Đây là hang động đá vôi đã được hình thành khoảng chừng 300 triệu năm về trước.
Vào mùa nước ở Cao Bằng, động thường có dòng chảy, điện sáng chiếu vào tạo thành hình ảnh giống như các viên pha lê lấp lánh. Đi tham quan vào thời điểm này bạn sẽ cảm nhận được bầu không khí trong lành, thoáng đãng và pha chút hữu tình của nơi đây. Mùa khô không còn nước nên hành trình khám phá động Ngườm Ngao sẽ trở nên dễ dàng hơn.
Tại động Ngườm Ngao, những dải thạch nhũ to nhỏ khác nhau mọc lên từ nhiều vị trí đan xen vào nhau biến nơi đây trở thành một mê cung ảo diệu. Với cấu tạo nhiều tầng, bậc thang, buồng và hành lang nhiều kích cỡ… Kết hợp cùng nhũ đá, cột, rèm, măng đá… đủ mọi hình thù nằm rải rác trong động, mê cung Ngườm Ngao hiện lên với vẻ đẹp kỳ thú kích thích trí tò mò khám phá của du khách.
Ẩn bên trong các khối thạch nhũ chính là một cột đá mang tên “Cô đơn” với khối đài sen úp ngược. Tương truyền rằng, ngày xưa từng có một vị Phật ngồi ở đài sen trong động tu mãi nhưng không giác ngộ. Vì quá buồn chán nên ngài đã úp ngược đài sen xuống còn mình thì hóa hành cây cột đá cô đơn.
Trong động Ngườm Ngao người ta còn phát hiện ra bề mặt sàn đá vôi rộng lớn cùng những thửa ruộng bậc thang. Hình ảnh ruộng bậc thang bằng đá vôi xếp hàng thẳng đều với chiều cao tăng dần khiến du khách không khỏi tò mò do đâu mà hình thù này có mặt bên trong động. Cùng với đó là bề mặt sàn đá đã bị phong hóa qua nhiều năm nhưng vẫn giữ nguyên được vẻ đẹp hoang sơ kỳ bí.
