Cô Phan Thị Vân Hường – GV Trường THCS Phú Hồng (huyện Yên Thành, Nghệ An) đánh giá đề thi Ngữ văn tuyển sinh vào lớp 10 gần gũi, vừa sức học sinh. Đặc biệt, cấu trúc đề thi được xây dựng có chủ đề xuyên suốt, thống nhất ở 3 phần. Qua đó, vừa hướng học sinh đến tình cảm nhân văn, lối sống tình cảm, trách nhiệm, vừa tạo cơ hội cho các em thể hiện tư duy mạch lạc thống nhất trong tổng thể bài.
Đề thi nhìn chung nhẹ nhàng, nhưng trong mỗi câu hỏi đều có tính phân loại, chú trọng đến kỹ năng và kiến thức của học sinh. Điều này sẽ khiến thí sinh hứng thú, có cảm xúc khi làm bài.
Ở câu 1, ngữ liệu ngoài sách giáo khoa có nội dung về tình cảm của con cái đối với cha mẹ. Bên cạnh việc kiểm tra kiến thức của học sinh, đề thi còn làm nổi bật tình yêu thương, cảm xúc của mỗi học sinh khi làm bài. Qua đó các em cần thể hiện trách nhiệm của mình với cha mẹ, với gia đình, đồng thời rèn luyện lối sống tự lập...
Câu nghị luận xã hội với cách ra đề không lạ nhưng không có nghĩa không có độ phân hóa. Mà với vấn đề gợi mở, học sinh sẽ thể hiện kỹ năng viết nghị luận.
Riêng với phần nghị luận văn học, đây là một tác phẩm tiêu biểu của thơ hiện đại Việt Nam. Tuy nhiên, để có điểm cao đòi hỏi năng lực phân tích, cảm thụ đoạn thơ của học sinh. Tác phẩm "Nói với con" của nhà thơ Y Phương rất hay, với những chi tiết gần gũi, chân thực trong đời sống gia đình và quê hương, nên học sinh lớp 9 có cảm thụ và gợi sự chia sẻ, phân tích của các em.
Tương tự, cô Dương Thị Ngà – giáo viên Ngữ văn - Trường THCS Đặng Thai Mai (TP Vinh, Nghệ An) nhận xét: Đề thi năm nay rất cơ bản, tường minh, bám sát vào cấu trúc đề thi của Sở GD&ĐT.
Nội dung chủ đề gần gũi, thiết thực và và phù hợp với vốn sống, hiểu biết của học sinh THCS. Trong đó, phần đọc hiểu, ngữ liệu mới hay và có giá trị nhân văn khi đề cập đến cội nguồn sinh dưỡng đầu tiên của mỗi con người là gia đình.
Ở phần nghị luận xã hội đã yêu cầu các em nghị luận về vấn đề tự lập khi “một ngày bố mẹ sẽ già đi, con cái lớn lên...”. Đặt vào độ tuổi học sinh tốt nghiệp THCS, các em vừa bước qua tuổi “mới lớn” và chuẩn bị cho chặng đường mới, đòi hỏi biết suy nghĩ chín chắn hơn, hình thành thói quen tự học, tự quyết định và giải quyết vấn đề trong cuộc sống của mình.
Ở phần nghị luận văn học, đề ra rất sát và chọn một văn bản rất trọng tâm của chương trình ngữ văn THCS với yêu cầu nhẹ nhàng, đơn giản. Với phần thi này, thí sinh cần phải cảm nhận được 2 cội nguồi dinh dưỡng trong cuộc đời mỗi người, thứ nhất là gia đình, thứ 2 là quê hương. Các lập luận điểm rõ bám vào các tín hiệu nghệ thuật như là hình ảnh thơ, ngôn ngữ thơ, giọng điệu thơ, học sinh có thể triển khai làm rõ.
Cũng theo cô Ngà, để có điểm cao ở đề này không quá khó. Ở phần đọc hiểu các kiến thức rất cơ bản nên thí sinh có thể giành trọn điểm.
Ở phần nghị luận xã hội, cách thức triển khai làm bài đều được giáo viên ôn tập công phu và học sinh có thể vận dụng khi gặp bất cứ chủ đề nào. Tuy nhiên, quan trọng nhất là tính lập luận, logic, đưa dẫn chứng phù hợp cùng với liên hệ câu chuyện bản thân học sinh chính là yếu tố lấy điểm cao.
Ở phần Nghi luận văn học, sư phân hóa thể hiện ở kỹ năng xác lập luận điểm thật rõ, chặt chẽ, đặc biệt phải bám vào các tín hiệu nghệ thuật để cảm nhận nội dung, tránh tính trạng diễn xuôi, diễn nôm đoạn thơ, câu thơ.
Đặc biệt ngữ liệu của đề, phong cách của nhà thơ Y Phương đậm chất miền núi với hình ảnh chân thực cụ thể. Điều này dễ tạo cảm hứng viết bài cho học sinh.
