Cuộc vận động “Góp những đồng tiền nhỏ vì nghĩa tình lớn - Tặng quà đầu xuân giúp bạn nghèo và nạn nhân chất độc màu da cam” năm 2025 do Hội Chữ thập đỏ, Sở GD&ĐT, Thành đoàn Hải Phòng phát động đã và đang lan tỏa những giá trị nhân văn tốt đẹp, bồi dưỡng nhân cách cho học sinh trong các nhà trường.
Thiện nguyện từ tâm
Sau Tết Nguyên đán 2025, chị Hoàng Thị Giang (Thủy Nguyên, TP Hải Phòng) nhận được thông tin nhà trường phát động phong trào Nuôi lợn siêu trọng để giúp đỡ học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Chị đã động viên con gái Nguyễn Thanh Tâm trích một phần tiền trong số tiền được mừng tuổi để góp công nuôi lợn. Được mẹ chia sẻ về tinh thần đoàn kết, “lá lành đùm lá rách”, Tâm rất hào hứng và ngay sáng hôm sau em đã mang tiền đến lớp để “cho lợn ăn”.
Nói về hoạt động thiện nguyện trong trường học, một phụ huynh Trường Tiểu học Quán Toan (quận Hồng Bàng, TP Hải Phòng) cho hay, bản thân chị rất thích hoạt động này vì đó là cách giáo dục học sinh về lòng nhân ái, khơi gợi niềm trắc ẩn và nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ. Tuy nhiên, vị phụ huynh này cho biết thêm, nếu hoạt động tùy tâm thì không nên “nặng nhẹ” kinh phí nuôi lợn là bao nhiêu, ít hay nhiều. Bởi gần đây trên nhóm lớp, trên mạng xã hội rầm rộ thông tin bàn tán chuyện giáo viên nhắc nhở phụ huynh “một số bạn cho lợn ăn có 10, 20 nghìn và có bạn chưa cho lợn ăn lần nào”.
Ngoài ra, có cô giáo nhắn nhủ cả trong nhóm lớp “mong lớp giúp cô, đừng để lớp mình được ít quá. Có một số phụ huyh đã ủng hộ 100, 200, rồi 300 nghìn đồng”. Rõ ràng, hoạt động thiện nguyện là từ tâm và chủ yếu giáo dục học sinh biết san sẻ yêu thương, đồng cảm với bạn khó khăn, từ đó có động lực phấn đấu là con ngoan, trò giỏi, nhưng những lời nhắc nhở của giáo viên đã gây hiểu lầm, thậm chí dẫn đến bức xúc trong dư luận cha mẹ học sinh.
Chia sẻ về vấn đề này, cô Nguyễn Thị Hạnh - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Quán Toan cho hay, giáo viên thường gọi quen là phong trào Nuôi lợn siêu trọng bởi trước đây đã có công văn phát động về phong trào này. Nhưng thực chất đó là hoạt động nhân ái được Hội Chữ thập đỏ - Phòng GD&ĐT và Quận đoàn Hồng Bàng phát động theo tinh thần từ các cấp trên triển khai. Nhà trường đã phát động nội dung này nhiều năm với tên gọi “Góp những đồng tiền nhỏ vì nghĩa tình lớn - Tặng quà đầu xuân giúp bạn nghèo và nạn nhân chất độc màu da cam”.
Qua quá trình triển khai cho thấy hiệu quả, thiết thực, bởi bên cạnh việc giúp đỡ được học sinh có hoàn cảnh khó khăn vươn lên trong cuộc sống, cuộc vận động còn khơi dậy truyền thống “tương thân, tương ái” tốt đẹp của người Việt Nam; góp phần giáo dục, bồi dưỡng nhân cách cho thế hệ trẻ. Nhà trường không quy định số tiền các con nuôi lợn là bao nhiêu. Và sau khi kết thúc chương trình, Liên đội sẽ tổ chức “mổ lợn” trước toàn trường, công khai kinh phí và dùng số tiền theo hướng dẫn của các cấp để thực hiện các hoạt động nhân ái.
Trường Tiểu học Quán Toan có 1.100 học sinh với 32 lớp, các lớp đều tích cực tham gia phong trào. Cô giáo Nguyễn Thị Hiền, giáo viên chủ nhiệm lớp 2A6, Trường Tiểu học Quán Toan chia sẻ, khi nhận được thông tin từ nhà trường cô đã tuyên truyền trong nhóm phụ huynh về hoạt động thiện nguyện. Đồng thời cho học sinh xem video về các hoạt động nhân đạo của trường. Rất mừng là 32 học sinh đều phấn khởi, hào hứng góp công nuôi lợn. Có em đút lợn 2 – 5 nghìn đồng, cũng có trò cho lợn ăn 10 – 20 nghìn đồng, điều này tùy các em và cô không bắt buộc.
