Khen thưởng để khích lệ học sinh: Bất ngờ với tác dụng... ngược!

GD&TĐ - Thời điểm này các em HS phổ thông của Mỹ đã bước vào mùa tựu trường để chuẩn bị cho năm học mới. Tuy vậy, cũng như với phần lớn các HS khác trên thế giới, không ít bạn trẻ cảm thấy thất vọng vì kỳ nghỉ hè ngắn ngủi đã qua, đồng thời chán nản khi phải quay lại trường để bắt đầu năm học mới.

Những buổi học đầu năm ghi nhận sự uể oải của nhiều em HS sau kỳ nghỉ hè
Những buổi học đầu năm ghi nhận sự uể oải của nhiều em HS sau kỳ nghỉ hè

Thực tế bất ngờ

Để giải quyết vấn đề này, nhiều trường phổ thông đã nỗ lực để tăng tỉ lệ chuyên cần trong HS, bằng cách đưa ra các phần thưởng, giải thưởng hay hình thức khen thưởng cho những HS không nghỉ buổi học nào. Nhưng liệu những phần thưởng như thế có thực sự thay đổi được hành vi của HS?

Theo một nghiên cứu có qui mô lớn được tiến hành trên đối tượng HS phổ thông ở bang California, việc trao thưởng cho hành vi chuyên cần đến lớp dường như không mang lại thay đổi nào và trong một số trường hợp thậm chí còn có kết quả ngược lại.

Nghiên cứu được công bố bởi trường công Harvard Kennedy ở bang Massachusetts. Trường này đã tiến hành khảo sát tác động của kế hoạch khen thưởng lên hơn 15.000 HS thuộc 14 học khu ở California. Những kết quả thu được khá bất ngờ.

Cụ thể các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, những phần thưởng được hứa hẹn trước sẽ không có tác dụng với việc HS có đi học hay không. Thậm chí nếu phần thưởng được đưa ra sau để ghi nhận ý thức chuyên cần tốt, dường như còn mang đến tác động tiêu cực trong tương lai cho những HS được khen thưởng.

Kết quả này hoàn toàn trái với những gì được kỳ vọng bởi giáo viên và chuyên viên GD. Nghiên cứu đã cho thấy chỉ 2% số người dự đoán kế hoạch khen thưởng sẽ không có tác động tích cực nào tới HS. Kế hoạch này thậm chí đã được hậu thuẫn bằng cả một chính sách chính thức ở California.

Vậy đâu là nguyên nhân của những khác biệt quá lớn giữa mục đích tốt đẹp ban đầu của việc khen thưởng và kết quả thực tế không mấy khả quan?

Hình ảnh quen thuộc trước mỗi năm học mới ở Mỹ: Các em nhỏ được bố mẹ đưa đi mua sắm đồ dùng học tập

Hình ảnh quen thuộc trước mỗi năm học mới ở Mỹ: Các em nhỏ được bố mẹ đưa đi mua sắm đồ dùng học tập

Thông điệp không mong muốn

Các nhà nghiên cứu đến từ ĐH Harvard, Stanford và California ở Los Angeles nói rằng, những phần thưởng như vậy dường như đang truyền tải đi thông điệp không mong muốn và nó gây ra hậu quả là không khích lệ được HS. Những em giành được các phần thưởng này có thể nhận được tín hiệu một cách không cố ý, rằng mức độ chuyên cần của mình cao hơn nhiều so với sự mong đợi, vì thế trong tương lai, chúng sẽ cho phép mình được thả lỏng hơn.

“Những kết quả này có ý nghĩa quan trọng đối với nhà trường trong việc nên áp dụng phần thưởng khi nào và như thế nào, để có thể khích lệ các hành vi được mong muốn và trong trường hợp nào các phần thưởng này có thể phản tác dụng” - nghiên cứu đưa ra kết luận. 

Thông điệp này có thể khiến HS cảm thấy hành vi của mình là xuất sắc ngoài mong đợi, chứ không phải là những gì chúng được yêu cầu phải làm. Kết quả là, chúng sẽ cảm thấy mình có thể không cần cố gắng nhiều như vậy trong thời gian tới.

“Phần thưởng có thể ảnh hưởng đến người được nhận, vì khiến họ cảm thấy mình được cho phép để nghỉ học trong tương lai” - nghiên cứu kết luận như vậy, sau khi khảo sát các đại diện HS thuộc các nhóm thu nhập, dân tộc, thành thị, ngoại ô, nông thôn và gia đình nói tiếng Anh hay Tây Ban Nha khác nhau.

Ngoài ra, áp lực xã hội mạnh mẽ cũng đặt lên những thiếu niên đến lớp chuyên cần theo qui định. Việc giành được những giải thưởng cho hành vi này sẽ khiến chúng bị lạc lõng so với đám bạn không coi đi học chuyên cần là một chuẩn mực.

Theo nghiên cứu: “Những HS có mức độ chuyên cần đến lớp cao có thể nhận được thông điệp rằng, nhà trường coi mức độ chuyên cần bình thường HS cần đạt được thấp hơn mức họ đang có, qua đó cảm thấy mình khác biệt với các bạn một cách không thoải mái. Kết quả là, chúng sẽ thay đổi hành vi của mình và nghỉ học nhiều hơn”.

Theo BBC News

Tin tiêu điểm

Đừng bỏ lỡ