Chúng ta biết gì về đội tàu mới? Nó có thể có tác động gì trong hoạt động chiến đấu? Thông tấn RIA của Nga đã trò chuyện với các chuyên gia tác chiến hải quân về vấn đề này.
Các tàu hải quân nhỏ của Nga lần đầu tiên bắt đầu tuần tra vùng biển của lưu vực sông Dnepr rộng lớn vào những năm 1720, với các đội tàu nhỏ đóng vai trò quan trọng trong các cuộc chiến tranh Nga-Thổ Nhĩ Kỳ thế kỷ 18, Nội chiến Nga và Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại.
Những con tàu đầu tiên của đội tàu, được ra đời theo lệnh của Sa hoàng Peter Đại đế, bao gồm những chiếc thuyền nhỏ, đáy phẳng được gọi là thuyền chống, ca nô độc mộc và cái gọi là thuyền Cossack, hàng chục chiếc trong số đó được đóng tại các xưởng đóng tàu ở thành phố cổ của Nga là Bryansk.
Được trang bị những con tàu này, lực lượng Nga có thể nhanh chóng vượt qua con sông hùng vĩ về phía nam, hỗ trợ các lực lượng trên bộ trong các hoạt động phòng thủ và tấn công trên diện tích hơn 1.000 km, và cuối cùng giúp tạo điều kiện thuận lợi cho việc sáp nhập Hãn quốc Crimea vào Nga năm 1783.
Trong thế kỷ 20, các đội tàu Dnepr một lần nữa quay trở lại đóng vai trò quyết định trong lịch sử Nga và Liên Xô, với Hồng quân, Bạch quân và các lãnh chúa địa phương sử dụng chúng rộng rãi cho các chiến dịch trên khắp khu vực sau này trở thành Ukraine thuộc Liên Xô từ năm 1919 đến năm 1920 trong quá trình Nội chiến.
Năm 1943, trong các cuộc phản công của Liên Xô chống lại Đức Quốc xã và các đồng minh của nước này, Đội tàu Dnepr được tái lập, đóng vai trò quan trọng trong việc giải phóng Ukraine và Belorussia, tham gia chuyển quân, thực hiện các cuộc đổ bộ và phòng thủ trước các hoạt động phản công và phá hoại của đối phương.
Bị giải tán sau Thế chiến thứ hai do biên giới giữa Liên Xô với vùng đệm của Khối phía Đông và Khối phía Tây đã di chuyển hơn 1.500 km về phía tây tới Sông Elbe, Đội tàu Dnepr đã không hoạt động trong suốt Chiến tranh Lạnh cho đến khi sự can thiệp của phương Tây vào Ukraine và bắt đầu một cuộc chiến tranh ủy nhiệm toàn diện với NATO đã thúc đẩy Nga kích hoạt lại cuộc chiến này.
Bộ trưởng Quốc phòng Shoigu cho biết trong cuộc họp báo ngày 20/3: "Một quân đoàn súng trường cơ giới, Đội tàu sông Dnepr và một lữ đoàn tàu sông cho đội tàu đã được thành lập theo quyết định của tổng tư lệnh tối cao".
Đội tàu sẽ bao gồm những loại tàu nào?
Ông Shoigu không chia sẻ bất kỳ thông tin chi tiết nào về các tàu hoặc cơ cấu lực lượng của đội tàu mới, khiến các nhà quan sát đoán xem loại tàu nào có thể hoạt động trên Dnepr – nơi tạo thành đường liên lạc trên một khu vực rộng lớn của mặt trận ở Kherson và Zaporozhye từ vùng biển rộng lớn. Hồ chứa Kakhovka đến cửa Biển Đen.
Trong Thế chiến thứ hai, Đội tàu Dnepr bao gồm khoảng 140 pháo hạm, tàu tuần tra, tàu quét mìn trên sông và thuyền máy với nhiều kích cỡ và lượng giãn nước khác nhau, trong đó có các tàu sông bọc thép Dự án 1125, có lượng giãn nước 26-29 tấn, dài 22,65 mét, rộng 3,5 mét, có tốc độ bay 18 hải lý/giờ và có thủy thủ đoàn 10-12 người.
