Mở rộng truyền thông vùng biên
Là xã vùng cao biên giới cực Tây của Tổ quốc, Sín Thầu (tỉnh Điện Biên) có đường biên giới giáp Lào và Trung Quốc, địa hình chia cắt phức tạp, đời sống người dân còn nhiều khó khăn. Nơi đây từng là “vùng trắng thông tin”, nhưng những năm gần đây, nhờ triển khai Tiểu dự án 1 – Dự án 6 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, xã đã có bước chuyển mình mạnh mẽ trong công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến pháp luật đến từng bản làng.
Đảng ủy, chính quyền xã xác định công tác thông tin cơ sở là nhiệm vụ trọng tâm. Hệ thống phát thanh – truyền thanh được củng cố, mỗi ngày phát 2 khung giờ bằng tiếng phổ thông và tiếng dân tộc, cung cấp thông tin về chính sách giảm nghèo, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, phòng chống thiên tai, bảo vệ môi trường. Các bản tin ngắn gọn, dễ hiểu, phù hợp với điều kiện dân trí của đồng bào.
Ông Đặng Thành Huy – Bí thư Đảng ủy xã Sín Thầu cho biết: “Giảm nghèo thông tin chính là tạo cơ hội cho người dân tiếp cận tri thức, chính sách, công nghệ. Khi nắm được thông tin, người dân sẽ chủ động hơn trong sản xuất, học hỏi mô hình hay và tự mình thay đổi tư duy. Với chúng tôi, tuyên truyền không chỉ là nói, mà là hành trình đồng hành cùng người dân đến tận bản, tận nhà.”
Từ chủ trương đó, công tác tuyên truyền lưu động được duy trì thường xuyên. Cán bộ xã, các đoàn thể, lực lượng công an, biên phòng phối hợp “đi từng ngõ, gõ từng nhà” để tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách Nhà nước, nhất là các văn bản pháp luật về đất đai, hôn nhân, an ninh biên giới, an toàn giao thông. Nhờ vậy, đồng bào các dân tộc Hà Nhì, Mông, Si La, Cống… đã nâng cao nhận thức, tích cực tham gia các phong trào ở địa phương.
Đưa thông tin đến từng hộ dân
Giai đoạn 2021–2025, tổng nguồn vốn thực hiện Chương trình giảm nghèo bền vững tại Sín Thầu đạt 16 tỷ 450 triệu đồng, trong đó toàn bộ là vốn sự nghiệp. Nguồn lực này được phân bổ cho 18 dự án, 25 tiểu dự án, trong đó Tiểu dự án 1 – Dự án 6 tập trung vào nâng cao năng lực truyền thông, phổ biến pháp luật, bảo đảm người nghèo được tiếp cận dịch vụ viễn thông và thông tin thiết yếu.
Đến nay, 100% khu vực có dân cư sinh sống đã phủ sóng di động 4G/5G, Internet cáp quang cố định. Đây là bước tiến vượt bậc của xã biên giới xa xôi này. Người dân có thể xem tin tức, học kỹ năng trồng trọt, tra cứu giá nông sản và liên hệ thương lái ngay tại bản.
Các mô hình “Bản không khoảng cách”, “Phụ nữ học kỹ năng số”, “Ngày thứ Bảy cùng dân bản nghe đài” được duy trì định kỳ, thu hút hàng trăm người dân tham gia. Mỗi trưởng bản đều được tập huấn kỹ năng truyền thông, sử dụng điện thoại thông minh để chuyển tải thông tin kịp thời đến người dân.
Ông Nguyễn Văn Thắng – Chủ tịch UBND xã Sín Thầu cho biết: “Nhờ hệ thống thông tin cơ sở được củng cố, người dân chủ động tìm hiểu, học nghề, chuyển đổi cây trồng, vật nuôi phù hợp. Có hộ trước đây trồng ngô, nay chuyển sang mắc ca, quế hoặc nuôi bò thương phẩm, thu nhập tăng gấp đôi. Công tác tuyên truyền đã thực sự ‘chạm’ đến nhận thức của người dân.”
Ngoài truyền thanh, xã còn phối hợp tổ chức hơn 120 buổi tuyên truyền pháp luật, kỹ năng phòng cháy, bảo vệ rừng, phòng chống tội phạm, giúp người dân hiểu và chấp hành đúng quy định pháp luật. Nhờ đó, nhiều hủ tục, tà đạo bị đẩy lùi. Xã đã xóa bỏ thành công tà đạo “Giê Sùa”, cấp phép sinh hoạt hợp pháp cho 5/8 điểm nhóm tôn giáo.
