Nhiều lần hoãn xử và bổ sung hồ sơ
Theo đó, dự kiến phiên xử sẽ diễn ra từ ngày 27/10 đến 3/11. Chủ toạ phiên xử là thẩm phán Phạm Lương Toản, Chánh tòa Hình sự TAND TPHCM. Vụ án được tiến hành với HĐXX gồm 2 thẩm phán và 3 hội thẩm nhân dân.
Trước đó, phiên xử này nhiều lần phải hoãn từ tháng 5 đến nay, do TPHCM thực hiện giãn cách xã hội để phòng chống dịch Covid-19. Trong vụ án này Trung tâm Ca nhạc nhẹ TPHCM (TTCNN) là bị hại, UBND TPHCM cùng 6 sở, ngành thuộc UBND TPHCM, tham gia phiên tòa với tư cách người có nghĩa vụ, quyền lợi liên quan.
Ngoài ra, còn có hai ngân hàng; Phòng Công chứng số 1 TPHCM và 17 đơn vị, cá nhân. Liên quan tới vụ án này, ông Nguyễn Thành Tài (cựu Phó Chủ tịch UBND TPHCM) cùng thuộc cấp bị truy tố về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Cuối tháng 3/2021, phiên tranh luận trở nên căng thẳng khi nhiều tài liệu, tình tiết mới xuất hiện. HĐXX sau khi đánh giá lại toàn bộ các tài liệu, chứng cứ mà các bên cung cấp, quyết định trả hồ sơ yêu cầu Viện KSND tối cao điều tra bổ sung 8 vấn đề liên quan đến việc cáo buộc bà Dương Thị Bạch Diệp (tức đại gia Diệp Bạch Dương) lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Tại phiên xử đó, trong phần luận tội, đại diện Viện KSND đã đề nghị phạt bà Diệp tù chung thân, ông Tài 5 - 6 năm tù…
Sau thời gian nghiên cứu hồ sơ, Viện KSND tối cao quyết định hoàn lại hồ sơ cho tòa thay vì điều tra bổ sung. Theo đó, Viện KSND tối cao cho rằng, 8 nội dung mà HĐXX trả hồ sơ điều tra bổ sung đều không có căn cứ, không phải là tình tiết mới phát sinh tại tòa.
Đây là những tài liệu, chứng cứ vật chất đã có trong hồ sơ vụ án, được kiểm tra thẩm vấn công khai tại tòa. Qua đó, làm rõ hành vi phạm tội của bị cáo Diệp. Phạm vi cáo trạng truy tố bị cáo này về hành vi lừa đảo tài sản trong việc hoán đổi tài sản 57 Cao Thắng với 185 Hai Bà Trưng.
Vào giữa tháng 4/2021, Viện KSND tối cao chuyển toàn bộ hồ sơ vụ án Dương Thị Bạch Diệp lừa đảo chiếm đoạt tài sản sang TAND TPHCM để chuẩn bị xét xử.
Theo cáo buộc, bà Dương Thị Bạch Diệp đã có hành vi gian dối trong việc dùng tài sản 57 Cao Thắng (Q.3, TPHCM) để hoán đổi với tài sản 185 Hai Bà Trưng, qua đó chiếm đoạt 186 tỷ đồng tài sản của Nhà nước.
Ông Nguyễn Thành Tài (thời điểm này là Phó Chủ tịch UBND TPHCM) không được phân công nhiệm vụ, nhưng khi nghe bị cáo Dương Thị Bạch Diệp và cấp dưới trình bày thì đã ủng hộ việc hoán đổi tài sản. Bị cáo đã tin tưởng cấp dưới, thiếu kiểm tra, giám sát, không biết rõ tính pháp lý của tài sản 57 Cao Thắng đang bị thế chấp.
Để chứng minh cho hành vi lừa đảo, cơ quan điều tra đã thu thập tài liệu từ các nguồn Agribank TPHCM, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài chính, UBND TPHCM, Ngân hàng Phương Nam, Sở Văn hóa Thông tin và Du lịch, Phòng công chứng số 1.
Đây là 6 tổ chức Nhà nước hoạt động theo quy định pháp luật, tài liệu của các tổ chức này cung cấp đều là phù hợp với nhau về diễn biến vụ án, phù hợp với kết quả điều tra, phù hợp với kết quả thẩm vấn công khai tại tòa.
Đồng thời, cơ quan điều tra cũng đã tiến hành giám định chữ ký của bị cáo Diệp trong hồ sơ thế chấp, hợp đồng tín dụng, các chứng từ giải ngân đối với tài sản 57 Cao Thắng và trưng cầu giám định tài sản theo quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự.