Hải quân hiện đại của Nga có một loạt tàu tuần tra, tàu quét mìn và tàu đổ bộ có kích thước và lượng giãn nước tương tự, từ tàu quét mìn lớp Raptor 43 tấn và tàu quét mìn lớp Korund thuộc Dự án 1258, có lượng giãn nước 91 tấn và BK-16 mới nặng 22 tấn - loạt tàu đổ bộ vận tải tốc độ cao.
Alexander Bartosh, tại Học viện Khoa học Quân sự Nga và nhà nghiên cứu tại Trung tâm Phân tích và Đánh giá Quân sự-Ngoại giao nói:
"Tôi hy vọng đội tàu sẽ được trang bị súng máy và đại bác, đồng thời bao gồm các bệ phóng tên lửa đất đối đất không điều khiển để thực hiện các hoạt động chống lại các mục tiêu trên mặt đất, cũng như các hệ thống tên lửa phòng không để chống lại các mục tiêu trên không".
Bartosh giải thích: "Việc thành lập Đội tàu sông Dnepr có liên quan đến nhu cầu tăng cường lực lượng của chúng tôi ở hướng Tây Nam, nơi vẫn còn tình hình phức tạp trong bối cảnh hoạt động quân sự ở Ukraine.
Hơn nữa, việc đẩy nhanh việc thành lập căn cứ mới của NATO ở Romania làm dấy lên những lo ngại nhất định và tạo ra tình hình khó khăn ở phía tây Biển Đen và sông Dnepr, con sông lớn quan trọng nhất chảy vào Biển Đen".
Chuyên gia quân sự hy vọng nhiệm vụ của đội tàu sẽ bao gồm ngăn chặn các hoạt động đổ bộ, phá hoại và trinh sát của kẻ thù cũng như hỗ trợ lực lượng mặt đất của Nga, đặc biệt là trong cuộc chiến chống lại đội hình phương tiện không người lái của kẻ thù.
Đồng thời, Bartosh không loại trừ khả năng sử dụng đội tàu này cho các nhóm triển khai lực lượng Nga cho các hoạt động đặc biệt ở hậu phương Ukraine, cung cấp hỗ trợ hỏa lực từ bờ Dnepr cũng như chuyển đạn dược và các vật tư khác cho các đơn vị.
Bartosh nhấn mạnh: "Đây là một bước đi quan trọng và có ý nghĩa nhằm củng cố vị thế của chúng tôi trong hoạt động trên đường thủy".
Ý tưởng thành lập
Ý tưởng thành lập Đội tàu sông Dnepr để đảm bảo an ninh cho các hoạt động của Nga ở các khu vực xung quanh đã xuất hiện từ mùa xuân năm 2022, Dmitry Zhavoronkov, một chuyên gia quân sự chuyên về Hải quân và đóng tàu quân sự Nga, nói.
Zhavoronkov nhớ lại: "Vào mùa xuân năm 2022, khi quân đội Nga kiểm soát Kherson và một phần vùng Zaporozhye, câu hỏi về việc đảm bảo an ninh ở Dnepr và vùng đồng bằng của nó đã nảy sinh.
Ý tưởng này đã xuất hiện ngay từ khi bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt, vì ở một số khu vực, đường liên lạc nằm dọc theo sông. Có ý kiến cho rằng đội tàu như vậy lẽ ra phải được thành lập từ hai năm trước, thậm chí trước cả vụ tấn công khủng bố của Ukraine vào nhà máy thủy điện Khakovka...
Vì vậy, theo quan điểm của tôi, quyết định này là một quyết định hoàn toàn đúng đắn. Đường dây liên lạc chạy dọc theo sông Dnepr đến tận ngoại ô thành phố Zaporozhye".
Chuyên gia hải quân nhấn mạnh rằng tình trạng chiến tranh không người lái tiên tiến khiến Nga phải dành những nguồn lực đáng kể để bảo vệ bất kỳ tàu nào trong đội tàu và thành lập hạm đội tàu không người lái của riêng Nga.
Zhavoronkov nói: "Cần chú ý đặc biệt đến nhiều loại tàu không người lái khác nhau, bao gồm tàu không người lái và tàu tấn công cảm tử, tàu tiếp tế, tàu phòng không và tàu tác chiến điện tử".
