 |
| Bệnh nhi đang điều trị tại BV Bạch Mai. Ảnh: Mai Thanh |
Ths.BS. Nguyễn Thành Nam, Phụ trách Khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, ngày 10/8, Khoa có tiếp nhận bệnh nhi T.K.V (10 tuổi) bị rắn độc cắn giờ thứ 18 trong tình trạng hoại tử rộng mu bàn tay trái (chỗ bị rắn cắn), hoại tử ngón tay IV, V trái, hoại tử thâm đen diện rộng cánh tay trái, lan ra vùng cổ và hố thượng đòn, cơ ngực lớn trái.
Theo lời kể của người nhà, cháu T.K.V bị rắn hổ mang bành cắn vào mu bàn tay trái. Sau khi bị rắn cắn, gia đình đã không đưa trẻ đến bệnh viện ngay mà dùng thuốc lá và hạt đậu lào đắp vào vết cắn. Sau đó vài giờ, trẻ xuất hiện đau nhức, sưng nề, hoại tử lan rộng, gia đình mới đưa trẻ đến bệnh viện.
Ngay sau khi tiếp nhận bệnh nhân, các bác sĩ của khoa Nhi đã hội chẩn với các bác sĩ của Trung tâm Chống độc, BV Bạch Mai. Bệnh nhi được làm các xét nghiệm cơ bản, rối loạn đông máu và được chỉ định sử dụng dùng huyết thanh kháng nọc rắn hổ đất. Tuy nhiên do bệnh nhân đến viện muộn khi vết hoại tử đã sưng nề, phát triển lan rộng nên mặc dù có dấu hiệu phục hồi song liệu trình điều trị cho bệnh nhi sẽ còn nan giải.
Theo các bác sĩ, sau khi đã điều trị đủ huyết thanh kháng độc và kháng sinh sẽ phải hội chẩn ngoại khoa và chuyển viện bỏng quốc gia để xử trí vết thương và hoại tử tại chỗ.
Ths. BS. Nguyễn Thành Nam cho biết, hiện tại đang là mùa mưa - mùa sinh sôi phát triển của rắn. Trong một tháng trở lại đây, tuần nào Khoa Nhi, BV Bạch Mai cũng tiếp nhận 1-3 ca bị rắn cắn nhập viện, tập trung phần lớn ở các vùng trung du, miền núi thuộc tỉnh Hà Tây cũ, Lai Châu, Hòa Bình, Bắc Kạn, Yên Bái. Có rất nhiều bệnh nhân đến với bệnh viện trong tình trạng muộn, khi xuất hiện tình trạng sưng nề, hoại tử lan rộng. Có những bệnh nhân rắn cắn ở vùng mắt cá chân, ngón chân nhưng khi bệnh nhân sưng nề đến đùi hoặc gối mới đến viện.
Ths.Bs Nam nhấn mạnh, sai lầm lớn nhất trong sơ cứu khi bị rắn cắn là người nhà áp dụng kinh nghiệm dân gian, chỉ đến khi có các biểu hiện của suy hô hấp (tím tái, co cơ, khó thở…) hoặc sưng nề hoại tử diện rộng thì mới đưa bệnh nhân đến các cơ sở y tế. Sau khi bị rắn độc cắn cần nhanh chóng sơ cứu đúng cách với mục đích hạn chế thấp và chậm nhất sự xâm nhập của nọc độc vào trong cơ thể, sau đó nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế có điều kiện để cấp cứu suy hô hấp, tim mạch tốt hoặc có huyết thanh kháng nọc rắn đặc hiệu để được xử lý kịp thời.
Các chuyên gia cũng khuyến cáo người dân không sử dụng các biện pháp sau: Cố gắng hút nọc độc của rắn, trích, rạch, châm, chọc tại vùng vết cắn, gây điện giật, chườm đá, sử dụng “hòn đá chữa rắn cắn”, sử dụng các loại thuốc dân gian, cổ truyền, chữa bằng mẹo, cố gắng bắt hoặc giết rắn… vì tất cả các biện pháp trên đều không mang lại hiệu quả mong muốn và chưa có cơ sở khoa học chứng minh.
Các bước sơ cứu đúng nhất khi bị rắn cắn là: (1) Động viên bệnh nhân bình tính để làm các động tác sơ cứu, tìm cơ sở y tế tốt nhất có thể đến cấp cứu kịp thời. (2) Không để bệnh nhân tự đi lại; bất động chân, tay bị rắn cắn bằng nẹp (vì vận động sẽ làm cho nọc độc xâm nhập vào trong cơ thể nhanh hơn). (3) Băng ép bất động khi bị một số loại rắn hổ cắn (rắn cạp nong, cạp nia, hổ mang chúa, rắn biển và một số giống rắn hổ mang thường). (4) Đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế đồng thời duy trì băng ép, bất động. (5) Nếu bệnh nhân khó thở thì hô hấp nhân tạo (hà hơi thổi ngạt hoặc bằng phương tiện y tế có tại chỗ như bóp bóng, máy thở xách tay...).
Các bác sĩ cũng lưu ý, bất kỳ trường hợp nào bị rắn cắn, ngay cả khi xác định là rắn lành, đều cần xử trí và theo dõi tại bệnh viện như trường hợp rắn độc cắn, ít nhất trong 12 giờ đầu. Nếu bị rắn độc cắn, đến bệnh viện trễ sau 12-24 giờ, kết quả điều trị rất kém hoặc không hiệu quả, không nên mất thời gian đi tìm thuốc lá hoặc thầy lang làm kéo dài thời gian chờ đợi của bệnh nhân vì đến muộn sẽ mất cơ hội cứu chữa tại bệnh viện.
