Mới đây, hội thảo về sách do Cục Xuất bản - in và phát hành tổ chức tại Hà Nội đã thu hút đông đảo các nhà xuất bản, công ty in ấn và những người yêu sách tham gia.
Ông Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục Xuất bản - in và phát hành, cho biết thời gian gần đây, mặc dù các cơ quan quản lý đã triển khai nhiều giải pháp để ngăn chặn nhưng hoạt động in lậu, in giả, in nối bản trái phép vẫn tiếp tục diễn ra với quy mô và tính chất phức tạp.
Có nhà xuất bản tiên phong sử dụng tem 7 màu chống sách giả, cứ 6 tháng thay một mẫu tem gửi cho nhà in. Thế nhưng trớ trêu thay, đơn vị này lại thuộc “tốp” nhà xuất bản bị làm giả nhiều nhất.
Sách lậu bán tràn lan, có bộ sách nhà xuất bản bán giá 1,5 triệu đồng thì ngoài thị trường sách lậu chỉ rao bán 300 nghìn đồng. Bán sách lậu lợi nhuận cao nên các nhà sách biết sách lậu, sách giả vẫn bán. Người mua có khi cũng biết rõ là sách lậu nhưng vì rẻ nên vẫn mua. Còn nhân viên nhà xuất bản thì nhiều khi nhìn vào tem chống sách giả cũng không biết giả hay thật.
Một trong những nguyên nhân khiến sách giả, sách lậu tràn lan là bởi lợi nhuận. Trong khi nhà xuất bản phải đầu tư xây dựng đề tài, bản thảo, trả tiền bản quyền, đóng thuế, đảm bảo chất lượng… thì kẻ in lậu không phải mất các khoản phí này. Và nếu có bị phát hiện, thì cùng lắm bị phạt vài chục triệu là xong.
Giám đốc một nhà xuất bản kể rằng, đơn vị từng phối hợp với công an theo dõi, đột kích vụ in lậu có số lượng hơn 10 nghìn bản tại cơ sở gia công Huy Thi (Hà Nội). Nhà xuất bản từ chối lời đề nghị bồi thường 100 triệu từ Huy Thi, và khởi kiện nhằm cảnh báo thực trạng sách giả. Nhưng tại phiên tòa phúc thẩm, tòa án đã xử nhà xuất bản thua kiện.
Còn cơ sở in lậu Huy Thi trắng án với lý do cười ra nước mắt: 10 nghìn quyển sách đang làm giả đã bị bắt trước khi tung ra thị trường nên không hề gây bất cứ thiệt hại nào.
Có một thực tế ở nước ta, là khi mua một mặt hàng tiêu dùng hầu như ai cũng quan tâm và kiểm tra xem là giả hay thật. Thế nhưng, với sách thì thật cũng không sao mà giả cũng không vấn đề, miễn là rẻ. Bởi người mua sách đều biết, dù giả hay thật thì chỉ hơn – kém nhau ở vấn đề chất lượng giấy và mực, ít chênh lệch về nội dung.
Thế nhưng đó là quan niệm sai lầm. Nhiều khi, sách đã xuất bản vẫn phải thu hồi vì sai sót. Có những sai sót gây hậu quả nghiêm trọng cho người đọc và cả xã hội. “Sai một li đi một dặm”, chỉ cần nhầm một vài từ, hoặc thiếu (thừa) vài chữ đã khiến cho nội dung trở nên nguy hại. Bởi thế, các nhà xuất bản hoặc là thu hồi, hoặc phải sửa chữa ở mỗi lần tái bản.
Sách giả, sách lậu không chỉ huỷ diệt tri thức, mà còn “góp phần” làm thối chí những người viết sách, “đập tan” các nhà xuất bản, và thậm chí gieo mầm hiểm hoạ về tư duy sống lẫn quan niệm lệch lạc cho bạn đọc.
Sách là người bạn tốt - đó là chân lý. Thế nhưng, cha ông ta cũng khuyên “chọn bạn mà chơi”!.
