Suốt 18 năm nuôi con, tôi thấy rằng áp lực nhất khi có con học trường chuyên. Tại sao ư? Bởi vì, môi trường của con toàn là bạn học giỏi, giỏi hơn con mình nhiều.
Tôi cảm nhận rõ điều này khi năm nay con tôi bước sang lớp 12 Trường THPT chuyên Ngoại ngữ - Trường Đại học Ngoại ngữ - ĐHQGHN. Tôi thường xuyên nhận được các thông tin như các bạn học cùng lớp con thi chứng chỉ IELTS đạt 8.0 hay 8.5, thi chứng chỉ SAT đạt 1.540 điểm hay bạn được học bổng toàn phần của đại học ở Mỹ, Anh, Pháp, Singapore, Trung Quốc…
Thậm chí, có những bạn học cùng khóa với con đã xuất sắc nhận được học bổng toàn phần của ĐH Harvard (Mỹ). Thực sự, ngôi trường đó có quá nhiều bạn tài năng hơn con tôi rất nhiều. Nếu như tôi không học cách bình thản khi nghe tin con người khác có thành tích giỏi hơn con tôi thì sẽ rất dễ bị rơi vào trường hợp so sánh con mình với con nhà người khác.
1.
Tôi luôn nghĩ về những điều con mình đã cố gắng để đạt được thay vì nghĩ đến thành tích hiện tại của con kém các bạn học khác. Tôi luôn thấy hài lòng về con gái dù con chưa bao giờ lọt được vào tốp những bạn học sinh xuất sắc nhất lớp. Bởi lẽ, tôi chưa bao giờ phải nhắc con làm gì. Tôi chỉ phải nhắc con đăng ký đi học ôn IELTS ở trung tâm.
Cuối cùng, con vẫn quyết định tự học ở nhà, không đi học thêm tiếng Anh ở trung tâm. Con giải thích rằng mục tiêu của con chỉ là đạt 7.5 IELTS, con còn phải dành thời gian học thêm nhiều thứ khác, con không cần phải đạt 8.0 hay 8.5 IELTS như các bạn nên con sẽ không đầu tư quá nhiều vào tiếng Anh.
Sau đó, trái tim tôi như vỡ òa khi con báo tin đã có kết quả thi và đạt 7.5 đúng như con muốn rồi. Thực ra, đối với học sinh ở Hà Nội, nhất là đối với học sinh Trường THPT chuyên Ngoại Ngữ con tôi theo học thì kết quả này chỉ là khá. Có nhiều bạn học rất giỏi và đạt IELTS 8.0 - 8.5, thậm chí có bạn đạt 9.0. Nhưng con thấy hài lòng với kết quả của con.
Tôi cũng rất hài lòng về con. Bởi tôi nghĩ, con không đi học thêm tiếng Anh ở ngoài, con tự học ở nhà, tiết kiệm cho tôi một khoản tiền và con đạt đúng như nguyện vọng là tôi thấy quá mãn nguyện rồi. Tôi nghĩ, mỗi người sẽ có một mục tiêu phấn đấu riêng, có một sự lựa chọn riêng.
Nếu con cảm thấy tiếng Anh chỉ là một phương tiện, con cần dành nhiều thời gian để học những môn khác, làm những việc khác mà con thấy hứng thú, đam mê thì con cứ làm. Miễn sao con cảm thấy vui vẻ, hạnh phúc, hài lòng về bản thân là được.
Chỉ hơn 2 tháng cuối năm 2023, con tôi đã kịp hoàn thiện hồ sơ xin học bổng ngành Tâm lý học gửi đến Trường Đại học Maastricht và Đại học Erasmus Rotterdam, Hà Lan. Con đã hoàn thành được một việc vô cùng quan trọng mà không cần đến sự hỗ trợ của mẹ. Tháng 1 năm 2024, con đã tự nộp hồ sơ xin học bổng ngành Tâm lý học vào một trường đại học ở Italy.
2.
Tôi nghĩ rằng, mỗi đứa trẻ đều có một tiềm năng. Nhiệm vụ của cha mẹ là tìm kiếm và nuôi dưỡng tiềm năng ấy phát triển. Không phải để trở thành một thiên tài, mà là để tạo đà cho con bạn một nền tảng tốt, một thái độ tự tin học tập, tự tin phát huy thế mạnh của mình.
