Trình giảm thuế VAT để tạo cú hích tiêu dùng
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, việc chuẩn bị nội dung cho kỳ họp bất thường của Quốc hội được triển khai từ sớm, ngay khi Quốc hội đang tiến hành Kỳ họp thứ 2 các cơ quan đã đề xuất về một số nội dung cấp bách cần trình Quốc hội xem xét, quyết định. Tuy nhiên tại thời điểm đó, việc chuẩn bị chưa đảm bảo rõ các nội dung bởi đây là những nội dung lớn, khó. Do đó, các cơ quan đã dự liệu đến trường hợp không kịp trình tại Kỳ họp thứ 2 (tháng 10/2021) nhưng không thể đợi đến kỳ họp thường kỳ của Quốc hội vào tháng 5/2022 thì cần thiết phải tổ chức kỳ họp bất thường của Quốc hội.
Để chuẩn bị các nội dung này, Quốc hội và Chính phủ đã triển khai nhiều nhiệm vụ, trong đó, Quốc hội đã tổ chức các tọa đàm chuyên gia, doanh nghiệp, diễn đàn kinh tế tế. Trong quá trình chuẩn bị nội dung kỳ họp bất thường, Chủ tịch Quốc hội, các Phó Chủ tịch Quốc hội cùng Ủy ban Thường vụ Quốc hội làm việc từ sớm với các cơ quan của Chính phủ để đi đến thống nhất nội dung.
Chủ tịch Quốc hội ghi nhận và đánh giá cao việc Chính phủ đã tiếp thu tối đa ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để hoàn thiện các nội dung trình trong gói chính sách tài khóa, tiền tệ.
Chủ tịch Quốc hội dẫn chứng về nội dung huy động nguồn lực từ Quỹ Viễn thông công ích và Quỹ Phát triển khoa học công nghệ là từ đề xuất của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; đồng thời Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã giao Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội làm việc với các bộ, ngành hữu quan rà soát tình hình các Quỹ từ đó huy động được nguồn vốn sẵn có vào thực hiện Chương trình.
Hay như nội dung về giảm thuế giá trị gia tăng (VAT), ban đầu Chính phủ không đề xuất, sau đó đề xuất với mức giảm thuế 1% và thực hiện trong 3 năm 2021, 2022, 2023. Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy giảm 1% sẽ không đủ để tạo được cú hích về tiêu dùng. Do đó, đề xuất tăng lên 2% nhưng thu hẹp phạm vi, áp dụng cho các mặt hàng thiết yếu, lượng tiêu dùng lớn và trước mắt có thể áp dụng trong một năm.
Tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ đã trình giảm thuế VAT 2% và áp dụng trong năm 2022 để tạo cú hích tiêu dùng. Trong bối cảnh nguồn lực trong nước có hạn, sức cầu của nền kinh tế hiện đang rất yếu thì chính sách giảm thuế VAT sẽ vừa san sẻ gánh nặng cho người dân, người tiêu dùng vừa kích cầu nền kinh tế.
Khi hàng hoá tiêu thụ tăng lên thì tổng thu ngân sách chưa chắc đã giảm. Điều này tương tự như chính sách giảm thuế trước bạ 50% đã thực hiện trong năm 2020, giảm thuế nhưng tổng thu ngân sách lại tăng lên nhờ tăng lượng tiêu thụ.
Chủ tịch Quốc hội cho biết thêm, nội dung ban đầu trình của Chính phủ chủ yếu là về đầu tư công nhưng trên cơ sở tiếp thu ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan, nội dung chính sách có thêm về lĩnh vực lao động, y tế...Nhờ có quá trình trao đổi nhiều vòng, làm việc ngày đêm, quyết liệt để từ đó thống nhất các nội dung trình Quốc hội được bảo đảm chất lượng.
Gỡ chính sách một cách căn cơ
Chủ tịch Quốc hội làm rõ, gói chính sách tài khóa, tiền tệ lần này là gói chính sách bổ sung ngoài khung khổ các kế hoạch trung hạn 5 năm mà Quốc hội đã quyết định và ngoài các chính sách đã quyết định trong năm 2020-2021. Do đó, đòi hỏi quyết định một cách thận trọng.
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh các chính sách nếu không được quyết định đúng và trúng, để xảy ra lãng phí là có lỗi với Nhân dân, bởi suy cho cùng nguồn lực thực hiện đều từ tiền thuế của Nhân dân.
Lưu ý, việc quyết định chính sách mới nằm ngoài khung khổ đã có không phải là không có rủi ro. Do đó, bên cạnh huy động được nguồn lực còn phải phân bổ đúng và trúng, sử dụng hiệu quả, tính khả thi cao. Thời gian thực hiện chỉ có 2 năm, nếu không bảo đảm triển khai nhanh, hiệu quả thì không còn là gói hỗ trợ khẩn cấp nữa.
Chủ tịch Quốc hội cho rằng, về cơ bản các chính sách phù hợp theo đúng định hướng, kết hợp tài khóa tiền tệ, tác động cả phía cung và phía cầu với quy mô đủ lớn.
Chủ tịch Quốc hội cho biết, quy mô gói này theo giá trị danh nghĩa công bố khoảng 5,25% GDP và tính theo giá trị thực sẽ khoảng 4,28%, cộng với 4% của năm trước thì tổng mức chi cho phục hồi phát triển kinh tế hơn 8,28% GDP. Đây là mức cao hơn trung bình của các nước xếp hạng thứ 2 và gần gấp đôi mức bình quân của các nước có cùng trình độ phát triển như Việt Nam.
Như vậy quy mô gói chính sách đủ lớn, thời gian đủ dài, đưa vốn vào những lĩnh vực có thể giải ngân được ngay tạo hiệu qua cho nền kinh tế. Cùng với đó, các quan điểm nguyên tắc thiết kế chính sách cơ bản đảm bảo.
Chủ tịch Quốc hội cũng chỉ rõ, nội dung chính sách liên quan đến chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ chưa nổi bật, phần chi từ ngân sách để thúc đẩy các lĩnh vực này trong dự thảo Nghị quyết chưa rõ nét. Trong khi định hướng về lâu dài là phát triển kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, mô hình kinh tế mới, kinh tế xanh, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.
Do đó, Chủ tịch Quốc hội nhất trí với ý kiến thẩm tra của Ủy ban Kinh tế là phải rà soát ngay các vướng mắc trong việc thực hiện quy định về Quỹ Phát triển khoa học công nghệ. Nếu vướng mắc về pháp lý, kể cả vướng luật thì phải tháo gỡ ngay để cho phép sử dụng được nguồn lực rất lớn đang nằm tại Quỹ này, cho phép doanh nghiệp có thể đầu tư cho đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, phải gỡ chính sách này một cách căn cơ.
