Ngoài trang bị kiến thức pháp luật, nhiều trường còn chú trọng giáo dục kỹ năng sống giúp các tân sinh viên nhanh chóng thích nghi với môi trường học tập.

Trang bị kiến thức, kỹ năng

Từ ngày 11 - 15/9, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội tổ chức “Tuần sinh hoạt công dân - học sinh, sinh viên năm học 2023 - 2024” cho sinh viên khóa K73. Đây là những sinh viên vừa trúng tuyển trong mùa tuyển sinh năm nay.

Sinh viên Trần Đình Hân, Khoa Giáo dục đặc biệt, đến từ thành phố Thái Bình, chia sẻ: “Em đã có trải nghiệm thú vị, thầy, cô chia sẻ nhiều kinh nghiệm, phương pháp học tập, nghiên cứu khoa học. Đặc biệt, chúng em được trang bị nhiều kỹ năng mềm để thích ứng với cuộc sống tự lập và môi trường học tập mới. Đơn cử như cách sử dụng mạng xã hội thế nào cho hợp lý, không vi pháp pháp luật…”.

“Chúng em được lãnh đạo nhà trường truyền cảm hứng và trực tiếp giải đáp thắc mắc, băn khoăn. Điều đó giúp khoảng cách thầy – trò gần hơn và trên hết, sinh viên sẽ lĩnh hội được nhiều kiến thức, kỹ năng sống, sẵn sàng hòa nhập với cuộc sống tự lập, môi trường học tập mới” – Đình Hân bày tỏ.

Ngoài các kiến thức về pháp luật, ý thức trách nhiệm công dân, Đình Hân và các sinh viên khác được giới thiệu về quy chế đào tạo theo tín chỉ; cách đăng ký học theo tín chỉ, quy chế công tác học sinh, sinh viên. “Qua buổi học đầu tiên trong tuần sinh hoạt công dân, em thấy lựa chọn ngành, trường học của mình đúng đắn” – Đình Hân bộc bạch và nhận thấy, tham gia tuần sinh hoạt công dân, tân sinh viên được tương tác trực tiếp với giảng viên, các chuyên gia đầy hữu ích.

GS.TS Nguyễn Văn Minh – Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Hà Nội - nhấn mạnh, qua tuần sinh hoạt công dân, nhà trường muốn trang bị cho tân sinh kiến thức và nhận thức khi tiếp xúc trong không gian mạng; đồng thời khai mở tri thức và tâm hồn, vun đắp tình yêu thương và trách nhiệm công dân.

Theo GS.TS Nguyễn Văn Minh, sinh viên cũng cần quan tâm đến cuộc sống và thời cuộc; trong đó có các vấn đề liên quan đến giáo dục. Các em cần xây dựng phương pháp học tập, rèn luyện ở đại học phù hợp. Cùng đó, xây dựng tình bạn đẹp, tự tin, tự trọng và có lối sống văn minh…

Đa dạng nội dung và hình thức

Tuần sinh hoạt công dân - sinh viên của Trường ĐH Ngoại ngữ (ĐH Quốc gia Hà Nội) diễn ra với nhiều chuyên đề, nội dung và hình thức phong phú. Phó Hiệu trưởng nhà trường Hà Lê Kim Anh cho biết, hai chuyên đề “Tự hào Uliser” và “Uliser hiểu biết về luật” được tổ chức theo hình thức trực tuyến sẽ cung cấp cho sinh viên những thông tin cơ bản về cơ cấu tổ chức, lịch sử phát triển, truyền thống nhà trường; các quy định về công tác đào tạo, sinh viên, nhiệm vụ trọng tâm của năm học…

“Tuần sinh hoạt công dân – học sinh, sinh viên” của Trường ĐH Sư phạm Hà Nội. Ảnh: Thanh Tùng

Đến với tuần sinh hoạt công dân, sinh viên được chia sẻ về tình hình tội phạm hiện nay và một số dạng vi phạm pháp luật phổ biến trong sinh viên. Các em được biết thêm về các dạng và tác hại của ma túy, cách phòng chống tội phạm ma túy; kiến thức về vi phạm an toàn giao thông, Luật Giao thông đường bộ, an ninh mạng và tội phạm an ninh.