Ngày nay, quan điểm giáo dục toàn diện theo hướng phát triển các mảng năng lực cá nhân đang trở thành xu hướng chung của thế giới. Một đứa trẻ viết văn hay không có nghĩa kém thông minh hơn đứa giỏi toán. Bố mẹ thay vì xếp hạng con mình trên những bảng so sánh với “con nhà người ta”, hãy đặt con mình trong bảng xếp hạng với chính bản thân con.
Con nhà người ta giỏi không hẳn do tài năng hơn, chăm chỉ hơn con bạn mà đôi khi vì bố mẹ biết cách định hướng, động viên và lựa chọn đúng môi trường để khuyến khích con cái phát triển.
3.
Bạn cần học cách chấp nhận sự thật là con mình không giỏi. Thế giới này có 8 tỷ người. Và tất nhiên, sẽ luôn có người giỏi hơn con bạn trên quả đất này. Đồng thời xác định rằng những điều tốt đẹp luôn cần thời gian. Bạn hãy nghĩ rằng con mình cứ tốt hơn chính bản thân con mỗi ngày là được. Nếu so sánh con bạn với con người khác sẽ vô cùng khập khiễng.
Chẳng phải đi đâu xa, hãy cứ so sánh bản thân con bạn với con trong quá khứ. So sánh con của hôm nay với con của hôm qua có vẻ như không khác nhau quá nhiều để bạn có thể nhận ra, nhưng bạn có thể so sánh tầm 6 tháng, 1 năm và vài năm về trước.
Hãy nhìn nhận con bạn một cách trung thực, khách quan. Những điều tích cực thì hãy tiếp tục phát huy. Còn những vấn đề còn tồn đọng thì bạn phải xem lại thật cẩn thận và tìm ra giải pháp hỗ trợ con. Tóm lại, luôn có người giỏi hơn con mình không phải là vấn đề. Vấn đề là làm sao để con mình giỏi hơn chính con trong quá khứ.
Bạn cần học phương pháp gợi mở cách trò chuyện, cách để con chia sẻ vấn đề của mình để hỗ trợ, giúp đỡ con. Sự đồng thuận của cha mẹ, cùng có một hướng đi phù hợp, can thiệp đúng mức, đúng cách mới có thể bảo vệ được trẻ.
Với cách làm như vậy, mỗi khi có ai đó chia sẻ thông tin con của họ vừa đạt thành tích xuất sắc như đoạt giải Nhất học sinh giỏi quốc gia hay đỗ học bổng toàn phần vào một ngôi trường đại học danh giá ở Mỹ thì tôi chỉ thấy vui vẻ chúc mừng con bạn và gia đình bạn, không hề thấy chạnh lòng vì con tôi không giỏi như thế, cũng không hề so sánh con tôi với con nhà người ta. Tôi luôn giữ được tâm bình thản khi con người khác học giỏi hơn con tôi và không bao giờ làm con tôi bị tổn thương khi bị so sánh với con nhà ai khác.
Tôi chỉ hy vọng rằng may mắn luôn đồng hành với mẹ con tôi trên con đường sắp tới. Mong mẹ con tôi sẽ sống một cuộc sống thực sự có ý nghĩa mà không phải luyến tiếc. Mong năm 2024 con gái lớn của tôi sẽ thi đỗ học bổng vào trường đại học mà con mơ ước. Tôi mong con gái mình sẽ trở thành cô gái tốt bụng, nhân hậu, ấm áp nhưng không được mù quáng và không được để người khác lợi dụng.
Hạnh phúc thực sự trong cuộc sống không phải là sự hoàn hảo trong mắt người khác, mà là sự nỗ lực không ngừng để trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình. Tôi mong các con giữ gìn sức khỏe cho thật tốt, hãy yêu thương bản thân và đối đãi thật tử tế với mình. Và dù cuộc đời có cho các con cả trăm lý do để khóc, các con cũng phải tìm ra một lý do để cười.
Đường đời còn dài, mong các con có ánh sáng trong tim và tiến về phía trước không sợ hãi. Chúc các con luôn dám sống một cuộc đời rực rỡ, đọc nhiều hơn, suy nghĩ nhiều hơn và sống mạnh mẽ. Nơi con quay đầu lại, tôi sẽ luôn mở rộng vòng tay.
