Chiến thắng đi vào lịch sử
Hôm thứ Bảy 23/3, “Lực lượng Dân chủ Syria” do Mỹ hậu thuẫn, bao gồm quân đội người Kurd và Ả Rập đã tuyên bố giải phóng khu vực khủng bố cuối cùng ở bờ đông sông Euphrates thuộc làng Baghouz, gần biên giới Syria-Iraq. Cuộc chiến kéo dài khoảng một tháng rưỡi, nhưng toàn bộ hoạt động chung của SDF với mục đích làm sạch bờ Đông sông Euphrates kéo dài gần nửa năm.
“Các lực lượng dân chủ Syria tuyên bố loại bỏ hoàn toàn cái gọi là caliphate và giải phóng 100% lãnh thổ của IS” - Người phát ngôn của SDF - ông Mustafa Bali - tuyên bố. Cờ SDF bay cao ở Baghouz và một cuộc diễu hành nhỏ đã được tổ chức với sự hiện diện của Phó Đặc phái viên Hoa Kỳ thuộc liên minh chống khủng bố William Roybuck.
Ngay sau đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố: Tôi rất vui mừng thông báo rằng, cùng với các đối tác của chúng tôi trong liên minh quốc tế chống IS, bao gồm cả lực lượng an ninh của Iraq và Lực lượng Dân chủ Syria, Hoa Kỳ cùng với các đối tác trong liên minh chống khủng bố quốc tế giải phóng tất cả các lãnh thổ của Syria và Iraq, nơi từng được kiểm soát bởi nhóm cực đoan “Nhà nước Hồi giáo”.
Tổng thống Mỹ gọi những kẻ khủng bố là hèn nhát và những kẻ thua cuộc. Ông Trump cảnh báo giới trẻ ủng hộ những kẻ khủng bố: “Bạn sẽ chết nếu tham gia (vào IS). Thay vào đó hãy nghĩ về cuộc sống tươi đẹp”.
Ông Donald Trump nhấn mạnh rằng, Hoa Kỳ sẽ tiếp tục cảnh giác để chống lại IS và cùng nhau chống lại chủ nghĩa khủng bố đến khi chúng bị đánh bại hoàn toàn.
IS và xung đột ở Syria vẫn còn
Không phải ngẫu nhiên mà phát biểu trong lễ mừng chiến thắng, ông Mustafa Bali khẳng định: “Chúng tôi đã giành được một chiến thắng về lãnh thổ trước IS ở Syria và Iraq, nhưng vẫn còn nhiều việc phải làm để đạt được một chiến thắng vững chắc trước nhóm này. Chúng tôi khẳng định rằng chiến dịch này chưa kết thúc. IS vẫn là một mối đe dọa đáng kể trong khu vực, đối với Mỹ và các đối tác và đồng minh”.
Thực tế là những kẻ khủng bố không bị tiêu diệt hoàn toàn. Đó là nhận định của các chính trị gia và quân đội phương Tây, trong đó có cả người Mỹ.
“Đừng nhầm, IS vẫn giữ được sức mạnh của mình. Họ đã đưa ra một quyết định thận trọng để bảo tồn lực lượng bằng cách trà trộn vào các trại dành cho những người tạm thời bị di dời hoặc chạy vào vùng sâu, vùng xa. Họ đang chờ đợi thời điểm thích hợp để trở lại”- Đại tá Paul Lakamera, Chỉ huy Chiến dịch Inherent Resolve chống lại IS ở Iraq và Syria nhận định.
Các nguồn tin Ả Rập cho biết, các phân đội IS vẫn còn ở cả bờ Tây sông Euphrates giữa Homs và Palmyra, thuộc vùng Essaouida, ở phía Tây Nam Syria (dưới sự kiểm soát của Damascus) và trên bờ biển phía Đông dưới sự kiểm soát của SDF. Ở đó, vài nghìn chiến binh IS di chuyển trong 1/4 lãnh thổ Syria. Ở đó còn có “các tế bào ngủ” dưới lòng đất. Ngoài ra, cho đến nay, vẫn chưa có thông tin gì về số phận của các nhà lãnh đạo của IS, nhất là Abu Bakr al-Baghdadi.
Một trong những vấn đề nan giải nhất là số phận của các chiến binh nước ngoài đã chiến đấu trong hàng ngũ của IS. Hơn 60.000 người đã rời khỏi khu vực diễn ra những trận chiến cuối cùng kể từ tháng Một.
Trong số họ không chỉ là thường dân, mà còn không ít những kẻ khủng bố và thành viên của gia đình họ. SDF khẳng định, trong các trại tạm thời đang có đại diện của 40-50 quốc gia. Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã kêu gọi các đồng nghiệp châu Âu sàng lọc những kẻ khủng bố và đưa họ ra công lý, nhưng không ai sẵn sàng.
Một câu hỏi không kém phần quan trọng là sau chiến thắng, số phận các vùng được giải phóng khỏi IS sẽ ra sao?
Trao đổi với báo Kommersant, nhà văn, nhà báo Alan Hassan, người đang sống ở Kurdistan chia sẻ: “Đáng chú ý là không có phản ứng nào từ Damascus, Tehran và Moscow trước các tuyên bố của Trump và SDF”.
Cũng theo lời Alan Hassan, các sự kiện tiếp theo sẽ phụ thuộc phần lớn vào cách ứng xử của Mỹ.
Còn nhớ, vào ngày 19/12/2018, ông Donald Trump tuyên bố rút quân đội Hoa Kỳ khỏi Syria, nhưng sau đó, kế hoạch của Washington đã thay đổi. Cuộc chiến với những kẻ khủng bố vẫn tiếp tục, nhưng quan trọng nhất,
Washington đã không thể từ bỏ người Kurd, những người đã kề vai sát cánh với họ trong thời gian dài. Trong trường hợp Mỹ rút quân, người Kurd sẽ bị Thổ Nhĩ Kỳ tấn công. Một giải pháp thay thế có thể là một thỏa thuận với
Damascus, theo đó, lãnh thổ ở bờ đông sông Euphrates có thể được chuyển giao dưới sự kiểm soát của chính phủ Syria. Ngay sau tuyên bố rút quân của Mỹ, cuộc đối thoại giữa Damascus và người Kurd đã nhanh chóng được tiến hành, nhưng chưa có kết quả.
Theo các nhà phân tích, chiến thắng trước IS ở Syria mới chỉ thuần túy về mặt lãnh thổ, IS vẫn còn đó. Trong bối cảnh phức tạp với hàng loạt xung đột phe phái như ở Syria, vào thời điểm thích hợp, IS rất có thể sẽ “tái xuất giang hồ”.