Nâng cao ý thức cộng đồng
Hoạt động thiện nguyện giúp học sinh có được bài học về trách nhiệm với cộng đồng, xã hội. Việc làm này được các nhà trường tại Hải Phòng thực hiện thường xuyên, đặc biệt các dịp lễ, tết. Tuy nhiên, để thiện nguyện mang đúng ý nghĩa giáo dục giá trị tình yêu thương, chia sẻ và không gây phiền nhiễu, hiểu lầm rất cần kĩ năng ứng xử sư phạm khéo léo, chuẩn mực từ giáo viên, nhà trường tới phụ huynh, học sinh.
Trường Tiểu học An Hồng (quận Hồng Bàng, TP Hải Phòng) có 1.280 học sinh với 33 lớp. Theo cô Hiệu trưởng Đỗ Thị Thanh Đượm, nhiều năm nay phong trào từ thiện đã trở thành nếp tại trường. Năm nay, ngày đầu tiên học sinh đi học sau dịp Tết Nguyên đán cô đã phát động phong trào “Góp những đồng tiền nhỏ vì nghĩa tình lớn - Tặng quà đầu xuân giúp bạn nghèo và nạn nhân chất độc màu da cam”, Xuân Ất Tỵ 2025.
Tuy nhiên, để học sinh hiểu được ý nghĩa của cuộc vận động, thay vì đọc văn bản cô đã trò chuyện cùng các em dưới cờ về những hoạt động ý nghĩa của ngày Tết cổ truyền. Học trò được giao lưu trên sân khấu với cô để kể về những ngày vui xuân. Từ đó, cô chia sẻ những việc làm của tuổi nhỏ, nghĩa cử cao đẹp của tình người và gợi lên tình yêu thương với học sinh khó khăn trong không gian xuân ấm áp. Chương trình chào cờ đầu xuân và cuộc phát động rất nhẹ nhàng, vừa đủ để học sinh tiểu học có thể hiểu và ấp ủ những điều tốt đẹp trong tâm hồn ngây thơ, trong sáng của các em
Cô Đượm cũng cho hay, trường còn nhiều học sinh khó khăn và không đặt nặng vấn đề kinh phí ủng hộ. Bởi, việc xuất phát từ tâm không có mức phí quy định, chủ yếu là giá trị tinh thần trong cách giáo dục đạo đức, lối sống, dòng chảy tâm hồn của trẻ thơ.
“Ý nghĩa của chương trình rất tuyệt vời nhưng phải được truyền thông đúng mực. Hoạt động từ thiện, nhân ái không thể làm cho xong mà nhà giáo cần hướng tới việc giáo dục tính nhân văn và ý thức xã hội cho học trò. Chỉ khi phụ huynh hiểu, học sinh cảm nhận được giá trị của nó thì mới bồi đắp được tâm hồn thiện lương trong trò và lan tỏa ra xã hội”, cô Đượm chia sẻ thêm.
Thạc sĩ Nguyễn Văn Minh - giảng viên Khoa Tâm lý giáo dục, Trường Đại học Hải Phòng, cho rằng, hoạt động thiện nguyện, đặc biệt là thiện nguyện trong nhà trường có ý nghĩa giáo dục lớn lao. Vấn đề ở đây không phải là việc ủng hộ nhiều hay ít tiền, mà đó là sự chia sẻ với các bạn khó khăn với cộng đồng, xã hội. Đặc biệt, học sinh chưa có khả năng làm ra tài chính nên các em chia sẻ được bao nhiêu đều đáng quý.
Nếu xảy ra việc, giáo viên nhắc nhở học sinh đóng góp tiền từ thiện ít, có thể cách ứng xử sư phạm của cô giáo chưa được khéo, tạo dư luận không tốt, làm mất đi giá trị thiện nguyện. Đây cũng là một vấn đề xã hội đề cập nhiều, giáo viên cần rút kinh nghiệm và giải thích lại cho học sinh, phụ huynh. Qua đó cho thấy, việc làm thiện nguyện trong trường cần có kế hoạch, thư ngỏ và thông báo sớm tới phụ huynh để phối hợp chặt chẽ, khách quan tránh tạo dư luận không tốt.
Bà Đỗ Thị Hòa - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Hải Phòng cho biết, việc triển khai các hoạt động quyên góp, ủng hộ học sinh, giáo viên có hoàn cảnh khó khăn, hay hoạt động từ thiện cụ thể đều được các đơn vị phối hợp với Sở GD&ĐT Hải Phòng triển khai rất tích cực qua các năm học. Mức vận động sẽ không giới hạn nhằm lan tỏa tinh thần “tương thân, tương ái”.
