chọn viết về lớp học tại Làng Hữu nghị Việt Nam, nhà báo Vũ Thị Minh cho biết, nhóm tác giả mong muốn thông qua loạt bài 3 kỳ để giới thiệu, lan tỏa và tri ân những người thầy cô thầm lặng trong lĩnh vực giáo dục đặc biệt. Sâu xa hơn là giúp bạn đọc hiểu, đồng cảm và trân trọng hơn với những con người đang âm thầm cống hiến vì trẻ em thiệt thòi.
Tri ân "nghề trồng người"
Chị Vũ Thị Minh kể, trong quá trình tác nghiệp, nhóm tác giả gặp khó khăn khi giao tiếp với học sinh: "Nhiều em nói ngọng, dùng ký hiệu hoặc có tâm lý thất thường. Chúng tôi phải nhờ cô Huyền “phiên dịch” để hiểu được ý, cảm xúc và lời nói của các em. Việc ghi nhận thông tin, cảm xúc đòi hỏi phải có sự kiên nhẫn, tinh tế và thấu cảm sâu sắc".
Hình ảnh cô giáo Huyền khập khiễng bước vào lớp Giáo dục đặc biệt 3 đã để lại ấn tượng sâu sắc với nhà báo Vũ Thị Minh. 12 học sinh đều là em, cháu của cựu chiến binh - những nạn nhân chất độc da cam/dioxin.
Mỗi em mang trong mình những di chứng riêng: Có em chậm phát triển trí tuệ, có em hạn chế vận động tay chân, có em bị câm điếc, có những em mắc nhiều bệnh lý khác nên mỗi học trò có một giáo án riêng, phù hợp với độ tuổi và mức độ nhận thức. Ở đây, không có thi cử, không có huy chương, chỉ có niềm vui khi học trò hôm nay nhớ được bài của hôm qua.
Quyết định gửi tác phẩm Cô khuyết tật dạy trò “khuyết tật” tham dự Giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp Giáo dục Việt Nam” năm 2025, với chị Vũ Thị Minh, như một lời tri ân với những người làm nghề “trồng người” trong hoàn cảnh đặc biệt. Giải thưởng này không chỉ là sân chơi nghề nghiệp của các nhà báo, mà còn là nơi tôn vinh những cống hiến của đội ngũ nhà giáo.
Đây là lần thứ hai tham gia Giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp Giáo dục Việt Nam", nhà báo Vũ Thị Minh cảm nhận rõ sự lan tỏa của giải. "Năm nào cũng có nhiều cây bút tham gia, đề tài ngày càng phong phú, đa dạng, thể hiện bức tranh toàn cảnh của giáo dục Việt Nam, từ vùng cao, vùng khó đến những mô hình đổi mới sáng tạo" - chị Minh chia sẻ.
Bày tỏ niềm vui khi loạt bài đạt giải, chị Minh thấy hạnh phúc. Hạnh phúc không chỉ cho bản thân mà cho cả cô Huyền và những học sinh đặc biệt của cô. "Tôi chỉ mong qua đó, nhiều người biết, đến thăm, chung tay giúp các em có thêm cơ hội hòa nhập, học tập, sống ý nghĩa hơn. Giải thưởng cũng là động lực để tôi tiếp tục với nghề" - nhà báo Vũ Thị Minh cho biết.
Nhà báo Vũ Thị Minh cho hay: "Giải thưởng là sự khích lệ, động viên để nhóm tác giả tiếp tục tìm kiếm những đề tài tham gia cuộc thi trong những năm tới. Đề tài về giáo dục phong phú. Tôi sẽ tiếp tục tìm đến những vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo để viết, để tôn vinh những thầy, cô ngày ngày lặng thầm gieo chữ ở vùng gian khó. Đó cũng là cách, tôi tri ân đối với các thầy cô giáo".