Tuần sinh hoạt công dân là hoạt động giúp các tân sinh viên hòa nhập, làm quen với môi trường đại học, hiểu rõ hơn về trường mình học. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, việc tổ chức cần phong phú về nội dung, hấp dẫn về hình thức tổ chức. TS Lê Viết Khuyến – Phó Chủ tịch Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam - nhấn mạnh tuần sinh hoạt công dân nên tập trung vào các chủ đề thiết thực, gần gũi với tân sinh viên. Chẳng hạn như: Cách xây dựng kế hoạch học, phát triển kỹ mềm…

Đồng quan điểm này, PGS.TS Trần Xuân Nhĩ - nguyên Thứ trưởng Bộ GD&ĐT - cho rằng, các cơ sở giáo dục đại học nên đổi mới hình thức tổ chức tuần sinh hoạt công dân. Theo đó, tăng cường tương tác giữa sinh viên và cán bộ, giảng viên. Muốn vậy, việc tổ chức nên theo hướng mở, lồng ghép một số hoạt động giải trí. Nội dung các câu hỏi xoay quanh các chủ đề về trường, việc học tập, kỹ năng ứng xử… nhằm thu hút đông đảo sinh viên tham gia.

Ngoài ra, nếu có thể, nên tổ chức một số hoạt động mang tính chất sân khấu hóa nhằm truyền tải những nội dung quan trọng. “Các trường đại học cũng nên bám sát yêu cầu, hướng dẫn của Bộ GD&ĐT về việc tổ chức “Tuần sinh hoạt công dân - sinh viên” năm học 2023 – 2024, nhằm đảm bảo đúng và trúng mục đích” – PGS.TS Trần Xuân Nhĩ gợi mở.

Bộ GD&ĐT đã có văn bản gửi các đại học, học viện, trường đại học, trường cao đẳng sư phạm về việc tổ chức “Tuần sinh hoạt công dân - sinh viên” trong các cơ sở đào tạo năm học 2023 - 2024. Theo đó, Bộ yêu cầu các trường giới thiệu về ngành, nghề, chương trình đào tạo, công tác tư vấn học đường cho sinh viên; hướng dẫn sinh viên tham gia các câu lạc bộ, hoạt động, chương trình văn hóa, văn nghệ, hoạt động vì cộng đồng, xã hội; các chương trình, hoạt động của cơ sở đào tạo.

Đồng thời hướng dẫn sinh viên phương pháp học đại học hiệu quả; kỹ năng hội nhập trong môi trường mới, kỹ năng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, nghiên cứu khoa học. Tổ chức các hoạt động cho sinh viên thi đua học tập, rèn luyện; khơi dậy ước mơ, hoài bão, ý chí, khát vọng vươn lên lập thân, lập nghiệp.

Các trường cần tổ chức giáo dục cho sinh viên về truyền thống, đạo đức và kỹ năng nghề nghiệp, việc làm; kỹ năng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, làm việc nhóm, quản lý thời gian, giải quyết vấn đề, phát triển, nhận thức, xã hội, quản lý cảm xúc, viết hồ sơ xin việc…

Căn cứ vào điều kiện, đặc điểm cụ thể ở đơn vị, các cơ sở đào tạo chủ động lựa chọn hình thức tổ chức (trực tiếp, trực tuyến hoặc kết hợp cả 2 hình thức) để đảm bảo triển khai hiệu quả và thuận lợi cho báo cáo viên, sinh viên. Tích hợp các nội dung nêu trên với các hoạt động ngoại khóa, văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, tham quan các di tích lịch sử, cách mạng; tiết sinh hoạt Đoàn - Hội hàng tháng.