Kiến tạo trường học không khói thuốc

Tác hại khôn lường

Ngày 30/11/2024 tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đã thông qua Nghị quyết về việc cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển và sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện gây hại cho sức khỏe con người từ năm 2025 nhằm bảo đảm sức khỏe cộng đồng, trật tự an toàn xã hội. Điều này đồng nghĩa việc cấm sử dụng thuốc lá điện tử với mọi người, nhất là giới trẻ, học sinh, sinh viên.

Bày tỏ đồng tình về chủ trương này, ông Văn Quỳnh - Chánh Văn phòng Trường THCS & THPT Lương Thế Vinh cơ sở Cầu Giấy (Hà Nội) cho biết, đây là động thái kịp thời và cần thiết của Nhà nước nhằm bảo vệ sức khỏe người dân, đặc biệt trong môi trường học đường càng cần loại bỏ khói thuốc. Nhiều năm qua, nhà trường luôn chú trọng công tác tuyên truyền về phòng chống tác hại thuốc lá, thuốc lá điện tử cho học sinh.

“Chúng tôi đã xây dựng và công khai bảng nội quy có đề cập chi tiết những hành vi bị cấm khi học sinh đến trường. Trong đó, nhà trường cấm tuyệt đối việc sử dụng ma túy, bóng cười, các chất kích thích; cấm hút thuốc lá, thuốc lào, thuốc lá điện tử. Tất cả học sinh được yêu cầu ký cam kết có xác nhận của cha mẹ về việc thực hiện nghiêm túc những nội quy, quy định của nhà trường, nhất là cấm sử dụng thuốc lá/thuốc lá điện tử”, ông Văn Quỳnh trao đổi.

Với hơn 2.000 học sinh, cô Nguyễn Thu Hương - Phó Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Trãi (Hà Đông, Hà Nội) khẳng định, nâng cao nhận thức cho học sinh về tác hại của khói thuốc lá vô cùng cấp thiết, tránh tình trạng các em ngộ nhận thuốc lá điện tử ít độc hại hơn thuốc lá truyền thống. Từ đầu năm học, nhà trường mời cán bộ Công an phường Nguyễn Trãi đến tuyên truyền về những tác hại của thuốc lá điện tử đối với sức khỏe, nhất là lứa tuổi học sinh.

Thuốc lá điện tử là thiết bị cho phép hít nicotine ở dạng hơi chứ không phải khói. Thuốc lá điện tử mô phỏng hình dạng, chức năng của thuốc lá thông thường nhưng không tạo khói mà tạo ra luồng hơi có mùi vị, cảm giác giống thuốc lá thật. Một số sản phẩm thuốc lá điện tử trông giống thuốc lá điếu, xì gà hoặc tẩu thuốc thông thường, một số giống như bút, thanh USB... nên khi học sinh sử dụng khó bị phát hiện.

Theo quy định, từ ngày 1/1/2025, việc xử lý các hành vi sản xuất, buôn bán, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng không chỉ ở mặt nội quy nhà trường mà sẽ liên quan đến góc độ pháp luật tùy mức độ vì Nhà nước đã ban hành lệnh cấm.

Thầy Nguyễn Cao Cường - Hiệu trưởng Trường THCS Thái Thịnh, quận Đống Đa (Hà Nội) chia sẻ thông tin và cho hay: Không đợi đến khi Quốc hội ban hành nghị quyết mà từ đầu mỗi năm học, nhà trường đã tích cực tuyên truyền cho học sinh nguy cơ, tác hại của khói thuốc lá đến sức khỏe; đồng thời kêu gọi sự phối hợp từ phụ huynh trong việc giám sát học sinh ở nhà nhằm tránh xa thuốc lá điện tử, tăng cường các hoạt động tập thể, thể dục thể thao nhằm gắn kết gia đình, bạn bè.

“Điều chúng tôi băn khoăn là các cơ quan chức năng cần có biện pháp để kiểm soát việc mua bán thuốc lá điện tử trên một số trang web. Cùng đó, những kênh mạng xã hội đông người theo dõi phải được kiểm định về nội dung, tránh việc tuyên truyền những xu hướng không lành mạnh liên quan đến thuốc lá điện tử hay tệ nạn xã hội khác dễ khiến giới trẻ học theo”, thầy Cường kiến nghị.

Tạo môi trường học tập lành mạnh

Gắn bó với ngành Giáo dục hơn 30 năm, TS Lê Xuân Trung - Chủ tịch Hội đồng quản lý Viện Tâm lý Giáo dục và Đào tạo (IPET) nhấn mạnh thực trạng một số học sinh ở cấp THCS và THPT có sử dụng thuốc lá điện tử như một trào lưu là điều đáng báo động. Đến nay, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết về cấm thuốc lá điện tử rất kịp thời và các ban, ngành phải triển khai quyết liệt.

Ngoài tuyên truyền trực tiếp ở các buổi ngoại khóa, mỗi cơ sở giáo dục cần lồng ghép nội dung này vào bài giảng một số môn học/hoạt động giáo dục sao cho phù hợp từng nhóm học sinh. Mục tiêu nhằm bổ sung cho các em kiến thức, kỹ năng nhận diện tác hại của thuốc lá điện tử và các chất cấm khác, từ đó xây dựng môi trường học tập lành mạnh.

Cũng theo TS Lê Xuân Trung, để thực hiện tốt việc này cần có sự chung tay, đồng lòng từ cha mẹ học sinh. Nhà nước cần tiếp tục ban hành chế tài đồng bộ từ trên xuống để các nhà trường, địa phương có cơ sở xử lý những trường hợp vi phạm.

Thời gian qua ghi nhận một số vụ học sinh bị ngộ độc hoặc sử dụng thuốc lá điện tử có pha trộn chất ma túy cho thấy tính chất nguy hiểm của các sản phẩm thuốc lá mới đến sức khỏe thể chất và tinh thần người học, ảnh hưởng tiêu cực đến công tác đảm bảo an toàn trường học và an ninh, trật tự an toàn xã hội.

Chia sẻ của Trung tá Phạm Cánh Quân - Phó Đội trưởng Đội Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy, Công an quận Hoàn Kiếm (Hà Nội), người dân, thanh thiếu niên cần có nhận thức đầy đủ về tác hại của thuốc lá điện tử, nhất là nguy cơ tiềm ẩn từ việc đối tượng xấu lợi dụng trộn lẫn các chất gây nghiện vào tinh dầu. Sự hiểu biết này sẽ giúp các bạn trẻ tránh xa những cám dỗ nguy hiểm từ trào lưu thiếu lành mạnh liên quan đến thuốc lá điện tử.