Việc giảm 30% tiền thuê đất sẽ góp phần làm giảm chi phí sản xuất, bảo đảm chi trả các khoản vay, từ đó giúp doanh nghiệp tăng khả năng phục hồi và mở rộng sản xuất kinh doanh, tạo thêm công ăn việc làm cho người lao động.
Giảm áp lực tài chính
Theo Bộ Tài chính, tại Nghị quyết số 233/NQ-CP ngày 10/12/2024 của Chính phủ, với mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm 2025, Chính phủ yêu cầu Bộ Tài chính tiếp tục nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền các chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp phát triển sản xuất, kinh doanh để áp dụng ngay từ đầu năm 2025.
Trên cơ sở đề xuất việc giảm tiền thuê đất năm 2025, Bộ Tài chính đề xuất dự thảo Nghị định quy định việc giảm tiền thuê đất năm 2025.
Theo đó, Bộ Tài chính đề xuất giảm 30% tiền thuê đất phải nộp của năm nay đối với người sử dụng đất.
Dự thảo nêu rõ, mức giảm tiền thuê đất được tính trên số tiền thuê đất phải nộp của năm 2025 được tính theo quy định của pháp luật về tiền thuê đất. Việc giảm tiền thuê đất không được thực hiện trên số tiền thuê đất còn nợ của các năm trước năm 2025 và tiền chậm nộp (nếu có).
Trường hợp người sử dụng đất đang được giảm tiền thuê đất theo quy định hoặc/và khấu trừ tiền bồi thường, giải phóng mặt bằng theo quy định của pháp luật về tiền thuê đất thì mức giảm tiền thuê đất theo quy định trên được tính trên số tiền thuê đất phải nộp (nếu có) sau khi đã được giảm hoặc/và khấu trừ theo quy định.
Dự thảo quy định đối tượng được áp dụng ưu đãi gồm người sử dụng đất theo quy định tại Luật Đất đai đang được Nhà nước cho thuê đất trực tiếp theo quyết định cho thuê đất hoặc hợp đồng thuê đất hoặc giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền đang có hiệu lực trong năm nay dưới hình thức trả tiền thuê đất hằng năm.
Quy định này áp dụng cho cả trường hợp người sử dụng đất không thuộc đối tượng được miễn, giảm tiền thuê đất hoặc hết thời hạn được miễn, giảm tiền thuê đất và trường hợp người sử dụng đất đang được giảm tiền thuê đất theo quy định.
Nhiều chuyên gia bất động sản đánh giá, việc giảm tiền thuê đất thật sự có ý nghĩa vô cùng lớn với các doanh nghiệp. Điều này giảm tải áp lực về tài chính, khi thanh khoản của thị trường vẫn chưa thực sự phục hồi đồng đều, bền vững; doanh nghiệp vẫn đứng trước áp lực về trả nợ gốc và lãi ngân hàng, trái phiếu.
Mặt khác, việc giảm tiền thuê đất chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến thu ngân sách Nhà nước. Tuy nhiên, thuế thu từ đất chỉ là một trong số các nguồn thu của ngân sách. Việc giảm thu từ tiền thuê đất sẽ trở thành trợ lực cho doanh nghiệp tiết giảm chi phí, yên tâm kinh doanh, hướng đến mục tiêu tăng trưởng hai con số. Từ đó, ngân sách Nhà nước sẽ có thể thu thêm từ các nguồn thuế, phí, lệ phí để bù lại phần giảm từ tiền thuê đất.
Căn cứ tình hình địa phương
Ông Nguyễn Thế Điệp, Phó Chủ tịch Câu lạc bộ bất động sản Hà Nội cho biết, trước tình hình khó khăn chung của cộng đồng doanh nghiệp trong giai đoạn hiện nay, mức giảm như vậy có tác động rất lớn, tác động tích cực đến việc phục hồi, phát triển sản xuất của doanh nghiệp.
Với doanh nghiệp bất động sản, chính sách này giúp giảm tải áp lực về tài chính trong bối cảnh thanh khoản của thị trường vẫn ở mức thấp, doanh nghiệp đứng trước áp lực về trả nợ gốc và lãi ngân hàng, trái phiếu, trong khi các khoản vay từ ngân hàng vẫn đang bị “siết”.
Đồng quan điểm, chuyên gia Ngô Trí Long cho rằng, phương án giảm 30% tiền thuê đất là hợp lý và có tính khả thi cao vì tính cụ thể và rõ ràng. Hơn nữa, khó có thể đòi hỏi mức giảm cao hơn, dù một số doanh nghiệp hoạt động trong những ngành chịu ảnh hưởng nặng nề bởi thiên tai và dịch bệnh như du lịch, khách sạn, nhà hàng, sản xuất nhỏ lẻ từng kỳ vọng.
Theo ông Long, mức 30% giúp doanh nghiệp dễ tính toán lợi nhuận, cơ quan quản lý dễ dự trù tác động tài chính. Chính sách cũng dễ triển khai trên phạm vi toàn quốc mà không cần cơ chế phân loại phức tạp. Ngoài ra, hiệu quả hỗ trợ doanh nghiệp được bảo đảm, vì tác động trực tiếp đến dòng tiền, giúp giảm chi phí cố định, tăng khả năng phục hồi sau khó khăn.
Việc giảm tiền thuê đất cho các doanh nghiệp thuê đất của Nhà nước trong năm 2025 là cần thiết. Tuy nhiên, PGS. TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng, thay vì áp dụng chung một mức giảm 30%, chính sách này nên được điều chỉnh linh hoạt hơn.
Cụ thể, những doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực gặp nhiều khó khăn hơn có thể được hưởng mức giảm cao hơn, trong khi các ngành ít chịu tác động kinh tế có thể áp dụng mức giảm thấp hơn.
“Mức giảm tiền thuê đất cần phù hợp với từng địa phương. Trong bối cảnh kinh tế vẫn còn nhiều thách thức, việc một số địa phương điều chỉnh bảng giá đất lên quá cao, có nơi tăng gấp 2, gấp 3, thậm chí hàng chục lần khiến mức giảm 30% trở nên chưa thực sự hiệu quả”, ông Thịnh đề xuất.
Liên quan đến mức giảm thuế đất 30%, ở góc nhìn pháp lý, luật sư Diệp Năng Bình, Đoàn luật sư TP HCM kiến nghị, cơ quan quản lý Nhà nước cần bảo đảm tính minh bạch, công bằng và không gây thêm thủ tục hành chính phức tạp, nhằm tránh các vấn đề phát sinh như tranh cãi về mức giảm không đồng nhất, tốn nhiều thời gian đánh giá và phê duyệt, gây trì hoãn việc hỗ trợ doanh nghiệp; tăng chi phí hành chính nếu áp dụng các tiêu chí riêng.
“Chính sách cần bảo đảm hỗ trợ đúng đối tượng, tránh trường hợp doanh nghiệp lớn hưởng lợi nhiều hơn doanh nghiệp nhỏ, hoặc các doanh nghiệp không thực sự gặp khó khăn vẫn được hưởng ưu đãi”, luật sư Bình chia sẻ.
Theo tính toán của Bộ Tài chính, bên cạnh những lợi ích với người dân và doanh nghiệp, chính sách giảm tiền thuê đất năm 2025 cũng làm giảm thu ngân sách Nhà nước, ảnh hưởng tới các chương trình phát triển hạ tầng, phúc lợi xã hội. Nếu lựa chọn phương án giảm 30%, số thu từ tiền thuê đất nộp vào ngân sách năm 2025 dự kiến giảm 3.500 - 4.000 tỷ đồng.
