Trong quá trình đổi mới Giáo dục và Đào tạo những năm qua, việc cho phép nhiều bộ sách giáo khoa cùng tồn tại đã tạo ra sự cạnh tranh, khuyến khích sáng tạo và đổi mới phương pháp giảng dạy. Tuy nhiên, thực tiễn triển khai cũng nảy sinh không ít bất cập.
Chẳng hạn, cùng một môn học nhưng học sinh ở các địa phương khác nhau lại sử dụng sách với nội dung và cách trình bày khác nhau. Giáo viên cần thời gian để điều chỉnh phương pháp giảng dạy của từng bộ sách. Đặc biệt, tình trạng thay sách liên tục không chỉ gây lãng phí nguồn lực xã hội mà còn làm giảm tính kế thừa, ổn định trong quá trình học tập.
Trong bối cảnh đó, gợi mở của Tổng Bí thư Tô Lâm về việc nghiên cứu xây dựng một bộ sách giáo khoa thống nhất trên toàn quốc được coi là định hướng quan trọng, nhằm bảo đảm sự đồng bộ, công bằng và tiết kiệm cho nền giáo dục.
Đây không chỉ là giải pháp về chuyên môn, mà còn là bước đi mang ý nghĩa chiến lược, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học, đồng thời tạo sự đồng thuận trong toàn xã hội. Chủ trương này đã nhanh chóng nhận được sự quan tâm, ủng hộ từ đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục ở nhiều địa phương.
Ông Võ Hoài Nhân Trung – Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Đình Chiểu (tỉnh Đồng Tháp) cho rằng, chủ trương này hoàn toàn cần thiết và kịp thời. “Một bộ sách thống nhất sẽ tránh được tình trạng lãng phí, đồng thời có tính kế thừa, sử dụng cho nhiều năm học sau. Như vậy, vừa tiết kiệm nguồn lực xã hội, vừa giúp giáo viên và học sinh ổn định trong quá trình dạy và học”, ông Trung chia sẻ.
Theo ông Võ Hoài Nhân Trung, bộ sách mới cần đảm bảo chuẩn kiến thức, biên soạn công khai minh bạch, huy động sự tham gia của các chuyên gia, đồng thời có phản biện xã hội rộng rãi. Cùng với đó, triển khai đồng bộ, tập huấn phương pháp giảng dạy cho giáo viên để bộ sách mang lại tính hiệu quả cao nhất trong thực tế.
Ông Trung cũng đề nghị không loại bỏ hoàn toàn các bộ sách hiện hành mà nên chắt lọc những ưu điểm, tích hợp thành bộ thống nhất. “Các bộ sách khác có thể trở thành một loại sách tham khảo, giúp tránh lãng phí, tận dụng lại trí tuệ, công sức đã bỏ ra trong quá trình biên soạn các bộ sách”, ông Trung nhấn mạnh.

Trao đổi về chủ trương một bộ sách giáo khoa thống nhất trên toàn quốc, ông Lê Quang Trí – Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Đồng Tháp nhấn mạnh, việc thực hiện chủ trương này sẽ giúp nâng cao chất lượng, đồng thời giảm chi phí cho xã hội.
Theo ông Lê Quang Trí, nếu được thực hiện theo đúng chỉ đạo của Đảng, trình Chính phủ và Quốc hội xem xét thông qua bằng nghị quyết, việc thống nhất một bộ sách giáo khoa sẽ tạo sự đồng thuận rộng rãi trong nhân dân.
“Kỳ vọng ở bộ sách mới sẽ có chất lượng tốt hơn và chi phí hợp lý. Những năm qua, Sở cũng thường vận động thầy cô, học sinh các trường trên địa bàn giữ lại sách cũ để lại cho các năm sau. Với học sinh có hoàn cảnh khó khăn, việc này rất có ý nghĩa”, ông Lê Quang Trí chia sẻ.
Chủ trương về một bộ sách giáo khoa thống nhất không chỉ giải quyết bài toán tiết kiệm, hiệu quả, mà còn hướng đến một nền giáo dục đồng bộ trên phạm vi cả nước. Nếu được chuẩn bị kỹ lưỡng, chủ trương này sẽ là bước đi cần thiết, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong giai đoạn mới.
Theo Nghị quyết 71 ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị đặt yêu cầu rà soát chương trình phổ thông, tiến tới bảo đảm có một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc, phấn đấu tới năm 2030 cung cấp miễn phí sách cho tất cả học sinh.
Trước đó từ năm 2020, Chương trình phổ thông mới đã được triển khai theo chủ trương "một chương trình, nhiều bộ sách giáo khoa" của Nghị quyết 88/2014 của Quốc hội. Chủ trương này nhằm chấm dứt độc quyền xuất bản, khuyến khích xã hội hóa biên soạn. Mỗi môn học có thể có một hoặc nhiều bộ sách; UBND tỉnh quyết định lựa chọn bộ sách sử dụng ổn định tại địa phương.