Khuyến học được đưa vào “tộc ước”
Dòng họ Hồ Đắc ở ấp 6, xã Long Trung, huyện Cai Lậy là một trong những dòng họ tiêu biểu trong công tác khuyến học, khuyến tài ở tỉnh Tiền Giang. Các thế hệ con cháu nối tiếp nhau phát huy truyền thống hiếu học của dòng họ, nỗ lực phấn đấu trong học tập, rèn luyện, có nhiều đóng góp cho xã hội.
Tại xã Long Trung, họ Hồ Đắc được xem là hậu hiền khai cơ làng Mỹ Đông Trung. Hàng năm vào ngày Giỗ Tổ (25 và 26/10 âm lịch), con cháu trong dòng họ đều tụ tập về nhà thờ tổ. Đây không chỉ là dịp con cháu quây quần, ôn lại nguồn cội, truyền thống, mà còn thể hiện lòng biết ơn với tổ tiên và thắt chặt mối quan hệ thân tộc.
Trong tộc ước của dòng họ Hồ Đắc, có hai điều đáng quý là nêu cao tình “Đoàn kết, thương yêu, chia sẻ và cùng nhau phát triển kinh tế, làm giàu cho gia đình, tộc họ” và “Dạy bảo con cháu chăm ngoan, học giỏi và biết ơn ngài Thủy tổ Hồ Đắc đã khai sinh ra họ tộc”.
Bám trụ vùng đất phương Nam 11 đời từ khi các cụ thủy tổ từ miền Trung về lập nghiệp, trải qua bao thăng trầm của lịch sử, sự đổi thay của đất nước nhưng dòng họ Hồ Đắc vẫn duy trì nền nếp của gia đình và truyền thống hiếu học qua nhiều thế hệ.
Dòng họ hiện có hơn 300 thành viên đang sinh sống và làm việc trong và ngoài nước. Trong đó, có 2/3 theo nghề giáo, công tác trong ngành y và cán bộ công chức. Hiện, dòng họ có 2 tiến sĩ, 1 thạc sĩ, 6 bác sĩ, cùng nhiều cử nhân. Hàng năm có 3 - 5 cháu đỗ đại học.
Hàng năm, nhân lễ giỗ, công tác khuyến học của dòng họ Hồ Đắc được duy trì bằng việc tuyên dương, khen thưởng thành tích học tập của con cháu.
Qua nhiều năm thực hiện công tác khuyến học, Quỹ Khuyến học của dòng họ Hồ Đắc đã trao hàng trăm suất học bổng động viên những tấm gương học tập xuất sắc, nâng đỡ nhiều hoàn cảnh khó khăn học hành đến nơi đến chốn, vào đời thành đạt.
Đặc biệt, phát huy tình tương thân tương ái, con cháu trong dòng họ luôn ý thức tương trợ lẫn nhau để cùng tiến bộ, đóng góp trí tuệ, sức lực xây dựng quê hương.
Nhận thức được tầm quan trọng của công tác khuyến học khuyến tài, hơn 10 năm qua, dòng họ Hồ Đắc đã góp phần xây dựng, phát triển phong trào học tập ở địa phương, đồng thời, thống nhất thành lập Ban Chấp hành Chi hội Khuyến học dòng họ Hồ Đắc gồm những người tâm huyết, nhiệt tình, có uy tín, luôn tạo được sự đồng thuận trong chăm lo việc học hành của con cháu.
Ban Chấp hành chi hội thường xuyên họp bàn, phân công nhiệm vụ nắm bắt tình hình con cháu trong dòng họ để kịp thời hỗ trợ giải quyết khi có những trường hợp khó khăn đột xuất hoặc có sự cố bất thường.
Ban Chấp hành ngoài việc huy động nguồn kinh phí còn có kế hoạch phát huy truyền thống, động viên khen thưởng và ghi vào sổ dòng họ…
Tiếp nối truyền thống hiếu học
Dòng họ Đoàn ở xã An Hữu, huyện Cái Bè (Tiền Giang) cũng được biết đến có nhiều đóng góp cho xã hội, đặc biệt là công tác khuyến học, khuyến tài.