Do đó, đủ cơ sở kết luận bị cáo Diệp phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Khoản 4 Điều 174 Bộ luật Hình sự. Viện Kiểm sát giữ nguyên quan điểm truy tố theo cáo trạng trước đó.
Về yêu cầu làm rõ những bị cáo nguyên là cán bộ TPHCM có biết việc căn nhà số 57 Cao Thắng đang thế chấp hay không? Viện Kiểm sát xác định, trong quá trình điều tra và tại phiên tòa bị cáo Nguyễn Thành Tài cùng thuộc cấp đều khai không biết. Đồng thời, không có hồ sơ, tài liệu nào thể hiện các bị cáo thuộc các sở, ngành, UBND TPHCM biết sự việc trên.
Ngoài ra, sau khi trả hồ sơ điều tra bổ sung, cơ quan điều tra cung cấp thêm 3 tài liệu từ bị cáo Diệp, đại diện công ty ký gửi Ban Nội chính Trung ương và lãnh đạo Bộ Công an đều thể hiện tài sản 57 Cao Thắng đang được thế chấp tại Agribank TPHCM.
Qua đó, tiếp tục khẳng định tài sản này là tài sản đảm bảo của công ty bà tại Agribank, từ ngày 31/12/2008 đến nay chưa được giải chấp. Những tài liệu này đã được gửi đến tòa để đánh giá trong quá trình xét xử.
Hoán đổi đất công sai quy định
Theo cáo trạng của Viện KSND tối cao, đề nghị truy tố ông Nguyễn Thành Tài (cựu Phó Chủ tịch UBND TPHCM) cùng tám đồng phạm ra TAND TPHCM để xét xử về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng theo Khoản 2 Điều 285, BLHS năm 1999.
Đồng thời, nữ đại gia Dương Thị Bạch Diệp bị truy tố về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Khoản 4, Điều 174, BLHS năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017.
Theo cáo trạng, năm 2007, TTCNN có trụ sở tại 185 Hai Bà Trưng, xuống cấp nên đơn vị này liên hệ với Công ty Diệp Bạch Dương do bà Dương Thị Bạch Diệp là đại diện theo pháp luật, để hợp tác đầu tư và nâng cấp trụ sở. Bà Diệp đã đề nghị hoán đổi để xây dựng trụ sở mới cho TTCNN tại khu đất số 57 Cao Thắng.
Đổi lại, mặt bằng số 185 Hai Bà Trưng sẽ nhượng lại cho Công ty Diệp Bạch Dương để hợp khối với khu nhà đất số 179-181-183 Hai Bà Trưng, Q.3, phục vụ nhu cầu xây dựng khách sạn 5 sao. Đề nghị này được phía TTCNN chấp thuận.
Cáo trạng nêu năm 2008, bà Diệp đã bàn bạc thỏa thuận thống nhất với ông Vy Nhật Tảo (Giám đốc TTCNN), hoán đổi tài sản tại địa chỉ 57 Cao Thắng (tài sản của công ty) với tài sản 185 Hai Bà Trưng (tài sản của Nhà nước do TTCNN thuộc Sở VHTT&DL TPHCM làm trụ sở làm việc).
Trong quá trình hoán đổi, bà Diệp đã có hành vi gian dối cung cấp sổ hồng tại số 57 Cao Thắng cho Ban chỉ đạo 09 TPHCM (bản photo) thể hiện chưa thế chấp, chưa đăng ký giao dịch đảm bảo. Trong khi tài sản này đã được thế chấp vay 8.700 lượng vàng tại Ngân hàng Agribank TPHCM từ ngày 31/12/2008.
Ngoài ra, bà Dương Thị Bạch Diệp cũng không thông báo tài sản trên đang thế chấp tại ngân hàng cho các cơ quan chức năng trong suốt quá trình hoán đổi. Bà Diệp chỉ cam kết với Agribank sau khi hoán đổi xong tài sản 185 Hai Bà Trưng của công ty sẽ thay thế tài sản 57 Cao Thắng làm tài sản đảm bảo chung cho các khoản vay của công ty bà tại ngân hàng này.
Tuy nhiên, sau khi được cấp sổ hồng tại 185 Hai Bà Trưng, bà Diệp không thực hiện cam kết, mà lấy tài sản này vay tại Ngân hàng thương mại cổ phần Phương Nam (nay là Sacombank) hiện có dư nợ gốc là 99,288 tỷ đồng, nợ lãi là 123,505 tỷ đồng. Cáo trạng cho rằng đủ căn cứ để xác định bà Diệp đã chiếm đoạt tài sản của Nhà nước tại 185 Hai Bà Trưng có giá trị hơn 186 tỷ đồng.
