Xà phòng từ bồ ngót lành tính, kết hợp với tinh dầu cam, bưởi... tạo ra sản phẩm có tác dụng làm sạch, dưỡng da và mùi thơm dễ chịu là sản phẩm của cô Nguyễn Thị Thu Hương, Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật Vĩnh Long.

Tận dụng tính năng mát da, nhanh lành vết thương

ThS Nguyễn Thị Thu Hương - giảng viên ngành Công nghệ sinh học Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật Vĩnh Long, đã nâng tầm giá trị cho cây bồ ngót bằng việc sản xuất xà phòng thiên nhiên.

Ý tưởng làm xà phòng đến khá tình cờ. Trong một tiết học hướng dẫn sinh viên thực tập, cô đề cập nội dung có liên quan đến cây bồ ngót. Nhiều sinh viên hứng thú tìm hiểu và đóng góp các ý kiến xung quanh việc khai thác tiềm năng của loại cây này.

Trong đó, có nhiều đề xuất hay khiến cô tâm đắc, trăn trở và muốn làm một điều gì đó để tận dụng hiệu quả nguồn nguyên liệu phong phú ở địa phương.

Cây bồ ngót có giá thành rẻ, dễ trồng nên được người dân canh tác khá nhiều. Nó không chỉ có mặt trong vườn rau, mà nhiều bà con còn trồng quanh hàng rào, cặp mé ao, các lối đi.

Từ trước đến nay, vai trò của loại thực dược này hầu như chỉ được biết đến với việc chế biến làm món canh giúp bổ sung dinh dưỡng, nổi bật nhất là công dụng thanh nhiệt, giải độc.

Tìm hiểu các tài liệu nghiên cứu, ThS Hương nhận thấy tính năng làm mát da, nhanh lành vết thương của cây bồ ngót là thế mạnh ít thấy ở những loại cây rau phổ biến. Nhưng để chế biến thành thực phẩm chức năng thì đòi hỏi nghiên cứu rất chuyên sâu, bài bản, trong khi đó nếu đưa vào xà phòng làm sạch và dưỡng da thì dễ hơn nhiều.

Tiếp tục tìm hiểu về xà phòng tự làm, ThS Hương nhận thấy trên thị trường chưa có sản phẩm tương tự, mới chỉ có các loại xà phòng hữu cơ từ bồ hòn, bồ kết, cam, sả… Quy trình và nguyên liệu làm xà phòng khá đơn giản và rẻ, dễ dàng áp dụng trong khi nhu cầu thị trường lúc nào cũng có, nhất là xu hướng sử dụng các sản phẩm từ thiên nhiên đang lên ngôi hiện nay.

Để sinh viên của mình có cơ hội tìm hiểu, nghiên cứu và ứng dụng lý thuyết vào thực tế, ThS Hương đưa nhóm 4 sinh viên tham gia cùng gồm Nguyễn Lữ Khôi Minh, Đỗ Chánh Dương, Nguyễn Thị Tú Tú, Nguyễn Kiều Phương. Mất hơn 2 tháng, cô và trò cùng nhau nghiên cứu, sản phẩm từng bước được hoàn thành.

Quy trình để làm xà phòng bồ ngót khá đơn giản. Bồ ngót mang về nhặt phần lá tươi, sau đó đem xay, vắt lấy nước dưỡng chất. Quy trình làm sản phẩm không quá phức tạp nhưng khâu cần nhiều thời gian thử nghiệm là tìm ra tỷ lệ cân bằng giữa tinh chất bồ ngót và phôi xà phòng.

Ban đầu, thành phần chia theo tỷ lệ 1:1. Sau nhiều lần nghiên cứu, nhóm dần tìm ra bí quyết bổ sung dưỡng chất bồ ngót ít hoặc nhiều mà vẫn đảm bảo chất lượng sản phẩm; qua đó có thể đáp ứng sở thích riêng của nhiều đối tượng người tiêu dùng.

Xà phòng xanh

“Xà phòng bồ ngót đến tay người tiêu dùng phải đạt tiêu chí giữ được màu xanh tươi của nguyên liệu. Do lá bồ ngót nhạt mùi, hương thơm sản phẩm được bổ sung bằng tinh chất cam, bưởi, bạc hà nhóm tự nghiên cứu. Xà phòng trước khi ra mắt sẽ được kiểm tra nồng độ pH trong khoảng phù hợp để đảm bảo mang lợi ích tốt cho da”, cô Hương chia sẻ.

Ý tưởng được cô Hương đặt nhiều kỳ vọng vì còn mang ý nghĩa tìm đầu ra cho nhiều nhà vườn trồng bồ ngót. Theo cô Hương, giá 1 kg bồ dao động từ 10.000 - 15.000 đồng, nhiều thời điểm rớt giá chỉ còn 5.000 - 6.000 đồng.

Trong khi đó, 100 gram bồ ngót làm được khoảng 10 bánh xà phòng. Mỗi sản phẩm có thể bán trên thị trường 10.000 đồng. Nếu được sản xuất ở quy mô lớn, có thể quy hoạch các vùng trồng bồ ngót, giúp tăng thu nhập cho người nông dân, ổn định đầu ra cho sản phẩm.

Theo nhóm nghiên cứu, bồ ngót sau thu hoạch, nếu không tiêu thụ được trong ngày sẽ nhanh giảm chất lượng, mất giá. Khi chuyển sang sản phẩm xà phòng, trong điều kiện thích hợp thời hạn sử dụng của nó có thể kéo dài hơn 6 tháng, hạn chế tình trạng sáng rau, chiều rác.