Họ Đoàn ở xã An Hữu lập nghiệp ở mảnh đất này từ thế kỷ XIX. Dòng họ Đoàn có nhiều con cháu tham gia kháng chiến chống giặc ngoại xâm. Trong đó, dòng họ có 4 người vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng, 13 liệt sĩ cùng rất nhiều người có công với Cách mạng.
Đến thời bình, gia tộc họ Đoàn có 18 cán bộ đảng viên công tác trên nhiều lĩnh vực khác nhau, đảm nhận các chức vụ chủ chốt ở cấp xã, huyện… Họ Đoàn có gia phả, đình làng và có Hội Khuyến học dòng họ và là niềm tự hào của con cháu bao đời.
Qua 9 đời dòng họ đã phát triển với 92 hộ gia đình với 405 nhân khẩu. Trong đó có 1 gia đình hiếu học nhận bằng khen của tỉnh và Trung ương. Con cháu của dòng họ Đoàn hiện có 3 tiến sĩ, 5 thạc sĩ, 103 cử nhân, 53 người tốt nghiệp đại học, cao đẳng, 68 trung cấp nghề và 106 tốt nghiệp THPT.
Hiện tại, dòng họ có 12 du học sinh học tập ở các nước như Pháp, Phần Lan, Úc… Toàn dòng tộc không có người mù chữ, có 79/92 hộ đạt tiêu chí “Gia đình học tập”.
Đến năm 2014, họ Đoàn An Hữu vinh dự đón nhận Bằng khen “Dòng họ khuyến học” do UBND huyện Cái Bè tặng.
Hàng năm vào ngày 25 tháng Chạp âm lịch, con cháu họ tộc tề tựu về ngôi nhà tổ ở ấp 3, xã An Hữu để ôn lại truyền thống gia tộc và thảo luận phương hướng, mục tiêu hoạt động của dòng họ cho năm sau.
Một trong những hoạt động trong lễ giỗ là việc trao học bổng khuyến học cho các cháu trong họ đạt thành tích học tập cao.
Để nâng cao hiệu quả hoạt động khuyến học, khuyến tài, dòng họ Đoàn đã xây dựng quy chế hoạt động của chi hội khuyến học. Theo đó, người trong họ tộc thường xuyên tuyên truyền về truyền thống hiếu học của ông cha để khích lệ con cháu trong mọi dịp giỗ tổ.
Hàng năm, các chi của dòng họ vận động các hộ gia đình đóng góp để xây dựng và duy trì Quỹ Khuyến học. Thêm vào đó, các con cháu thành đạt trong dòng họ vẫn tích cực ủng hộ quỹ…
Hoạt động xuyên suốt hơn 15 năm nay, Quỹ Khuyến học dòng họ đã giúp nhiều học sinh nghèo trong và ngoài dòng họ không bỏ dở việc đến trường, hỗ trợ các em có điều kiện học tập cao hơn…
Bên cạnh hoạt động khuyến học, họ Đoàn còn tổ chức các hoạt động mang nhiều giá trị vật chất và tinh thần cho các thành viên trong dòng họ.
Nổi bật nhất là Quỹ tương trợ họ Đoàn thành lập năm 2016 nhằm giúp đỡ tài chính cho con em họ tộc. Sau gần 5 năm hoạt động, quỹ tương trợ đã mở rộng lên đến 3 tổ với tổng cộng 36 thành viên gây quỹ bằng hình thức góp vốn xoay vòng.
Năm 2019 tổng nguồn vốn quỹ tương trợ đã lên đến gần 220 triệu đồng. Với hình thức hoạt động này, con cháu của dòng họ có điều kiện nhận được sự giúp đỡ kịp thời về tài chính trong những lúc khó khăn.
