Lễ Thất Tịch là ngày gì?
Chuyên gia phong thủy Tam Nguyên cho biết, nếu phương Tây có ngày 14 -2 là ngày lễ tình nhân, ngày dành cho những cặp đôi yêu nhau bày tỏ tình cảm của mình, thì ở Châu Á nói chung và những nước Đông Nam Á nói riêng, ngày lễ tình nhân lại được diễn ra vào ngày 7/7 Âm lịch, gắn liền với sự tích Ngưu Lang Chức Nữ, còn được gọi là lễ Thất tịch.
Chuyện kể rằng, có một anh chàng chăn trâu tên là Ngưu Lang, hoàn cảnh nghèo khó, mồ côi cha mẹ. Lúc chăn trâu trên đồi anh phát hiện tại một hồ nước gần đó có 7 nàng tiên đang nô đùa, trong số đó anh phải lòng cô tiên nữ trẻ nhất.
Chú trâu của anh biết được bèn bày kế cho anh cướp xiêm y của cô tiên nữ đó, để cô mãi ở chốn trần giang cùng với anh chàng. Cô gái đó chính là Chức Nữ - con gái út của Ngọc Hoàng.
Khi tới giờ phải bay về trời, các chị cô đành bay về hết để lại nàng tiên nữ khóc lóc một mình loay hoay tìm đồ. Chàng Ngưu Lang lúc này thấy mủi lòng bèn đem bộ xiêm y ra trả lại cho nàng và thú nhận tất cả, đồng thời chàng không quên thổ lộ tấm chân tình của mình và mong muốn lấy nàng làm vợ.
Thấy chàng có vẻ là người thật thà, dễ thương, chân thành nên Chức Nữ đồng ý, từ đó hai người sống hạnh phúc bên nhau dưới trần gian.
Sau khi Ngọc Hoàng phát hiện đứa con gái út mất tích và sai binh lính xuống trần bắt con về trời. Chàng Ngưu Lang nhớ thương vợ nên đã mang theo hai con đuổi theo nàng. Nhưng Vương Mẫu biết được nên vạch ra ranh giới giữa 2 cõi, đó là sông Ngân Hà. Tuy nhiên, Ngưu Lang nhất định không chịu từ bỏ và quyết định ở đó đợi chờ Chức Nữ quay về.
Cảm động trước tấm chân tình của hai người, Vương Mẫu đã cho phép Ngưu Lang và Chức Nữ được gặp nhau mỗi năm một lần vào ngày Thất Tịch (7 tháng 7 âm lịch) trên chiếc cầu Ô Thước do đàn quạ trời tạo nên.
Ngày thất tịch trong văn hóa phương Đông
Ngày Thất Tịch ở Trung Quốc
Bánh xảo quả là một món bánh không thể thiếu trong ngày lễ Thất tịch ở Trung Quốc. (Ảnh minh họa).
Lễ Thất Tịch và chuyện về Ngưu Lang - Chức Nữ được bắt nguồn từ Trung Quốc. Vì vậy cho đến nay, lễ này vẫn luôn là một ngày quan trọng với người dân Trung Hoa.
Tại nơi được xem như cái nôi của ngày Thất Tịch, những hoạt động diễn ra rất sôi nổi. Trước đây, Thất tịch là lúc các cô gái chưa chồng cầu nguyện cho nàng Chức Nữ với mong muốn mình sẽ có được đôi bàn tay khéo léo trong các công việc nữ công gia chánh, đặc biệt là thêu thùa dệt vải.
Ở một số vùng khác, người con gái lại cầu nguyện để sau này sẽ lấy được một người chồng tốt, đồng thời tham gia các cuộc thi như tạo hình dưa hấu, thêu… Ngoài ra, các cô gái trẻ còn đặt một cây kim lên mặt nước và hy vọng nó không chìm, bởi cây kim tượng trưng cho sự thông minh, khéo léo và trưởng thành.
Một số nơi khác ở Trung Hoa đại lục, 7 người bạn sẽ cùng nhau làm bánh bột nhào. Trong những chiếc bánh, người ta sẽ giấu 1 cây kim, 1 đồng xu và 1 tờ giấy đỏ. Khi ăn, người nào trong bánh có cây kim sẽ trở nên khéo léo, người có đồng xu sẽ giàu có, người có tờ giấy đỏ sẽ có một tình yêu đẹp và hôn nhân hạnh phúc.
Ngày Thất Tịch ở Việt Nam
Ngày lễ Thất Tịch (Mùng 7 tháng 7 Âm lịch) tại Việt Nam còn được gọi là ngày “ông Ngâu bà Ngâu” - cách gọi Ngưu Lang và Chức Nữ trong văn hóa người Việt Nam. Trong ngày lễ Thất Tịch trời thường mưa rả rích trong suốt một ngày, gọi là mưa ngâu. Tương truyền đó cũng chính là nước mắt của Ngưu Lang và Chức Nữ khi được gặp nhau.
Điều đặc biệt với ngày lễ Thất Tịch tại Việt Nam đó là vào thời vua Lý Thánh Tông (1054 - 1072), theo những ghi chép lịch sử để lại, lúc này nhà vua ở độ tuổi 42 nhưng vẫn chưa có con để truyền ngôi vị, nên đã vào một ngôi chùa để cầu tự vào ngày 7 tháng 7 Âm lịch và nhờ đó sinh ra Thái tử Càn Đức.
Vì vậy, vào ngày này hàng năm, một lễ hội đã được tổ chức ở chùa Hà và trở thành lễ hội cầu tình duyên, gia đình hạnh phúc, con đàn cháu đống.
Người ta tin rằng, trong ngày Thất Tịch nếu hai người yêu nhau cùng ngắm sao Ngưu Lang - Chức Nữ thì sẽ mãi mãi bên nhau. Những năm trở lại đây, giới trẻ Việt còn truyền nhau rằng, ăn chè đậu đỏ vào ngày Thất Tịch sẽ giúp cầu nhân duyên, những cặp đôi yêu nhau sẽ càng thêm bền lâu còn người đang lẻ bóng sẽ sớm gặp được ý trung nhân.
Ngày Thất Tịch ở Nhật Bản
Nhật Bản cũng có lễ hội Thất Tịch, kỷ niệm ngày gặp gỡ giữa Orihime (Chức Cơ) tức sao Chức Nữ và Hikoboshi (Ngạn Tinh) tức sao Ngưu Lang, được gọi là lễ Tanabata.
Vào ngày lễ hội, người Nhật viết mong ước vào những mảnh giấy đầy màu sắc Tanzaku rồi treo lên cành trúc trước cửa nhà để cầu khấn Orihime sẽ giúp họ khéo léo hơn trong công việc may vá, viết chữ đẹp cũng như mong muốn Hikoboshi sẽ mang đến những vụ mùa bội thu và sự thịnh vượng.
Ngoài ra, nhiều đôi lứa đang yêu cũng tới các đền thờ để cầu nguyện, mong tìm được ý trung nhân. Đặc biệt, đối với trẻ em Tanabata Matsuri là một ngày hội lớn. Ở trường và ở nhà, các bé sẽ cùng nhau trang trí cho cành trúc mà ở đó chúng sẽ treo những mảnh giấy ghi mơ ước của mình.
Một trong những biểu tượng đáng nhớ của Tanabata ở Sendai là những cột giấy Fukinagashi với 5 màu sắc sặc sỡ được ví như những sợi chỉ may vá của Orihime. Với độ cao trung bình từ 5 - 6m, Fukinagashi là 1 trong 7 vật trang trí được xem như vật trung gian mang lời cầu nguyện của con người đến với tổ tiên và thần linh.