Giảm nghèo bằng tri thức và công nghệ
Sín Thầu coi “giảm nghèo về thông tin” là nền tảng của giảm nghèo đa chiều. Thông qua truyền thông, xã hướng dẫn kỹ thuật sản xuất, quảng bá mô hình kinh tế mới, hỗ trợ người dân tiếp cận công nghệ. Các bản tin phát thanh giới thiệu cách trồng cây sa nhân, mắc ca, quế, mía YUNZHE 08-1609, chăn nuôi bò sinh sản, phát triển nuôi cá nước lạnh…
Đến năm 2025, toàn xã có 448,93 ha mắc ca, 59,94 ha quế, 28,3 ha cây ăn quả với sản lượng hơn 215 tấn. Tỷ lệ che phủ rừng đạt 70,6%, vượt 23% so với chỉ tiêu nghị quyết. Kinh tế hợp tác cũng khởi sắc: 3 doanh nghiệp, 1 hợp tác xã và 1 điểm mỏ khai thác khoáng sản hoạt động hiệu quả, tạo việc làm ổn định cho hàng trăm lao động.
Hệ thống thông tin cơ sở được nâng cấp, kết nối đồng bộ với Cổng dịch vụ công và Đề án 06 của Chính phủ. Cán bộ truyền thanh được bồi dưỡng về công nghệ số, sử dụng phần mềm quản lý dữ liệu, truyền phát tin bài qua mạng. Năm 2025, 100% cán bộ, giáo viên được tập huấn ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong quản trị, giảng dạy và quản lý.
Từ chỗ chỉ nghe đài, người dân nay đã biết tự quay video, ghi âm gửi tin cho đài xã. Sự thay đổi ấy không chỉ ở công nghệ mà còn ở tư duy: coi tri thức là con đường thoát nghèo bền vững.
Lan tỏa mô hình truyền thông cơ sở
Những nỗ lực giảm nghèo thông tin đã tạo chuyển biến sâu sắc trong đời sống người dân vùng biên. Mô hình “Khu dân cư biên giới đoàn kết, xanh – sạch – đẹp” tại bản Tả Ló San được duy trì thường xuyên, gắn tuyên truyền với thực hành bảo vệ môi trường, chỉnh trang nếp sống văn hóa mới.
Từ năm 2021 đến nay, xã đã xây dựng và sửa chữa 608 nhà ở cho hộ nghèo, trong đó 558 nhà mới, 50 nhà sửa chữa với tổng kinh phí hơn 12 tỷ đồng. Bên cạnh đó, 1.187/1.328 hộ dân (88,12%) được sử dụng điện lưới quốc gia, 86,08% dân số có nước sinh hoạt hợp vệ sinh, tạo điều kiện nâng cao chất lượng đời sống.
Công tác thông tin, truyền thông còn góp phần thúc đẩy tinh thần đoàn kết, củng cố an ninh biên giới, gắn kết quân – dân, giữ vững ổn định chính trị trên vùng cực Tây của Tổ quốc. Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm còn 39,35%, bình quân giảm 3,5%/năm, đạt 97,66% mục tiêu nghị quyết huyện.
Bước vào giai đoạn 2025–2030, Đảng bộ xã đặt mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống dưới 13%, thu nhập bình quân đạt trên 80 triệu đồng/người/năm, 100% khu vực dân cư phủ sóng mạng 4G/5G và đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2030.
Ông Đặng Thành Huy – Bí thư Đảng ủy xã khẳng định: “Sức mạnh của thông tin là sức mạnh của nhận thức. Giảm nghèo thông tin không chỉ giúp người dân biết cái mới, mà còn để họ tin vào năng lực của chính mình. Từ đó, Sín Thầu sẽ phát triển nhanh và bền vững hơn.”
Ông Nguyễn Văn Thắng – Chủ tịch UBND xã nhấn mạnh: “Chúng tôi đặt mục tiêu mỗi người dân đều là một ‘người đưa tin’. Khi thông tin lan tỏa, tri thức lan tỏa, đó chính là lúc giảm nghèo thật sự bắt đầu.”
