Tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 9/2022 (chiều 1/10), phóng viên đặt vấn đề, các doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu liên tục kêu: càng bán, càng lỗ vì mức chiết khấu thấp. Nhiều doanh nghiệp bán nhỏ giọt để bảo đảm không bị phạt.
Trao đổi về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho hay, mức chiết khấu là mức giảm giá của đơn vị bán xăng dầu. Có thể, các doanh nghiệp đầu mối, tổng đại lý, đại lý, thương nhân phân phối bán cho các đối tượng khác.
Các quy định hiện hành không có quy định về mức chiết khấu cho kinh doanh xăng dầu. Việc điều hành giá xăng dầu theo nguyên tắc thị trường nhưng có sự quản lý của Nhà nước.
Nhà nước không điều chỉnh mức chiết khấu trong kinh doanh xăng dầu, chỉ quản lý giá bán lẻ mặt hàng xăng dầu. Cần hiểu rằng, đây là giá trần, khi doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu bán thì họ bán bằng giá này, nhưng chiết khấu một mức độ nào đó cho người mua.
Đúng là có việc mức chiết khấu được thoả thuận khi nguồn cung xăng dầu dồi dào hoặc giá thế giới có xu hướng giảm. Với việc điều hành rất công khai, minh bạch, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu nắm bắt được xu hướng tăng hay giảm giá xăng dầu.
Nếu có xu hướng giảm thì các doanh nghiệp đầu mối và các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu tăng mức chiết khấu để đẩy lượng bán ra. Khi giá tăng lên, họ lại giảm mức chiết khấu đi.
Từ đó, chúng ta sẽ hiểu được hiện nay và thời gian qua có việc chiết khấu trong kinh doanh xăng dầu thấp. Có 2 lý do như sau:
Thứ nhất, từ năm 2022 đến nay, thị trường xăng dầu thế giới diễn biến phức tạp, nguồn cung không ổn định, giá biến động với biên độ lớn. Những yếu tố trên đã ảnh hưởng đến các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu ở trong nước.
Trong giai đoạn quý II, do lo ngại thiếu hụt nguồn cung, các doanh nghiệp đầu mối tăng mạnh lượng nhập khẩu. Tuy nhiên, sang quý III, giá xăng dầu thế giới liên tục giảm, nhiều doanh nghiệp bị thua lỗ do đã nhập khẩu lượng xăng dầu tương đối lớn, với giá cao.
Sau đó, giá xăng dầu trong nước được điều hành, bám sát theo xu hướng thế giới, giảm liên tục. Để tiết giảm chi phí và giảm thiệt hại trong kinh doanh, các doanh nghiệp phải giảm mức chiết khấu cho hệ thống phân phối.
Thứ hai, từ cuối năm 2021 đến nay, các chi phí kinh doanh xăng dầu tăng. Ví dụ chi phí vận tải, vận chuyển, chi phí liên quan đến kinh doanh xăng dầu.
Tuy nhiên để kiểm soát lạm phát, những chi phí này chưa được Bộ Tài chính công bố điều chỉnh trong giá cơ sở do Nhà nước điều hành, và để bảo đảm duy trì hoạt động kinh doanh, các doanh nghiệp đầu vào buộc phải cắt giảm các khoản chi phí, trong đó có mức chiết khấu cho hệ thống phân phối xăng dầu.
Ông Hải cho biết, Bộ Công Thương đã đề xuất với các cấp có thẩm quyền, với Chính phủ. Ngày 23/9 vừa qua, Văn phòng Chính phủ cũng đã có công văn thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, việc xem xét quyết định các chi phí hợp lý như thế này thuộc thẩm quyền của Bộ Tài chính, và cũng yêu cầu Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương, đơn vị liên quan để thực hiện đúng quy định của pháp luật, bảo đảm nguồn cung xăng dầu và quyền lợi của các đối tượng liên quan, các doanh nghiệp liên quan trong kinh doanh xăng dầu.
