Chưa đủ điều kiện là cơ sở tôn giáo
Bà Thành sinh sống ổn định trên mảnh đất hơn 2 nghìn m2 tại Khu Miếu Đồng Linh (người dân quen gọi là Chùa Vòi), thôn Tân Nam, xã Mỹ Đức, huyện An Lão đã lâu. Bất ngờ bà phát hiện khu đất do chính bố đẻ Trịnh Văn Váng và gia đình tôn tạo, mở rộng, khai hoang được cấp GCNQSDĐ mang tên Chùa Vòi từ năm 2018.
Cho rằng, việc Sở TM&MT Hải Phòng thừa ủy quyền của Chủ tịch thành phố cấp GCNQSDĐ cho Chùa Vòi không đúng đối tượng, bà Thành đã làm đơn khiếu nại.
Theo nội dung đơn thư, trước năm 1945, Khu Miếu Đồng Linh có diện tích khoảng 20m2 bỏ hoang. Một người tên là Nhang Định đến ở, trông coi. Đến năm 1951, ông Nhang Định lên chùa Đỏ (thôn Lang Thượng, xã Mỹ Đức) trông coi. Khi đó, ông Trịnh Văn Váng là bố đẻ của bà Trịnh Thị Thành cùng gia đình tôn tạo, mở rộng, khai hoang dựng 3 gian nhà tre nhà ở.
Năm 1990, ông Váng chết. Năm 1994, 2 con của ông Váng là Trịnh Thị Thái (đã chết năm 2018) và Trịnh Thị Thành vẫn tiếp tục trông nom, cải tạo, tu sửa gian nhà để thường xuyên đi lại thờ tự. Đồng thời, 2 con ông Váng đã đồng ý để ông Trịnh Văn Kế là con nhận của ông Trịnh Văn Váng đến ở và trông coi nhà đất, tài sản của gia đình ông Váng.
Bản thân bà Thành sau khi li hôn với chồng đã về ở khu đất này từ năm 1994, có hộ khẩu thường trú tại đây. Suốt thời gian sinh sống, bà Thành, bà Thái (khi còn sống) đều chưa nhận được thông báo của các cấp chính quyền về việc công nhận Khu Miếu Đồng Linh là cơ sở tôn giáo. Năm 2018, ông Kế tự ý ký các văn bản làm thủ tục cấp GCNQSDĐ tại mảnh đất nói trên mà các thành viên trong gia đình bà Thành không được biết.
Dựa vào đơn kiến nghị của bà Thành, Sở TN&MT đã thành lập Tổ xác minh. Ngày 28/12/2020, Tổ xác minh đã báo cáo kết quả về Sở. Qua xác minh, Sở TM&MT đánh giá, qua hồ sơ lưu tại UBND xã Mỹ Đức, UBND huyện An Lão, Ban Tôn giáo (Sở Nội vụ) đều không có hồ sơ ghi nhận về tư cách pháp nhân của Chùa Vòi.
Không có quyết định của cấp có thẩm quyền công nhận là cơ sở tôn giáo. Không có hồ sơ biến động, không lý giải được lý do, nguồn gốc việc hình thành cơ sở tôn giáo.
Điều 3, Pháp lệnh số 21/2004 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định: “Tổ chức tôn giáo cơ sở là đơn vị cơ sở của tổ chức tôn giáo gồm ban hộ tự hoặc ban quản trị chùa của đạo Phật, giáo xứ của đạo Công giáo…”.
Với căn cứ trên, Chùa Vòi không có ban hộ tự hoặc ban quản trị chùa theo quy định, không đăng ký hoạt động tôn giáo. Vì vậy, việc xác định Chùa Vòi là cơ sở tôn giáo chưa rõ căn cứ, chưa phù hợp theo quy định.
Chậm hủy bỏ giấy chứng nhận sai
Theo kết quả xác minh nguồn gốc đất Chùa Vòi của Sở TN&MT, ngày 21/12/2017, ông Trịnh Văn Kế có đơn đăng ký, cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở gắn liền với đất cho chủ sở hữu Chùa Vòi. Ngày 28/3/2018, Sở TN&MT đã họp với Phòng TN&MT An Lão, UBND xã Mỹ Đức kiểm tra hiện trạng, xác minh nguồn gốc đất đai Chùa Vòi.
Ngày 29/5/2018, Sở TN&MT có tờ trình gửi UBND TP Hải Phòng công nhận quyền sử dụng 2.013,6 m2 đất tại thôn Tân Nam, xã Mỹ Đức, huyện An Lão cho Chùa Vòi để sử dụng vào mục đích tôn giáo.
Sau khi UBND TP Hải Phòng ban hành quyết định công nhận QSDĐ cho Chùa Vòi, ngày 27/7/2018, Sở TN&MT cấp GCNQSDĐ số CN 728591 cho chủ sử dụng đất Chùa Vòi với diện tích 2.013,6 m2.
Quá trình xác minh pháp nhân, nguồn gốc đất, các đơn vị chức năng đã dựa vào: Căn cứ vào Giấy xác nhận Chùa Vòi là cơ sở tôn giáo của Ban Tôn giáo (Sở Nội vụ), Giấy xác nhận người đại diện Chùa Vòi là ông Trịnh Văn Kế của UBND xã Mỹ Đức, quy hoạch sử dụng đất, quá trình sử dụng đất.
Tuy nhiên, kết quả xác minh của Sở TN&MT cho thấy, việc cấp GCNQSDĐ cho Chùa Vòi là chưa đáp ứng các điều kiện quy định tại Khoản 4, Điều 102, Luật Đất đai 2013. Chưa xác minh, làm rõ nguồn gốc, hiện trạng sử dụng đất theo quy định.
Kết luận chỉ ra, quá trình xây dựng và trình quy hoạch sử dụng đất, UBND huyện An Lão chưa căn cứ vào nguồn gốc sử dụng đất ban đầu để xác minh cụ thể tên gọi, chủ sử dụng, loại hình đất “tôn giáo” hay “tín ngưỡng” dẫn đến việc chưa xác định đúng nguồn gốc sử dụng đất.
Quá trình kiểm tra, xác nhận nguồn gốc, hiện trạng đất của UBND xã Mỹ Đức chưa đúng quy định. Văn phòng Đăng ký đất đai, Sở TN&MT kiểm tra, thẩm định hồ sơ chưa đảm bảo theo trình tự quy định tại Điều 70, Nghị định 43/2014 của Chính phủ.
Từ kết quả xác minh trên, ngày 1/2/2021, Sở TN&MT giao Văn phòng Đăng ký đất chủ trì tham mưu thực hiện thủ tục thu hồi GCNQSDĐ đã cấp cho Chùa Vòi. Hướng dẫn UBND huyện An Lão kiểm tra, rà soát xác định lại nguồn gốc đất, hiện trạng sử dụng đất làm cơ sở cấp GCNQSDĐ theo đúng quy định.
Đến nay, đã nhiều tháng trôi qua nhưng GCNQSDĐ mang tên Chùa Vòi chưa được thu hồi. Trao đổi với Báo GD&TĐ, bà Trịnh Thị Thành cho rằng, bà và các con cháu trong gia đình mong muốn mảnh đất của cha ông để lại được cơ quan chức năng trả đúng tên gọi và cấp GCNQSDĐ theo đúng nguồn gốc vốn có từ xưa.
