Đề xuất nóng
Sau nhiều tháng bị chỉ trích gay gắt từ người Mỹ gốc Ả Rập và các nhà hoạt động ủng hộ người dân Palestine, Tổng thống Mỹ Joe Biden cuối cùng đã đáp lại lời kêu gọi giải quyết cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Gaza hôm 7/3 bằng một đề xuất mới trong bài phát biểu Thông điệp Liên bang.
"Hơn 30.000 người Palestine đã thiệt mạng, hầu hết trong số họ không phải thuộc lực lượng Hamas. Cuộc chiến này đã gây thiệt hại cho thường dân vô tội nhiều hơn tất cả các cuộc chiến trước đây ở Gaza cộng lại", ông Biden nói.
Giải pháp được Biden đưa ra là: một bến tàu do Mỹ xây dựng trên bờ biển Gaza cho phép người Palestine ở vùng đất này chấp nhận các chuyến hàng viện trợ hàng hải từ Síp và các nước khác.
Hoài nghi
Ngay lập tức, đề xuất này của ông Biden đã nhận được sự hoài nghi từ nhiều phía khác nhau.
"Chúng ta cần sống bình thường như mọi người trên toàn thế giới. Việc thành lập một cảng ở Gaza sẽ không thay đổi thực tế. Mất bao lâu để xây dựng một bến cảng? Người dân Gaza cần nhận viện trợ ngay hôm nay", Bader Al-Saif, giáo sư lịch sử tại Đại học Kuwait, cho biết.
Tuyên bố của Ủy ban Cứu hộ Quốc tế cho biết: "Một bến tàu tạm thời có thể mất vài tuần để xây dựng và đó không phải là giải pháp. Mỹ phải sử dụng ảnh hưởng của mình để đảm bảo rằng Israel dỡ bỏ cuộc bao vây Gaza… và cho phép sự di chuyển an toàn và không bị cản trở của các nhân viên nhân đạo và viện trợ bao gồm nhiên liệu, thực phẩm và vật tư y tế".
Israel cũng nêu ra khả năng họ có thể tiếp tục trì hoãn và cản trở viện trợ gửi đến cảng tạm thời, khi người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lior Haiat khẳng định các chuyến hàng sẽ phải chịu kiểm tra an ninh trong một bài đăng trên nền tảng truyền thông xã hội X (trước đây là Twitter).
Theo cựu nhà phân tích chống khủng bố của Bộ Ngoại giao Mỹ Scott Bennett, Israel đã lợi dụng việc kiểm tra an ninh để làm chậm quá trình vận chuyển viện trợ bằng đường bộ vào Gaza đến mức nhỏ giọt.
Sự phức tạp về mặt hậu cần của kế hoạch lập cảng biển (do Israel tiếp tục phong tỏa các lối vào Gaza) đã khiến nhiều người coi nó chỉ là một chiêu trò PR.
"Trong một màn trộm cắp đáng kinh ngạc, Tổng thống Joe Biden đã lấy chính ý tưởng mà tôi đưa ra cách đây hai tháng rưỡi trên nhiều nền tảng truyền hình quốc tế.
Trong đó đặc biệt vạch ra một kế hoạch để xây dựng một đội tàu hải quân từ các quốc gia BRICS – cộng với Iran, Thổ Nhĩ Kỳ và Ả Rập Saudi để đi đến Gaza và cung cấp viện trợ nhân đạo cũng như xây dựng các bến tàu trong nỗ lực tái phát triển Gaza lâu dài", học giả Scott Bennett nói.
Bennett cho rằng đề xuất này là "một chiến thuật sinh tồn chính trị của ông Biden", đồng thời gọi đây là "một hoạt động lừa dối", trong đó một bến tàu có thể tạo chỗ đứng vững chắc trong khu vực và cung cấp cho Mỹ một trạm kiểm soát người Palestine, thứ mà Israel sau đó sẽ khai thác.
Cựu sĩ quan chiến tranh tâm lý cũng khẳng định kế hoạch này là nhằm xoa dịu sự phản ứng dữ dội của công chúng với chiến dịch tấn công Gaza gây chết chóc do phương Tây hậu thuẫn của Israel.
Theo số liệu mới nhất của Bộ Y tế địa phương, gần 31.000 người Gaza đã thiệt mạng trong chiến dịch quân sự của Israel tại khu vực bị bao vây. Con số này bao gồm một số trường hợp tử vong vì đói khi Israel ném bom các cơ sở sản xuất thực phẩm ở Gaza và ngăn cản các chuyến hàng thực phẩm vào.
Về cơ bản, Bennett cho biết ý tưởng thành lập cảng biển là một hành động của chính quyền Mỹ nhằm đánh lạc hướng khỏi "bạo lực ma quỷ, sự hận thù di truyền" thể hiện qua cuộc tấn công của Israel vào Gaza.
Trong khi đó, ông lưu ý rằng các nguồn cung cấp vũ khí bí mật của Mỹ cung cấp cho chính phủ Israel được giữ kín để tránh sự giám sát của công chúng.
Ông tuyên bố: "Đó là một hành động trộm cắp chống lại người dân Mỹ bằng cách ăn cắp từ kho bạc của họ và bí mật gửi vào kho bạc của Israel". Ông lưu ý rằng Mỹ đã thực hiện hơn 100 gói vũ khí bí mật đến nước này kể từ tháng 10. Chỉ có hai trong số các lô hàng đã được báo cáo công khai.
Học giả Al-Saif cho biết: "Ý tưởng thành lập cảng biển gửi một tín hiệu rất xấu về sự lãnh đạo của Mỹ. Nó củng cố điều mà nhiều người Ả Rập nghĩ: Israel đang điều hành chương trình và Mỹ theo sau".
Wissam Thabet, một người tị nạn Palestine 40 tuổi được The Washington Post phỏng vấn, cho biết: "Vấn đề của chúng tôi không phải là viện trợ. Chúng ta cần một lệnh ngừng bắn. Chúng ta cần phải chấm dứt hoàn toàn sự đau khổ".
